Αρχές του ΄60. Στην Τριάνα του Χειλά, ένα από τα πιο γνωστά μαγαζιά της νυχτερινής Αθήνας, ένα γυμνασιόπαιδο παρακολουθεί όλο το βράδυ όρθιο το ίνδαλμά του. Τον Στέλιο Καζαντζίδη, που τραγουδά με τη Μαρινέλλα. Εκείνη τη στιγμή δεν φανταζόταν ότι λίγα χρόνια αργότερα, ο κόσμος θα χειροκροτούσε τον ίδιο. Ήταν ο Δημήτρης Μητροπάνος.
Η χορωδία και οι αποβολές
“Μικρή Μόσχα” είχε αποκαλέσει τη γειτονιά που μεγάλωσε, σε μία από τις τελευταίες συνεντεύξεις που είχε παραχωρήσει στη “Μηχανή του Χρόνου” και αυτό γιατί στη συνοικία που γεννήθηκε, στις 2 Απριλίου του 1948, στην Αγία Μονή Τρικάλων, οι περισσότερες οικογένειες ήταν αριστερές. Ο πατέρας του ήταν κομμουνιστής που συμμετείχε στον εμφύλιο. Ο Μητροπάνος δεν τον γνώρισε γιατί είχε φύγει από το σπίτι κυνηγημένος. Μέχρι τα 16 του νόμιζε πως είχε σκοτωθεί στον Εμφύλιο Πόλεμο. Τότε έλαβε ένα γράμμα το οποίο τους ενημέρωνε ότι ζει στην Ρουμανία. Τον συνάντησε για πρώτη φορά στα 29 του χρόνια. Μεγάλωσε με τη μάνα του μέσα στη φτώχεια, την πείνα και τις στερήσεις.
Αναγκαστικά από μικρός δούλευε τα καλοκαίρια. Πρώτα ως σερβιτόρος στην ταβέρνα του θείου του και ύστερα οικοδομή και σε ξυλουργείο, στις κορδέλες κοπής ξύλων. Πάντα όμως έβρισκε χρόνο για τραγούδι. Με τα γειτονόπουλά του είχαν φτιάξει μία χορωδία και τραγουδούσαν τα βράδια καντάδες.
Κάποτε βρέθηκε με την παρέα στην Ελάτη, σε μια κατασκήνωση που είχε ο Γιώργος Σαμολαδάς, φίλος και στιχουργός του Απόστολου Καλδάρα. Εκεί τον πρωτοάκουσε και ο Καλδάρας και του είπε: “Έχεις καλή φωνή, είσαι μικρός όμως και πρέπει να τη δουλέψεις”.
Ο 12χρονος Μητροπάνος χάρηκε, αλλά εκείνη την εποχή το τραγούδι δεν ήταν μέσα στα σχέδια του. Τα όνειρά του ήταν άλλα . Σύντομα γράφτηκε στο Κομμουνιστικό Κόμμα, σε μια εποχή που τα πάθη ήταν έντονα και ο αντικομμουνισμός κυριαρχούσε στον δημόσιο βίο. Όπως είπε, οι ιδέες και το αριστερό παρελθόν της οικογένειάς του ήταν οι αιτίες για να κηρυχθεί “ανεπιθύμητος” από τα γυμνάσια της περιοχής. Το ίδιο έγινε και στην Αθήνα.
Η πολιτική δράση
Το 1964 μετακόμισε στην Αθήνα με τον θείο του, που μόλις είχε έρθει από την εξορία για να τελειώσει το γυμνάσιο. Αμέσως ανέπτυξε έντονη πολιτική δράση. Έγινε μέλος της νεολαίας Λαμπράκη, συμμετείχε σε πορείες, εξέφραζε ανοιχτά τις ιδέες του. Οι καθηγητές του τον συμβούλευαν » να τα παρατήσει και να βρει καμιά δουλειά». Ακόμα και το δίπλωμα οδήγησης κατάφερε να το βγάλει μετά τη μεταπολίτευση. Τελικά ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές σπουδές σε ιδιωτικό σχολείο! Στα χρόνια που ακολούθησαν έμεινε πιστός στις απόψεις του, αλλά συνέχισε πλέον μακριά από την κομματικά δράση, καθώς δεν ήθελε να ακολουθεί την αυστηρή κομματική γραμμή.
Η γνωριμία με τον Ζαμπέτα, τον Θεοδωράκη και τον Μπιθικώτση
Με τον θείο του βρέθηκαν σε ένα νυχτερινό κέντρο που τραγουδούσε ο Μπιθικώτσης. Μόλις τελείωσε το πρόγραμμα η παρέα του θείου του, τον έβαλε να τραγουδήσει. Όταν τον άκουσε ο Μπιθικώτσης του είπε: «εσύ πρέπει να γίνεις τραγουδιστής, έλα να σε πάω εγώ στην Columbia » Έτσι και έγινε.
Στην “Columbia » του συνέστησαν τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον άνθρωπο που έγινε δεύτερος πατέρας του. Πριν να το καταλάβει, ο Ζαμπέτας τον υιοθέτησε καλλιτεχνικά και τον ενέταξε στο σχήμα που εμφανιζόταν στα «Ξημερώματα». Ήταν μόλις 16 χρόνων. Τα βράδια τραγουδούσε και το πρωί πήγαινε σχολείο. Ο συνθέτης τον πήρε υπό την προστασία του και ποτέ δεν τον ενόχλησε η αριστερή πολιτική του δράση. Άλλωστε και ο Ζαμπέτας είχε περάσει από την ΕΠΟΝ κατά τη διάρκεια της κατοχής, αλλά χωρίς να συμφωνεί ιδεολογικά με τον κομμουνισμό.
Ο μεγάλος δάσκαλος του χάρισε και την πρώτη του επιτυχία, τη “Θεσσαλονίκη”, το 1967. Είχε προσπαθήσει και στο παρελθόν να ηχογραφήσει τραγούδια αλλά η λογοκρισία τα απέρριψε. Το 1966 τυχαία είχε γνωρίσει τον Θεοδωράκη, ο οποίος εκτίμησε τη χροιά της φωνής και τον χαρακτήρα του. Ένας καλλιτέχνης του Μίκυ ασθένησε και κάποιος έπρεπε να τον αντικαταστήσει σε μια σειρά συναυλιών στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Ο ταλαντούχος και καλότυχος Δημήτρης Μητροπάνος, ερμηνεύει κομμάτια από τη «Ρωμιοσύνη» και το «Άξιον Εστί». Ο ίδιος θυμάται ότι είχε παγώσει και τον έσπρωξε ο Ξυλούρης για να βγει στη σκηνή.
Τα τραγούδια της καριέρας του
Παρόλο που είχε παραδεχθεί ότι δεν του άρεσε καθόλου η διαδικασία της ηχογράφησης και του στούντιο, έκανε πολλούς δίσκους κατά τη διάρκεια της πορείας του. Πρώτος σημαντικός σταθμός στην καριέρα του ήταν ο δίσκος “Άγιος Φεβρουάριος” σε μουσική Δήμου Μούτση και στίχους Μάνου Ελευθερίου. Ο ίδιος θεωρούσε ότι ο συγκεκριμένος δίσκος, μαζί με το έργο «Στου Αιώνα την Παράγκα» που έκανε με τον Θάνο Μικρούτσικο ήταν οι καλύτερες δισκογραφικές δουλειές του. Ήταν μεγάλος ερμηνευτής και πάντα καλότυχος. Η περίφημη “Ρόζα” ήταν 10 χρόνια στο συρτάρι του Μικρούτσικου μέχρι να τη δώσει στο Μητροπάνο να την τραγουδήσει. Το ίδιο συνέβη και με το “Σε αναζητώ στη Σαλονίκη” του Μάριου Τόκα. Ένα τραγούδι που απογείωσε με τη φωνή του ο Μητροπάνος.
Ο Τόκας αρνιόταν πεισματικά για χρόνια να το δώσει σε κάποιον ερμηνευτή, ενώ όλοι πίστευαν ότι το τραγούδι δεν θα αρέσει στον κόσμο, γιατί είχε «δύσκολους» στίχους. Η συνεργασία με τον Τόκα, το 1992 τον έστρεψε σε πιο έντεχνους δρόμους. Είκοσι χρόνια μετά συμμετείχε στο άλμπουμ-αφιέρωμα στο συνθέτη Μάριο Τόκα με τίτλο «Ήλιος Κόκκινος”. Αυτή ήταν και η τελευταία του ηχογράφηση, λίγες μέρες πριν το θάνατο του, στις 17 Απριλίου του 2012. Στη 45χρονη πορεία του στο ελληνικό τραγούδι, ο Δημήτρης Μητροπάνος συνεργάστηκε με τους μεγαλύτερους δημιουργούς του λαϊκού αλλά και του έντεχνου τραγουδιού. Όπως είπε ένας φίλος του, ήταν ένας μεγάλος καλλιτέχνης και ένας μέγιστος άνθρωπος.
