Το 1191 μ.Χ ο Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος, κατά τη Γ΄Σταυροφορία, κατέπλευσε στην Κύπρο μετά από μία καταιγίδα.
Οι στρατιώτες του αιχμαλωτίστηκαν από τον Ισαάκιο Κομνηνό, όμως μετά από μία μάχη Βυζαντινών-Βρετανών, ο Ριχάρδος κατάφερε να κατακτήσει το νησί και να υψώσει τη σημαία του.
Η βασιλεία του Ριχάρδου διήρκησε για λίγο. Αφού λεηλάτησε την Κύπρο, την πούλησε στο Τάγμα των Ναϊτών Ιπποτών, οι οποίοι πλέον ήταν οι νέοι κύριοί της. Οι «Πτωχοί Ιππότες του νησιού» όπως έγιναν γνωστοί οι Ναΐτες Ιππότες εγκατέστησαν τη διοικητική τους έδρα στη Λευκωσία.
Όμως έπρεπε με κάποιο τρόπο να διοικούν και τις γύρω περιοχές. Για αυτό ιδρύσαν την ανώτερη στρατιωτική διοίκηση του Φοίνικα, και στην οποία περιλαμβάνονταν τα τότε χωριά, Φοίνικας, Καλογιαννάκια, Ανώγυρα, Πλατανίσκεια και Αγία Ειρήνη και από τα οποία διοικούσαν τις επαρχίες Πάφου-Λεμεσού.
Το εγκαταλελειμμένο σήμερα χωριό Φοίνικας, 3 μόλις χιλιόμετρα από την Αναρίτα στην επαρχία Πάφου, ήταν ένα φυσικό απόρθητο φρούριο, για αυτό και οι Ναϊτες το επέλεξαν ως την πρωτεύουσα της διοίκησής τους.
Το χωριό ήταν χτισμένο ανάμεσα στον ποταμό Ξεροπόταμο και μιας κάθετης και πανύψηλης πλαγιάς.
Η μοναδική είσοδος σε αυτό ήταν κοίτη του ποταμού, όπου μια στενή λωρίδα γης, οδηγούσε από το βάθος της κοίτης σε σημείο νότια του χωριού.
Κάθε σπίτι φρούριο
Το χωριό Φοίνικας έχει μία ιδιαίτερη αρχιτεκτονική η οποία δεν συναντιέται σε άλλα χωριά της Κύπρου.
Κάθε σπίτι είχε ένα υπερυψωμένο, γύρω στα 2 μέτρα, ισόγειο στο οποίο στάβλιζαν τα ζώα. Από εκεί μία πέτρινη σκάλα οδηγούσε στον άνω όροφο, όπου ήταν η κύρια οικία με τα βοηθητικά δωμάτια. Έτσι σε περίπτωση επίθεσης κάθε σπίτι ήταν ένα απόρθητο φρούριο.
Το χωριό έμεινε γνωστό ως τουρκοχώρι μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960 όμως οι Τουρκοκύπριοι κάτοικοί του το εγκατέλειψαν το 1974.
Σήμερα, Commandaria della Finicha όπως ήταν γνωστό επί Φραγοκρατίας, αποτελεί ένα από τα ιδιαίτερα εγκαταλελειμμένα χωριά της Κύπρου, ενώ κατά τη εποχή των βορχοπτώσεων το χωριό «βυθίζεται» εξαιτίας του νερού του φράγματος.
Πληροφορίες-φωτογραφίες: ix-andromeda
Φωτογραφία εξωφύλλου: Lee Stevens, Flickr
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Η βυθισμένη εκκλησία που εμφανίζεται μόνο όταν κατέβει η στάθμη του νερού. Βρίσκεται σε εγκαταλελειμμένο χωριό της Λεμεσού, το οποίο τράβηξε το ενδιαφέρον των αρχαιολόγων Αμερικής, Αυστραλίας αλλά και του Λούβρου!
