Τι είναι αυτό το περίφημο Halloween, με τις κολοκύθες, τα κοστούμια και το trick or treat που έχουμε αρχίσει εσχάτως να γιορτάζουμε και στην Ελλάδα; Η λέξη Halloween αποτελεί συντομογραφία του All Hallows Evening, δηλαδή της βραδιάς πριν από τη γιορτή των Αγίων Πάντων που είναι η 1η Νοεμβρίου.
Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η 31η Οκτωβρίου είναι μια παλιά παγανιστική γιορτή συνδεδεμένη με το υπερφυσικό. Κάποιοι θεωρούν ότι η γιορτή των Αγίων Πάντων καθιερώθηκε τον 7ο αιώνα μ.Χ. από τον Πάπα Βονιφάτιο Δ’ ενώ άλλοι ότι ξεκίνησε τον 9ο αιώνα μ.Χ. από Χριστιανούς προς τιμήν αγίων και μαρτύρων.
Πηγαίνοντας πίσω στο χρόνο οι ρίζες της γιορτής μπορεί να βρίσκονται στην κέλτικη παράδοση, στον εορτασμό του Samhain, του «τέλους του καλοκαιριού». Υπάρχει και σύνδεση με την υποδοχή του Νοεμβρίου που τον έλεγαν «μήνα του αίματος», επειδή σφάζονταν τότε ζώα και προσφέρονταν ως θυσία στους θεούς.
Η παράδοση που θέλει τη συγκεκριμένη μέρα να ερχόμαστε πιο κοντά με τον άλλο κόσμο και σε επαφή με πνεύματα και νεκρούς, ξεκίνησε από την καθολική εκκλησία με προσευχές, καμπάνες και κεριά. Τα χρώματα της γιορτής είναι το πορτοκαλί, που συμβολίζει τη φθινοπωρινή σοδειά και το μαύρο για τον άλλο κόσμο.
Το έθιμο στην Αγγλία περιλάμβανε το «souling», δηλαδή ομάδες ενηλίκων (και αργότερα παιδιών με κοστούμια) που γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι και μάζευαν χρήματα και τρόφιμα, τραγουδώντας ή απαγγέλλοντας ποιήματα. Υποδύονταν τις παγανιστικές θεότητες του χειμώνα που ζητούν ανταλλάγματα για καλή τύχη.
Επειδή αργότερα θεωρήθηκε ότι αυτή την ημέρα οι ψυχές γυρνούν στον πάνω κόσμο και ψάχνουν ευκαιρία να εκδικηθούν όσους τους έκαναν κακό, προστέθηκε ή φράση «trick or treat», δηλαδή «φοβέρα ή κέρασμα».
Η ιστορία με τα κεριά και τις κολοκύθες
Η ιστορία αφορά στον Τζακ, που του αρνήθηκαν την είσοδο τόσο στην Κόλαση όσο και στον Παράδεισο. Εκείνος όμως κατάφερε να αιχμαλωτίσει τον διάβολο, ο οποίος του υποσχέθηκε για να τον αφήσει ελεύθερο ότι δεν θα τον ξαναενοχλήσει. Ο Τζακ κατέληξε σε άσωτη ζωή και όταν πέθανε βρήκε κλειστές τις πόρτες του Παραδείσου αλλά και τις πύλες της Κόλασης διότι ο διάβολος θυμόταν την υπόσχεσή του. Του πέταξε όμως ένα κάρβουνο από τις φωτιές, ο Τζακ το πήρε και το έβαλε σε μια κολοκύθα που είχε μαζί του για να του φωτίζει το δρόμο, ψάχνοντας κάπου να ξεκουραστεί.
Η γιορτή του Halloween ξεκίνησε από τον αγγλοσαξωνικό κόσμο και μέσω των Άγγλων, Ιρλανδών και Σκωτσέζων μεταναστών έγινε δημοφιλής στις ΗΠΑ τον 19ο αιώνα.
Στις ΗΠΑ είναι η πιο προσοδοφόρα εμπορικά εποχή του έτους, μετά τα Χριστούγεννα. Οι συνολικές πωλήσεις – κοστουμιών, γλυκών, διακοσμητικών κλπ. – ξεπερνούν τα 6 δισεκατομμύρια δολάρια.
