Λίγο μετά την Α’ Οικουμενική Σύνοδο, η Φλάβια Ιουλία Ελένη, γνωστή ως Αγία Ελένη, πραγματοποίησε ένα μεγάλο ταξίδι στους Αγίους Τόπους. Κύριο κίνητρό της για το ταξίδι αυτό, ήταν να φέρει στο φως ιστορίες και γεγονότα από τις περιοχές στις οποίες έζησε ο Ιησούς Χριστός.
Ωστόσο, η Αγία Ελένη είχε κι άλλα κίνητρα. Και ένα από αυτά ήταν η συγχώρεση που ζήταγε από τον Θεό για τις εγκληματικές πράξεις του γιου της Κωνσταντίνου, ο οποίος είχε δολοφονήσει τον γιο του Κρίσπο και τη σύζυγό του Φαύστα, όσο η μητέρα του έλειπε.
Το φιλανθρωπικό ταξίδι της Ελένης
Το 326 μ.Χ βρέθηκε στην Παλαιστίνη και από εκεί σε όλους τους Αγίους Τόπους. Το ταξίδι της είχε χαρακτήρα φιλανθρωπικό, αφού προσπαθούσε να ξεπλύνει τις ενοχές και τις τύψεις της για τις στυγερές δολοφονίες του γιου της και να κατευνάσει τη δυσαρέσκεια των υπηκόων της αυτοκρατορίας στις ανατολικές επαρχίες.
Έτσι ανέλαβε μία κοπιαστική αποστολή να ανακαλύψει τα μέρη στα οποία έζησε ο Χριστός. Μετά από τις ανασκαφές που διεξήγαγε σε Βηθλεέμ και Γολγοθά, ανακάλυψε τους τόπους της Γέννησης, της Σταύρωσης και της Ανάστασης του Χριστού. Όμως ταυτόχρονα ίδρυε μονές και ανήγειρε ιδρύματα κοινής ωφελείας, συντηρούσε ολόκληρες κοινότητες και βοηθούσε με κάθε δυνατό τρόπο τους κατοίκους των περιοχών.
Από τους Άγιους Τόπους στο Όμοδος
Σύμφωνα με την εκκλησία η Αγία Ελένη ανακάλυψε τον Τίμιο Σταυρό στον οποίο σταυρώθηκε ο Χριστός. Αν και οι ιστορικοί διατηρούν επιφυλάξεις σχετικά με το γεγονός, η Ορθόδοξη και Καθολική Εκκλησία διατηρούν τη σχετική παράδοση και αναφέρουν ότι όσο βρισκόταν στους Αγίους Τόπους, ανακάλυψε τον Τίμιο Σταυρό και ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής.
Μία άγρια θαλασσοταραχή όμως άλλαξε τα σχέδιά της και αναγκάστηκε να αγκυροβολήσει στις ακτές της Κύπρου.
Περιφερόμενη σε διάφορα χωριά της Κύπρου, ίδρυσε εκκλησίες και μονές. Μετά την ίδρυση της Μονής στο Σταυροβούνι και την εκκλησία στην Τόχνη, η Αγία Ελένη κατευθύνθηκε προς το Όμοδος, όπου ήδη προϋπήρχε εκκλησάκι αφιερωμένο στον Τίμιο Σταυρό. Στο εκκλησάκι χάρισε τμήμα από το σχοινί με το οποίο οι Ρωμαίοι κρέμασαν τον Χριστό και κομμάτι ξύλου από τον Τίμιο Σταυρό. Σύμφωνα με την προφορική παράδοση παρέμεινε τρεις ημέρες στη Μονή σε ένα κελί δίπλα από την είσοδό της.
Τα έθιμα και οι πιστολιές
Από τότε το χωριό απέκτησε μεγάλη φήμη, η οποία βασίστηκε στα θαύματα της Μονής. Κόσμος συρρέει για να προσκυνήσει τον Σταυρό στον οποίο φυλάγεται το σκοινί. Εκτός από την εορτή του Τιμίου Σταυρού, ο ιερέας του χωριού περιφέρεται με τον Σταυρό στους ώμους, κάθε Τρίτη της Λαμπρής, μέρα η οποία είναι γνωστή στο χωριό ως η μέρα του Αφέντη, αφού ο Χριστός μπαίνει σε κάθε σπίτι και οι πιστοί περιμένουν να προσκυνήσουν φορώντας τα «λαμπριάτικά» τους.
Από το πρωί οι καμπάνες που χτυπάνε χαρμόσυνα στο χωριό συνοδεύονται από τις τουφεκιές των κατοίκων. Το έθιμο που συνηθίζεται περίπου από το 1916, αποτελεί χαρακτηριστικό της περιοχής.
«Όταν το 1960 δημιουργήθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία, κάποια πράγματα ήθελαν να αλλάξουν. Τότε ένας αξιωματούχος που περνούσε από τις Πλάτρες έμαθε πως κάτω στο Όμοδος γίνεται χαμός. Και ήρθε να δει τι συμβαίνει. Ήταν Τρίτη της Λαμπρής και οι κάτοικοι ντυμένοι στα γιορτινά τους είχαν βγει στους δρόμους που περιφερόταν ο Τίμιος Σταυρός και με τα κυνηγετικά τους όπλα έριχναν πιστολιές. Ο αξιωματούχος, ενοχλημένος ζήτησε να μιλήσει στον μουχτάρη για να φροντίσει να σταματήσει τούτη η υπόθεση. Ο μουχτάρης απάντησε: «άκουσε γιε μου, να πάεις στο καλό κι αν θες να καταγγείλεις την υπόθεση στους ανωτέρους σου, καλώς». Κι έτσι κι έγινε, ο αξιωματούχος επέστρεψε λίγες μέρες μετά με κλιμάκιο από τη Λεμεσό. Τότε ο μουχτάρης, απάντησεν τους ξανά: «Στα αεροδρόμια όταν έρχεται ένας θνητός δήθεν πρωθυπουργός, βασιλιάς και ρίχνονται χαιρετιστήριές βολές κανείς εν λαλεί τίποτε. Εμένα έρχεται ο Θεός σπίτι μου, κάμει μου έτσι τιμή, εν θα ρίξω βολές; Ξέρεις τι σημαίνει για τον Ομοδίτη ο σταυρός; Να σας παρακαλέσω να μείνετε μακριά από το Όμοδος», εξηγεί ο Ανδρέας Περδίκης, εγγονός του κοινοτάρχη.
Τελικά κανένας αξιωματούχος δεν κατάφερε να παύσει το έθιμο και οι τουφεκιές συνεχίζονται κάθε χρόνο στο Όμοδος.
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ:
Πως ο μικρός ιεροψάλτης από το Όμοδος μάγεψε την Ν.Υόρκη και τον Λουτσιάνο Παβαρόττι. Γιατί ο Μακάριος του είπε «τι μου ‘κανες ρε Μοδινέ»
