ΠΗΓΗ: ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Eric Chaline, εκδόσεις Κλειδάριθμος
Το 1940 η Γερμανία είχε πετύχει πολλούς από τους αντικειμενικούς της στόχους στην Ευρώπη. Είχε κατακτήσει γερμανόφωνο κομμάτι της Τσεχοσλοβακίας, είχε ολοκληρώσει την προσάρτηση της Αυστρίας, είχε εισβάλει στην Πολωνία, είχε νικήσει τον παλαιό εχθρό της τη Γαλλία με εκπληκτική άνεση και είχε απωθήσει τους Βρετανούς, αναγκάζοντας την εκστρατευτική τους δύναμη να επιστρέψει στην Αγγλία από τη Μάγχη. Όλα αυτά χωρίς να προκαλέσει καμία αντίδραση από τον Στάλιν, ο οποίος είχε υπογράψει σύμφωνο μη επίθεσης με τον Χίτλερ.
Ο Στάλιν συνέχισε τη φονική αναζήτηση για την απόλυτη εξουσία με την εξουθενωτική «Μεγάλη Εκκαθάριση» του Κομμουνιστικού Κόμματος και του Κόκκινου Στρατού.
Ο Στάλιν ανησυχούσε επίσης και για έναν πιθανό εχθρό στα νώτα του. Ο αυτοκρατορικός στρατός της Ιαπωνίας, ο οποίος είχε αρχίσει να ανακατεύεται στα εσωτερικά της Κίνας, είχε ήδη συγκρουστεί με τις σοβιετικές δυνάμεις στα σύνορα του ιαπωνικού «ψευδοκράτους» του Μπαντζουκουό.
Ο χειρότερος φόβος του Στάλιν ήταν ότι οι Γερμανοί θα εξαπέλυαν επίθεση από τα δυτικά και οι Ιάπωνες από τα ανατολικά.
Τα σχέδια του Χίτλερ
Ο πόλεμος μεταξύ της ναζιστικής Γερμανίας και της σοβιετικής Ρωσίας φαινόταν ιστορικά αναπόφευκτος.
Οι δύο χώρες δεν ήταν μόνο ιδεολογικά αντίθετες, αλλά εποφθαλμιούσαν και την πολιτική κυριαρχία σε ολόκληρη την ευρωπαϊκή ήπειρο.
Ο Στάλιν είδε τον Χίτλερ ως το υποχείριο που θα αποδυνάμωνε αρκετά τις δημοκρατίες της Δυτικής Ευρώπης, οπότε στη συνέχεια, μόλις η Γερμανία έχανε τον πόλεμο, οι Σοβιετικοί θα είχαν τη δυνατότητα να πάρουν τον έλεγχο ολόκληρης της Ευρώπης.
Ο Χίτλερ ήξερε ότι δεν θα μπορούσε να επιτρέψει στη Σοβιετική Ένωση να συνεχίσει να υπάρχει γιατί θα αποτελούσε διαρκή απειλή στα ανατολικά σύνορα του Μεγάλου Γερμανικού Ράιχ.
Η αντιπαράθεση ήταν αναπόφευκτη, αλλά με τους όρους ποιας χώρας;
Τελικά, οι Γερμανοί ήταν αυτοί που αθέτησαν το σύμφωνο με τους Σοβιετικούς και επιτέθηκαν, αλλά αν ο Στάλιν είχε νιώσει πιο δυνατός, θα ήταν πολύ πιθανό να είχε συμβεί το ακριβώς αντίθετο. Μετά τους Εβραίους, ο Χίτλερ αποφάσισε να εξοντώσει τη δεύτερη «κατώτερη» φυλή για την οποία πίστευε ότι προοριζόταν να υπηρετεί.
Τα σχέδια του ισοδυναμούσαν με επέκταση στην Πολωνία, την Ουκρανία, τις χώρες της Βαλτικής, την Ευρωπαϊκή Ρωσία και τον πλούσιο σε πετρέλαιο Σοβιετικό Καύκασο.
Σχεδίαζε να εξολοθρεύσει τον πληθυσμό αυτής της αχανούς περιοχής, να την αποβιομηχανοποιήσει και να τη μετατρέψει σε σιτοβολώνα και πηγή φυσικών πόρων της Γερμανίας.
Η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα
Στις 22 Ιουνίου 1941 ξεκίνησε η επιχείρηση Μπαρμπαρόσα.
Ήταν η μεγαλύτερη στρατιωτική εισβολή όλων των εποχών και πραγματοποιήθηκε από τρεις στρατιές που αριθμούσαν πάνω από τέσσερα εκατομμύρια στρατιώτες, τόσο της Γερμανίας όσο και των άλλων χωρών του Άξονα, κατά μήκος ενός μετώπου 2.900 χιλιομέτρων, το οποίο εκτεινόταν από τη Βαλτική μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα.
Οι τρεις στρατιές επιτέθηκαν ταυτόχρονα το καλοκαίρι του 1941.
Η στρατιά στα βόρεια είχε στόχο το Λένιγκραντ, η κεντρική στρατιά τη Μόσχα και η στρατιά στα νότια το Στάλινγκραντ και τις πετρελαιοφόρες περιοχές πέρα από αυτό.
Οι Γερμανοί μπορεί να ήταν περισσότεροι αριθμητικά, αλλά είχαν λιγότερα άρματα μάχης και αεροπλάνα.
Όμως, τα σοβιετικά άρματα μάχης και αεροπλάνα, αν και υπερτερούσαν κατά κράτος αριθμητικά, ήταν απαρχαιωμένα και κακοσυντηρημένα.
Τις πρώτες εβδομάδες της εισβολής, ο απροετοίμαστος και ανοργάνωτος Κόκκινος Στρατός σχεδόν διαλύθηκε υπό την πίεση της γερμανικής επίθεσης.
Εκατομμύρια Σοβιετικοί στρατιώτες και δεκάδες εκατομμύρια άμαχοι έπεσαν στα χέρια των Γερμανών.
Εκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν, είτε από την πείνα είτε επειδή εκτελέστηκαν ή εξαναγκάστηκαν να εργαστούν μέχρι θανάτου στα στρατόπεδα εργασίας.
Συνολικά η εκστρατεία στη Ρωσία κόστισε τη ζωή 14 εκατομμυρίων στρατιωτών και από τις δύο πλευρές, ενώ εκτιμάται ότι πέθαναν και 20 εκατομμύρια πολίτες.
Η ήττα των Γερμανών
Παρά τις τεράστιες εδαφικές κατακτήσεις τους, τα γερμανικά στρατεύματα αντιλήφθηκαν πολύ αργά ότι η Ρωσία ήταν αχανής και είχε τη δυνατότητα να στηριχθεί σε τεράστια αποθέματα πόρων και ανθρώπινου δυναμικού που διέθετε.
Οι Γερμανοί κατόρθωσαν να πλησιάσουν μόλις στα 30 χιλιόμετρα από τη ρωσική πρωτεύουσα και απέτυχαν να καταλάβουν τους άλλους στόχους τους- το Λένινγκραντ στον βορρά και το Στάλινγκραντ στον νότο- έχοντας τεράστιες απώλειες στο μεταξύ.
Οι δυνάμεις του Χίτλερ είχαν ποντάρει σε μια ταχύτατη νίκη, η οποία θα οδηγούσε στην κατάρρευση και την παράδοση της Σοβιετικής Ένωσης.
Όμως, καθώς οι φθινοπωρινές βροχές έδιναν τη θέση τους στα χιόνια του ρωσικού χειμώνα, ο Στάλιν δεν είχε ηττηθεί ακόμη, οπότε η γερμανική μηχανή, απροετοίμαστη για χειμερινές πολεμικές επιχειρήσεις και με τις γραμμές εφοδιασμού της να εκτείνονται πέραν των δυνατοτήτων της άρχισε να «ρετάρει» και τελικά σταμάτησε να λειτουργεί.
Όταν ο Στάλιν σιγουρεύτηκε ότι η Ιαπωνία δεν αποτελούσε πλέον απειλή, μπόρεσε να ρίξει στις ανατολικές εφεδρείες του στη μάχη και να ξεκινήσει την ασυγκράτητη προέλαση προς το Βερολίνο και τη νίκη.
ΠΗΓΗ: ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Eric Chaline, εκδόσεις Κλειδάριθμος
Η αρχική φωτογραφία επιχρωματίστηκε από τον Royston Leonard
