Μόλις 25 ετών, ο αγωνιστής της ΕΟΚΑ Μάρκος Δράκος, έπεσε νεκρός στις 18 Ιανουαρίου 1957 από τις σφαίρες των βρετανών στρατιωτών.
Αφιερωμένος στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, ήταν από τους πρώτους αντάρτες του Γρίβα. Γεννήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1932 στη Λεύκα και ήταν το τρίτο παιδί της οικογένειας Δράκου. Με ρίζες από τον Καλοπαναγιώτη και τη Βατυλή Αμμοχώστου, φοίτησε στα σχολεία και των τριών χωριών.
Αποφοίτησε από τη Σχολή Σαμουήλ το 1949 με βαθμό Άριστα. Μέχρι να βρει μια μόνιμη εργασία, δούλεψε σε ένα φαρμακείο, σε μια καντίνα και σε διάφορες άλλες δουλειές.
Το 1952, σε ηλικία 20 ετών, έδωσε εξετάσεις και διακρίθηκε μεταξύ 300 υποψηφίων για τη θέση του λογιστή στην Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία.
Την ίδια χρονιά, ο νεαρός Μάρκος έγινε μέλος της Παγκύπριας Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας. Η ΠΕΟΝ λόγω των εθνικών της προσανατολισμών μπήκε στο στόχαστρο του βρετανού Κυβερνήτη της Κύπρου Ρόναλντ Άρμιτεϊτζ, ο οποίος έκλεισε τα κεντρικά της γραφεία.
Αυτό όμως δεν τον σταμάτησε.
Είχε πάρει μέρος σε πολλές αντιβρετανικές διαδηλώσεις με αφορμή τη στέψη της βασίλισσας Ελισάβετ.
Συμμετείχε επίσης, στο εντυπωσιακό σαμποτάζ στον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό Δεκέλειας, εξαιτίας του οποίου η Λευκωσία βυθίστηκε για ώρες στο σκοτάδι.
Επικεφαλής της ομάδας που έκανε τη δολοφθορά ήταν ο Δράκος.
Το 1955 έγινε ένα από τα πρωτοπαλίκαρα του Γεώργιου Γρίβα, ο οποίος τον επέλεξε ως τον πρώτο που θα δώσει το σύνθημα για την έναρξη του αγώνα.
Το βράδυ της 31ης Μαρτίου 1955, ο Δράκος επικεφαλής της ομάδας «Αστραπή» ανατίναξε με απόλυτη επιτυχία την Κυπριακή Ραδιοφωνική Υπηρεσία.
Κατέβηκε πρώτος από το αυτοκίνητο ως επικεφαλής της ομάδας «Αστραπή» και με ψαλίδι έκοψε το αγκαθωτό σύρμα της περίφραξης. Μπαίνοντας στον ραδιοσταθμό, προχωρούσε πρώτος με το περίστροφο προτεταμένο. Στις 12.30 τα ξημερώματα της 1ης Απριλίου 1955 ακούστηκαν οι πρώτες ισχυρές εκρήξεις. Ήταν εκείνες του Μάρκου Δράκου. Η ομάδα του ήταν η πιο αποτελεσματική.
Μαζί του ήταν οι αγωνιστές Μίκης Φυρίλλας, Παναγιώτης Παπαναστασίου, Αρέστης Χειλίδης, Παύλος Ευτυχίου και ο οδηγός του αυτοκινήτου που τους μετέφερε, ο Γεώργιος Ζεβεδαίος.
Πήρε μέρος και σε άλλες επιχειρήσεις, όπως η τοποθέτηση βόμβας στο σινεμά «Παλλάς». Σκοπός αυτής της επιχείρησης ήταν ο θάνατος του Κυβερνήτη Άρμιτεϊτζ στις 24 Μαϊου 1955.
Μαζί του ήταν ο αγωνιστής Χαρίλαος Ξενοφώντος.
Ωστόσο, ο ωρολογιακός μηχανισμός εξερράγη μετά τη λήξη της παράστασης και την αποχώρηση του Κυβερνήτη.
Φυλάκιση και απόδραση από το φρούριο της Κερύνειας
Τον Ιούνιο του 1955, ύστερα από προδοσία, συνελήφθη και κατηγορήθηκε για κατοχή σφαιρών.
Κρατήθηκε στις Κεντρικές Φυλακές Λευκωσίας, ενώ στις 15 Ιουλίου μεταφέρθηκε στο Κάστρο της Κερύνειας με βάση τον νέο νόμο προσωποκράτησης άνευ δίκης.
Όμως, δεν έμεινε πίσω από τα σίδερα.
Μαζί με άλλους 15 συναγωνιστές του σχεδίασαν την απόδρασή τους.
Οι 16 αγωνιστές της ΕΟΚΑ, είχαν καταφέρει να ξεγελάσουν τους βρετανούς φύλακες με τραγούδια και χορούς και μέσα σε 16 λεπτά βρίσκονταν ξανά ελεύθεροι στην θάλασσα της Κερύνειας.
Η ομάδα «Ουρανός»
Μετά την απόδραση κατέφυγε στα βουνά του Κύκκου.
Εκεί σχημάτισε την πρώτη αντάρτικη ομάδα με την ονομασία «Ουρανός» και διηύθυνε πολλές επιχειρήσεις ενάντια στον εχθρό.
Μαζί του, οι Χαράλαμπος Μούσκος, Ευτύχιος Σαλάτας, Χριστάκης Ελευθερίου, Λεύκιος Ροδοσθένους, Νίκος Σπανός, Ανδρέας Πολυβίου, Παύλος Νικήτας, Μίκης Φυρίλλας και ο πατήρ Σάββας. Ο τελευταίος εκτελούσε κυρίως χρέη νοσοκόμου, συνδέσμου και συνοδού.
Αργότερα, μέλη της ομάδας έγιναν και οι Ανδρέας Ζάκος, Νίκος Παστελλόπουλος, Γεώργιος Γεωργιάδης και Νίκος Ιωάννου.
Η «Προς τη νίκη» εξόρμηση
Από τις 18 Ιανουαρίου 1955, η ΕΟΚΑ κήρυξε την εξόρμηση που ονόμασε «Προς τη Νίκη». Περιλάμβανε ενέδρες και ένοπλες επιθέσεις εναντίον των βρετανών αποικιοκρατών.
Ακολούθησαν πολλές μάχες, όπως στο Μερσινάκι, στον Καλοπαναγιώτη, στον Κοκκινόγκρεμο και αλλού.
Στην επιχείρηση στο Μερσινάκι έπεσε ο πρώτος νεκρός αντάρτης της ΕΟΚΑ, Χαραλάμπος Μούσκος.
Ο Μάρκος Δράκος συνέχισε να πολεμάει εναντίον του αξιωματικού Κουμπ.
Μάλιστα, ενώ είχε τραυματιστεί σοβαρά στο κεφάλι, κατάφερε να ξεφύγει και να συνεχίσει τον αγώνα του.
Εκτέλεση στο φως της αστραπής
Αν και οι επιχειρήσεις της ομάδας Δράκου ήταν από τις πιο πετυχημένες, η σύλληψη ενός αντάρτη από την ομάδα Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, τις έφερε κοντά στο τέλος.
Αφού είχε ομολογήσει στις αρχές την τοποθεσία του κρησφύγετου, οι βρετανικές αρχές εξαπέλυσαν ανθρωποκυνηγητό στα λημέρια της ΕΟΚΑ προκειμένου να εντοπίσουν τους αγωνιστές.
Συνολικά 10.000 στρατιώτες βρίσκονταν στα βουνά του Τροόδους με σκοπό να ξηλώσουν τις αντάρτικες ομάδες.
Η ομάδα του Δράκου εγκατέλειψε το κρησφύγετό της και μετακινήθηκε προς την περιοχή της Ευρύχου για να δημιουργήσει νέα λημέρια.
Όμως δεν πρόλαβαν. Ένας από τους αντάρτες τους ενημέρωσε πως είχε μετρήσει 78 μεγάλα στρατιωτικά αυτοκίνητα με πάνοπλους Άγγλους στρατιώτες και άλλα συνοδευτικά τζιπ να καταφθάνουν στην περιοχή.
Ο Μάρκος Δράκος μαζί με την ομάδα του αποφάσισαν εν μέσω κεραυνών, αστραπών, χαλαζόπτωσης και βροντών, όπως περιγράφει ο συναγωνιστής του Τεύκρος Λοΐζος, να μετακινηθούν.
Γύρω στις 11 μ.μ και μετά από τρεισήμισι ώρες πεζοπορίας, οι βρετανοί στρατιώτες ξεκίνησαν να βάλλουν εναντίον των ανταρτών και ο Μάρκος Δράκος εναντίον τους.
Ξαφνικά στο φως μιας αστραπής ο «Λυκούργος» έγινε ορατός από τους στρατιώτες.
Ο Τεύκρος Λοΐζος θυμάται πως ξαφνικά ο Μάρκος σταμάτησε να πυροβολεί.
Ο Άγγλος που πυροβόλησε τον Μάρκο Δράκο κατέθεσε στη μεταθανάτια ανάκριση: «Στο φως της αστραπής ξαφνικά είδα ένα άντρα να στέκεται μπροστά μου. Κοιταχτήκαμε στα μάτια, πυροβόλησα και μετά πυροβόλησε κι εκείνος».
Ο Μάρκος Δράκος είχε αφήσει την τελευταία του πνοή σε ένα λαγκάδι που οι παλιοί τ΄ ονόμαζαν «το αρκάτζιν του Δράκου».
Σήμερα, βρίσκεται θαμμένος στα Φυλακισμένα Μνήματα μαζί με άλλους αγωνιστές της ΕΟΚΑ.
Το τραγούδι του Κώστα Μακεδόνα
Το 2015 κυκλοφόρησε ο δίσκος «Χοές» του μουσικοσυνθέτη Γιώργου Θεοφάνους, από την εφημερίδα «Σημερινή» με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από τον αγώνα της ΕΟΚΑ.
Ο δίσκος αποτελείται από μια σειρά ποιημάτων για τους ήρωες της ΕΟΚΑ που έγραψε η ποιήτρια και πρώην Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου Κλαίρη Αγγελίδου και μελοποίησε ο Γιώργος Θεοφάνους.
Ερμηνεύουν η Μαρινέλλα, ο Κώστας Μακεδόνας και ο Δήμος Αναστασιάδης.
Το τραγούδι του Κώστα Μακεδόνα για τον Μάρκο Δράκο:
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Ο πρώτος μαχόμενος νεκρός της ΕΟΚΑ, ήταν ο ανιψιός του Μακάριου, Χαράλαμπος Μούσκος. Δε σεβάστηκαν ούτε την κηδεία του. Στην τσέπη του βρήκαν σημείωμα με στίχο της Βέμπο: Την Ελλάδα αγαπώ αλλά και σένα …
