Το 1947 οι ιδεολογικές διαφορές που είχε προκαλέσει ο Εμφύλιος πόλεμος, είχαν κάνει έντονη την εμφάνισή τους στην Κύπρο και ιδίως στον αθλητικό χώρο.
Τα περισσότερα αθλητικά σωματεία, είχαν κρατήσει τη λεγόμενη εθνικόφρονη στάση, η οποία απέκλειε όσους θεωρούνταν «φίλοι του κομμουνισμού».
Τότε, άρχισαν και οι πρώτες διασπάσεις στον αθλητικό χώρο.
Από το 1947, το ίδιο φαινόμενο παρατηρήθηκε και στην Αμμόχωστο, στις τάξεις της Ανόρθωσης και του Γυμναστικού Συλλόγου Ευαγόρα. Έτσι μία μερίδα ανθρώπων αποφάσισε πως η πόλη είναι αρκετά μεγάλη για ακόμη ένα αθλητικό σωματείο. Και αποχώρησε.
Το 1948 στο καφενείο του Πάρπα δίπλα από τη Δημοτική Αγορά Αμμοχώστου, ένας πυρήνας 7 ατόμων έστειλε στην εφημερίδα «Δημοκράτη», ένα κείμενο. Ήταν η ιδρυτική διακήρυξη του αθλητικού σωματείου της Νέας Σαλαμίνας.
Στις 7 Μαρτίου συγκεντρώθηκαν 150 άτομα στο κινηματοθέατρο «Χατζηχαμπή» Αμμοχώστου και αποφάσισαν την ίδρυση του «Αθλητικού Πνευματικού Σωματείου Νέα Σαλαμίς».
Η ονομασία
«Στην ιδρυτική συνέλευση στις 7 Μαρτίου 1948 αποφασίστηκε και το όνομα του σωματείου ως «αθλητικόν πνευματικόν σωματείον Νέα Σαλαμίς». Είχε προταθεί και το όνομα «Αρσινόη» από τον γιατρό Γεώργιο Φάνο, αλλά η πλειοψηφία της συνέλευσης ψήφισε το Νέα Σαλαμίς.
Η ιδέα για το όνομα ξεκίνησε από μια εισήγηση του Ευαγόρα Λανίτη που είχε προτείνει σε κάποιους παγκύπριους αγώνες, η Ανόρθωση να μετονομασθεί σε Σαλαμίνα (λόγω της Αρχαίας Σαλαμίνας).
Η ιδέα απορρίφθηκε αλλά δεν ξεχάστηκε. Επανήλθε με την ίδρυση του νέου σωματείου της Αμμοχώστου. Με εισήγηση του δημάρχου Αμμοχώστου Αδάμου Αδάμαντος αφαιρέθηκε η λέξη «πνευματικό» από το όνομα και έτσι παρέμεινε το «Αθλητικό Σωματείο Νέα Σαλαμίς»».
Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο της ομάδας αποτελούσαν οι Ανδρέας Πασχαλίδης (Πρόεδρος), Γεώργιος Φόνος (Αντιπρόεδρος), Κώστας Ελευθερίου (Γ. Γραμματέας), Μιχαήλ Δανιήλ Σιαλής (Ταμίας), Αντώνης Τότσης (Εισπράκτορας), Λυκούργος Αρχοντίδης (υπεύθυνος ποδοσφαίρου), Νίκος Κόκκινος (υπεύθυνος ποδοσφαίρου), Παναγιώτης Καλογήρου (υπεύθυνος στίβου).
Ο εκδιωγμός από το ΓΣΕ
Όταν τον Μάιο του 1948, οι αθλητές της Νέας Σαλαμίνας αρνήθηκαν να υπογράψουν ότι ήταν «εθνικοφρόνων φρονημάτων», σε δήλωση του Σύνδεσμου Ελληνικών Γυμναστικών Αθλητικών Σωματείων, τότε τους απαγορεύτηκε η είσοδος στο ποδοσφαιρικό στάδιο του ΓΣΕ (Γυμναστικός Σύλλογος Ευαγόρα).
Τα μέλη της Νέας Σαλαμίνας και άλλα σωματεία που δεν υπέγραψαν «προσφυγοποιήθηκαν». Αρχικά, οι αθλητές της Νέας Σαλαμίνας ξεκίνησαν προπονήσεις στο γήπεδο του σωματείου Πρόοδος στον Άγιο Λουκά Αμμοχώστου.
Τον ίδιο χρόνο η κυβέρνηση του Ισραήλ έδωσε 3 000 λίρες στην Κύπρο για την βοήθεια που παρείχαν στους Εβραίους οι Αμμοχωστιανοί, όταν αυτοί κρατούνταν στα κρατητήρια του Καραόλου.
Μετά από συνεδριάσεις, αποφασίστηκε όπως «Η οικονομική βοήθεια των Εβραίων δοθεί για την δημιουργία Δημοτικού Αθλητικού Σταδίου, το οποίο να είναι στη διάθεση των Βαρωσιωτών για την προώθηση και εξάπλωση του μαζικού λαϊκού αθλητισμού».
Μέχρι το 1952 είχε δημιουργηθεί το νέο Δημοτικό Στάδιο.
Το διαζύγιο του κυπριακού ποδοσφαίρου και η Βαρωσιώτικη ενοποίηση
Με τη μαζική ίδρυση αριστερών αθλητικών σωματείων και τις απαγορεύσεις του ΣΕΓΑΣ, ίδρυσαν την Κυπριακή Ερασιτεχνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΚΕΠΟ) ενώ ταυτόχρονα υπήρχε ήδη η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ).
Το αποτέλεσμα ήταν να διοργανώνονταν δύο πρωταθλήματα παράλληλα.
Οι ποδοσφαιριστές της ΚΕΠΟ, όμως προσπαθούσαν για πολλά χρόνια να ενοποιήσουν το κυπριακό ποδόσφαιρο. Η ΚΟΠ απέρριπτε όλα τα αιτήματα.
Το 1953 οι δύο ομοσπονδίες ενώθηκαν με συγκεκριμένους όρους. Αρχικά η ΚΟΠ δέχθηκε την Ομόνοια, τη Νέα Σαλαμίνα και τον Αίαντα.
Το πρώτο παιχνίδι μεταξύ των ομάδων από τις δύο ομοσπονδίες, πραγματοποίησαν οι Βαρωσιώτικες ομάδες στις 27 Σεπτεμβρίου, ενοποιώντας επίσημα το κυπριακό ποδόσφαιρο.
Ποδόσφαιρο στην προσφυγιά
Στις 14 Αυγούστου 1974, ο χρόνος σταμάτησε για τα Βαρώσια. Η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής, κατέλαβε την Αμμόχωστο και οι κάτοικοί της διασκορπίστηκαν προσπαθώντας να ξαναχτίσουν τη ζωή τους στις ελεύθερες πλέον περιοχές. Τον Σεπέμβριο του ’74, άρχισαν να συναντώνται ξανά τα μέλη της Νέας Σαλαμίνας, θέτοντας το ζήτημα της επανεκκίνησης.
Οι περισσότεροι παίκτες βρίσκονταν στη Λάρνακα και αρχικά η ομάδα στεγάστηκε το οίκημα της Αλκής.
Πριν το τέλος του ’74, η ΚΟΠ διεξήγαγε ειδικό πρωτάθλημα.
Η Νέα Σαλαμίνα αποφάσισε να συμμετάσχει παρά τα τεράστια οικονομικά και όχι μόνο προβλήματα που είχε προκαλέσει η προσφυγιά.
Οι φίλαθλοι ήταν διασκορπισμένοι, γήπεδο δεν είχαν ούτε και αθλητικό σωματείο. Οι περισσότεροι παίκτες υπηρετούσαν στο στρατό.
Ωστόσο, συγκέντρωσαν τις δυνάμεις τους και με δικά τους έξοδα μάζεψαν τους παίκτες και τους φιλάθλους για το ειδικό πρωτάθλημα. Οι παίκτες μετά από το παιχνίδι επέστρεφαν ξανά στα στρατόπεδά τους.
Οι δύο βαρωσιώτικες ομάδες συναντήθηκαν ξανά σε μεταξύ τους παιχνίδι, στις 16 Φεβρουαρίου 1975. Στο γήπεδο Παραλιμνίου, λίγα χιλιόμετρα μακρυά από τη βουβή Αμμόχωστο, το γκολ του Θεοφάνους στο ’87, έληξε τον αγώνα με νίκη υπέρ των κυανόλευκων.
Οι δύο ομάδες έδωσαν μία υπόσχεση: παρά τις όποιες διαφορές των Σωματείων, οι Βαρωσιώτες ενωμένοι θα «ξαναγυρίσουν πιστοί στην Άνοιξή της».
Στάδιο Αμμόχωστος Επιστροφή
Από το 1991 η Νέα Σαλαμίνα στεγάζεται στο Στάδιο Αμμόχωστος Επιστροφή.
Το στάδιο κτίστηκε μετά από πολλές εισφορές φιλάθλων, του κυπριακού οργανισμού αθλητισμού και εθελοντική εργασία.
Η ονομασία του Σταδίου εκφράζει ξεκάθαρα τον πόθο για επιστροφή.
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Η ιστορία της Ανόρθωσης που ξεκίνησε ως αναγνωστήριο. Χρηματοδότησε πρόσφυγες, φοιτητές και τα μέλη της πολέμησαν τους Άγγλους, που έκαψαν ως αντίποινα τα γραφεία της
