«To βραβείο Νόμπελ είναι για κάποιον το εισιτήριο για την κηδεία του. Επειδή κανένας δεν έκανε τίποτα μετά από αυτό.»
Στις 4 Νοεμβρίου 1948 ο Τόμας Έλιοτ βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για τη συμβολή του στη μοντέρνα ποίηση. Ανησυχούσε ότι μετά την απονομή του Νόμπελ, δεν θα έγραφε ποτέ ξανά κάτι αξιόλογο. Στην περίπτωσή του κάτι τέτοιο δεν ήταν δυνατό. Μέχρι το τέλος της ζωής του συνέχισε να εμπλουτίζει την ποιητική του συλλογή.
Ο Τ.Σ. Έλιοτ γεννήθηκε το 1888 στο Μισούρι της Αμερικής ως Τόμας Στερνς Έλιοτ. Οι γονείς του τον έστειλαν στα καλύτερα σχολεία της Αμερικής, όπου μελέτησε ελληνικά, λατινικά και φιλοσοφία. Έγραψε το πρώτο του ποίημα σε ηλικία 17 ετών. Το συγγραφικό ταλέντο το κληρονόμησε από τη μητέρα του, η οποία έγραφε ποιήματα σε τοπικές εφημερίδες.
Την περίοδο που σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ξεκίνησε τα ταξίδια του στην Ευρώπη. Τότε κέρδισε μια υποτροφία ενός έτους στην Οξφόρδη και μετακόμισε στο Λονδίνο.
Με το τέλος των σπουδών του θα επέστρεφε στο Χάρβαρντ για να ακολουθήσει ακαδημαϊκή καριέρα, όπως επιθυμούσαν οι γονείς του. Ωστόσο, τα σχέδια άλλαξαν όταν γνώρισε μια όμορφη αγγλίδα παιδαγωγό, τη Βίβιαν Γουντ.
Η σχέση του με τη Βίβιαν Γουντ
Τρεις μήνες μετά τη γνωριμία τους ο Έλιοτ την παντρεύτηκε κρυφά από τους γονείς του και αποφάσισε να μείνει μόνιμα στο Λονδίνο.
Η Βίβιεν αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το συγγραφικό έργο του, αν και ο γάμος τους ήταν προβληματικός.
Ο Έλιοτ έγραφε ότι δεν ήταν ευτυχισμένος. Η Βίβιεν υπέφερε από μια ασθένεια και πάθαινε συχνά κρίσεις υστερίας.
Ζούσαν σε ένα σκοτεινό διαμέρισμα, δεν είχαν κοινωνική ζωή και απομακρύνθηκαν από τους φίλους τους.
Εκείνη την περίοδο ο Έλιοτ έγραψε το πιο διάσημο έργο του, την «Έρημη Χώρα».
“Είχα αρρωστήσει και οι γιατροί μου είχαν συστήσει ανάπαυση. Πήγα στο Margate, Νοέμβριο μήνα. Εκεί έγραψα το πρώτο μέρος. Έπειτα πήγα με άδεια στην Ελβετία, όπου τελείωσα το ποίημα. Ήταν διπλάσιο. Το έστειλα στον Pound έβγαλε τα μισά.»
Ο Έλιοτ ήταν ο εκδότης ενός περιοδικού και συνεργαζόταν με την αγγλίδα μυθιστοριογράφο, Βιρτζίνια Γουλφ.
Το 1922 δημοσίευσε το έργο αποσπασματικά στις σελίδες του περιοδικού. «Η «Έρημη χώρα» μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και ο Έλιοτ έγινε γνωστός στον λογοτεχνικό κόσμο.
Καθώς περνούσαν τα χρόνια, τα ψυχολογικά προβλήματα της Βίβιεν χειροτέρευαν. Έπασχε από ρευματισμούς και νευραλγία που τις προκαλούσαν ψυχολογικές μεταπτώσεις. Ο Έλιοτ βρήκε διέξοδο στο αλκοόλ και ύστερα από πολλά χρόνια δυστυχίας, το 1933, ζήτησε διαζύγιο.
Η Βίβιεν δεν μπορούσε να αποδεχτεί το τέλος της σχέσης τους και ο Έλιοτ παρακάλεσε τους κοινούς φίλους τους να μην της αποκαλύψουν που βρίσκεται.
Τελευταία φορά συναντήθηκαν ήταν το 1938. Ο Έλιοτ παρουσίαζε το καινούργιο του βιβλίο σε έναν εκδοτικό οίκο του Λονδίνου και η Βίβιεν εμφανίστηκε στην παρουσίαση με τον σκύλο της. Καθ όλη τη διάρκεια της ομιλίας του, τον κοιτούσε έντονα στα ματιά και του έκανε νοήματα. Στο τέλος τον πλησίασε και τον ρώτησε αν θα επιστρέψει σε εκείνη. Ο Έλιοτ της απάντησε χαμηλόφωνα ότι δεν μπορούσε να της μιλήσει και απομακρύνθηκε.
Η Βιβιεν ήταν σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Ένα βράδυ ο αδερφός της τη βρήκε να κυκλοφορεί στους δρόμους του Λονδίνου και να ρωτά τους περαστικούς αν είχαν αποκεφαλίσει τον Έλιοτ.
Μετά από αυτό το συμβάν, η οικογένεια της αποφάσισε να την κλείσει σε ψυχιατρείο, όπου και πέθανε το 1947 από καρδιακή προσβολή.
Ο Έλιοτ είχε προχωρήσει τη ζωή του και ήταν ήδη καταξιωμένος ποιητής. Το 1950 παντρεύτηκε τη Βαλερί Φλέτσερ, η οποία τον θαύμαζε από τα 14 της χρόνια. Ο δεύτερος γάμος του ήταν ευτυχισμένος και έμειναν μαζί μέχρι το τέλος της ζωής του.
Ο Έλιοτ άσκησε επίδραση στους ευρωπαίους λογοτέχνες και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μοντέρνας ποίησης. Ο Σεφέρης ήταν μεγάλος θαυμαστής του και το 1936 μετέφρασε την «Έρημη Χώρα» στα ελληνικά. Όπως έγραφε: “…θα ήθελα, αν είχα την άδεια, να παρακινήσω τον αναγνώστη να προσπαθήσει να χαρεί την ποίηση του Έλιοτ με όλες τις ικανότητες που έχει για να χαρεί την ποίηση και με τα συναισθήματα που έχει μέσα του, έστω και αν δεν συμπίπτουν διόλου με τα συναισθήματα του Έλιοτ.”
Το αγαπημένο του έργο Έλιοτ ήταν τα «Τέσσερα Κουαρτέτα» που δημοσιεύτηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο Τόμας Έλιοτ πέθανε στις 4 Ιανουαρίου 1965 στο Λονδίνο. Το μνήμα του συνόδευε επιγραφή με τον στίχο από το ποίημα East Cocker .
«Στην αρχή μου είναι το τέλος μου, και στο τέλος μου η αρχή μου».