Tης Μαριάννας Τανάγια από το pusbliSHIT
Η είδηση από μόνη της είναι εντυπωσιακή. Η δισκογραφική εταιρεία “Third Man Records”, κυκλοφορεί μια συλλογή με ανέκδοτες ηχογραφήσεις ελληνικών δημοτικών κομματιών από το 1907 έως 1960. Μεταξύ αυτών, η «Καραγκούνα», η «Γκόλφω», μοιρολόγια, σούστες και πολλά άλλα γνωστά μας ακούσματα.
Ιθύνων νους της συλλογής “Why The Mountains are Black”, που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «Γιατί είναι μαύρα τα βουνά», είναι ο βραβευμένος με Grammy μουσικός παραγωγός, μηχανικός ήχου και συγγραφέας Κρίστοφερ Κινγκ. Όχι τυχαία, καθώς αυτά τα «διαμάντια» προήλθαν απ’ το δικό του εντυπωσιακό αρχείο με 78αρια δισκάκια.
Πώς ανακάλυψε τη μουσική
«Ταξίδεψα στην Κωνσταντινούπολη και –κάνοντας βόλτα στην πλευρά της Ασίας- βρήκα και αγόρασα μια μικρή στοίβα από 78αρια με Ηπειρώτικα τραγούδια. Ανάμεσα σ’ αυτούς τους δίσκους, ήταν και μερικοί του θρυλικού Κίτσου Χαρισιάδη. Εθίστηκα, σχεδόν εμμονικά σ’ αυτή την ισχυρή, εντελώς υπνωτική και πάρα πολύ θεραπευτική μουσική. Ψάχνοντας να βρω κι άλλα, άρχισα ν’ αγοράζω όσα περισσότερα 78αρια με ηπειρώτικα μπορούσα να βρω. Βρήκα συλλέκτες στην Αθήνα, μεταξύ αυτών και ο στενός μου φίλος Ηλίας Μπαρούνης.
Ο Ηλίας μου σύστησε τα άλλα είδη της ελληνικής δημοτικής μουσικής. Τελικά, δημιούργησα ένα δίκτυο φίλων και συλλεκτών που πουλούσαν ή αγόραζαν για εμένα σπάνιους δίσκους δημοτικής μουσικής, τα καλύτερα κομμάτια των οποίων περιλαμβάνονται στη συλλογή “Why The Mountains are Black”. Ωστόσο, επικεντρώνομαι και ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα στην πρώιμη μουσική της Ηπείρου από την περιοχή Ζαγόρι, δίπλα στη Βίτσα».
Το πρώτο δημοτικό τραγούδι που άκουσε ήταν το «Μοιρολόι Αρβανίτικο» από το δίσκο του Κίτσου Χαρισιάδη, ένα 78αρι του 1930, που βρήκε στην Κωνσταντινούπολη. Όταν το άκουσε, ένιωσε συντετριμμένος, σαν να είχε εξαγνιστεί από κάθε ανησυχία του. Ήταν γοητευμένος περνώντας από την πλήρη θλίψη στην ευδαιμονία. Όλα αυτά μέσα σε τρία λεπτά. Όπως εξομολογήθηκε είχε μια βαθιά πνευματική εμπειρία.
Πώς επέλεξε τα κομμάτια για τη συλλογή
«Το κίνητρο ήταν μόνο φιλοσοφικό: Τι μας διδάσκει αυτή τη μουσική για την προσπάθεια του ανθρώπου ν’ αντιμετωπίσει την κρίση, την αβεβαιότητα, τη ζωή και το θάνατο; Επίσης, μπορεί αυτό το είδος μουσικής να εξηγήσει εις βάθος μια ξεχασμένη έννοια; Η μουσική έχει μια λειτουργία, κι αν ναι, ποια είναι αυτή;
Όλα αυτά τα ερωτήματα μπορούν να ερευνηθούν ακούγοντας προσεκτικά τη μουσική των αγροτικών περιοχών της Ελλάδας».
Τι σημαίνει ο τίτλος “Why The Mountains are Black”;
Ο τίτλος είναι δανεισμένος από ένα πολύ παλιό μοιρολόι της Πελοποννήσου το οποίο συνέλεξε ο Νικόλαος Πολίτης.
«Γιατί είναι μαύρα τα βουνά και στέκουν βουρκωμένα;
Μην άνεμος τα πολεμά, μήνα βροχή τα δέρνει;
Κι ουδ’ άνεμος τα πολεμά, κι ουδέ βροχή τα δέρνει,
μόνε διαβαίνει ο Χάροντας με τους αποθαμένους.
Σέρνει τους νιους από μπροστά, τους γέροντες κατόπι,
τα τρυφερά παιδόπουλα στη σέλα αραδιασμένα».
Το μοιρολόι αναφέρεται στη ζοφερή απώλεια της ζωής, σε ό,τι συλλέγει ο Χάρος, δηλαδή ο θάνατος.
Το 1926, μια ομάδα ανθρώπων στην Πελοπόννησο ηχογράφησαν μια ορχηστρική έκδοση αυτού του μοιρολογιού και αυτό είναι το δεύτερο κομμάτι στο πρώτο δίσκο της συλλογής. Για τον ίδιο, η απάντηση «γιατί τα βουνά είναι μαύρα» είναι πως μόνο με το χορό και με μια απλή ζωή στο χωριό και τις γιορτές του, είμαστε ικανοί ν’ αντιμετωπίσουμε την απώλεια των πάντων, κάτι που είναι άμεσα συνυφασμένο με όλη μας τη ζωή.
O κορυφαίος μουσικός παραγωγός κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «αν οι Έλληνες ανακαλύψουν εκ νέου το μουσικό τους παρελθόν και το τι σήμαινε δηλαδή αυτή η μουσική για τους προγόνους τους, τότε θα βρουν το σθένος και τη δύναμη να ξεπεράσουν αυτές τις δύσκολες στιγμές».
Ο συγκεκριμένος δίσκος, απευθύνεται σ’ όλη την ανθρωπότητα. «Υπάρχουν συναισθηματικοί ακροατές σ’ όλον τον κόσμο που έχουν υποφέρει και γνωρίζουν πότε ακούν αυθεντική, βαθυστόχαστη, θεραπευτική μουσική. Είναι, επομένως, δεκτικοί σε τέτοια ακούσματα».
Πηγή: publiSHIT
