«Μισιρλού». Η ιστορία του κρατάει περίπου 100 χρόνια. Ξεκίνησε από την Αίγυπτο, πέρασε από την Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο

apotis4stis5.com
Toυ Θεόδωρου Φαχουρίδη

Οι ρίζες αυτού του πολυδιασκευασμένου παραδοσιακού τραγουδιού φτάνουν 100 χρόνια πίσω.
Η πατρότητα του τραγουδιού κατά την δημοφιλέστερη εκδοχή ανήκει στον Αλεξανδρινό καλλιτέχνη Σαγιέντ Νταρβίς (17/3/1892 – 15/9/1923), που θεωρείται ο πατέρας της σύγχρονης αιγυπτιακής μουσικής.
Έχει συνθέσει 26 μιούζικαλ-οπερέτες και περισσότερα από 250 τραγουδιών και είναι ο συνθέτης του εθνικού ύμνου της Αιγύπτου. Το 1919 έγραψε το «Bint Misr» (κορίτσι της Αιγύπτου), ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια της χώρας του.

Τέτος Δημητριάδης – Μισιρλού (1927)
Τέτος (Θεόδοτος) Δημητριάδης, γεννηθείς στην Κωνσταντινούπολη το 1897 και μετανάστης το 1921 στην Αμερική. Δική του είναι η ρεμπέτικη, πρώτη εκτέλεση της Αιγύπτιας, όπως είναι η ακριβής μετάφραση από την αραβική γλώσσα. Ηχογραφήθηκε στην Νέα Υόρκη τον Ιούλιο του 1927 στην εταιρεία Columbia.

Μιχάλης Πατρινός – Μουσουρλού (1930)
Ο Μιχάλης Πατρινός, αρχηγός κομπανίας της εποχής, στην Αθήνα, καρπώνεται τη σύνθεση όπως συνηθιζόταν στις ρεμπέτικες ορχήστρες. Το 1930 η ηχογράφηση στον αργό ρεμπέτικο ρυθμό είναι η πιο γνωστή εκτέλεση. Μια δεύτερη ηχογράφηση έγινε τον Πατρινό στη Νέα Υόρκη, το 1931.

Το 1941 η σύνθεση παίρνει τη μορφή με την οποία έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο.
Αυτό έγινε με τροποποιημένο το στυλ της από το αργό ρεμπέτικο τέμπο σε πιο οριεντάλ μονοπάτια, από τον Νικόλα Ρουμπάνις, Ελληνοαμερικάνο δάσκαλο μουσικής, ο οποίος με την τζαζ εκτέλεση του τραγουδιού, αυτοπροσδιορίσθηκε και ως συνθέτης του τραγουδιού.
Το τραγούδι θα γίνει σταθερή επιλογή για τις μεγάλες μπάντες της εποχής όπως αυτή του Γούντι Χέρμαν και του Γουέιν Κινγκ, του επονομαζόμενου «βασιλιά του βαλς».
Το 1941 αποκτά και αγγλικούς στίχους από τους Μπομπ Ράσελ, Μίλτον Λιντς και Φρεντ Γουάιζ. Θα τους ερμηνεύσει για πρώτη φορά, τον Σεπτέμβριο του 1941, ο Μίτσελ Άιρς και το συγκρότημά του, His Fashions-In-Music.

Ξαβιέ Κούγκατ και λατινοαμερικάνικος ρυθμός – Misirlou (1941)
Ο Καταλανός μετανάστης Ξαβιέ Κούγκατ γεννήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και μεγάλωσε στην Κούβα πριν βρεθεί στην Αμερική εξαιτίας του τενόρου Ενρίκο Καρούζο.
Το παιδί-θαύμα, βιρτουόζος του βιολιού, θα ασχοληθεί για βιοποριστικούς λόγους ως καρτουνίστας, πριν κάνει μόδα με την ορχήστρα του την ρούμπα στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ‘30.
Η εκτέλεση του στη Μisirlou, έρχεται την περίοδο που ακόμη έπαιζε στο ξενοδοχείο Waldorf-Astoria στην Νέα Υόρκη, στην αίθουσα χορού που πήρε το όνομά του. Την ίδια εποχή παρουσίαζε λάτιν τραγούδια του σε ραδιοφωνική εκπομπή κάθε Σάββατο βράδυ.
Ο Κούγκατ ήταν σουπερ-σταρ την ίδια εποχή που ο κόσμος λικνιζόταν στους ήχους από τις περίφημες μπάντες των Γκλεν Μίλερ και Μπένι Γκούντμαν.

Ο Ζαν Όγκαστ και το τρίο του – Misirlou (1946)
Ο αυτοδίδακτος Νεοϋορκέζος πιανίστας και βιρτουόζος του ξυλόφωνου, Ζαν Ογκαστόφ, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, είχε κάνει επιτυχία το 1946, ηχογραφώντας την Μisirlou με την εταιρεία Diamond Records.
Έφτασε μέχρι το Νο 7 του Billboard Jockey charts στις ΗΠΑ με τις πωλήσεις να αγγίζουν το, ασύλληπτο για σήμερα, νούμερο των 3 εκατομμυρίων αντιτύπων.
Αν και δεν είναι η πιο γνωστή εκτέλεση του τραγουδιού, παραμένει έως και σήμερα η πιο επιτυχημένη. Το τραγούδι μαζί με άλλες του επιτυχίες, όπως το Malaguena, θα τα ηχογραφήσει ξανά. μετά το 1947 κατά την μεταπήδησή του στην εταιρεία Mercury.
Την πενταετία που ακολούθησε έφτασε συνολικά ως καλλιτέχνης τα 8 εκατομμύρια πωλήσεις. Με τη μουσική από την Ελλάδα θα εμπλακεί και πάλι το 1959 με το πολυδιασκευασμένο ταγκό του ’44 «Θα σε πάρω να φύγουμε», σε μουσική Γιάννη Σπάρτακου και στίχους Αλέκου Σακελλάριου, ένα τραγούδι που έχει κάνει παγκόσμια καριέρα ως Greek Bolero (ελληνικό μπολερό).

The Cardinals – Miserlou (β’ πλευρά στο single The Door Is Still Open, 1955)
Ένα πολύ όμορφο μελωδικό doo-wap κουιντέντο από τη Βαλτιμόρη, που έβγαλε στην εταιρία Αtlantic 12 σινγκλς, την περίοδο 1951 – 1957.
Ανακάλυψη του συνιδιοκτήτη της εταιρείας Χερμπ Άμπραμσον. Το τραγούδι της α’ πλευράς μπήκε στο top 5 r&b της Αμερικής, ενώ εννιά χρόνια αργότερα το έκανε επιτυχία στα δέκα πρώτα ο Ντιν Μάρτιν.

Johnny and the hurricanes – (β’ πλευρά στο single Salvation, 1962)
Η παρέα του Τζόνι Πάρις είχε επιτυχία την τριετία 1959-1961, διασκευάζοντας παλιότερες συνθέσεις όπου κυριαρχούσε το σαξόφωνο.
Μια τέτοια ήταν και η μεγαλύτερή τους επιτυχία το 1959, «Red River Rock», διασκευή στο folk τραγούδι Red River Valley, μια σύνθεση τα ίχνη της οποίας χάνονται στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.
Το Μisirlou το αποδίδουν σε δυναμική εκτέλεση τη χρονιά που εμφανίζονται στη Γερμανία με opening act ένα συγκρότημα από το Λίβερπουλ.

Terry Snyder And The All Stars- Misirlou (1959)
Το 1960 μια μικρή δισκογραφική εταιρεία, το παιδί του παλαίμαχου στην δισκογραφία, Ίνοχ Λάιτ, η Command Records, προκάλεσε αίσθηση στην αγορά της Αμερικής για διάφορους λόγους.
Από τη μια, τα μινιμαλιστικά της εξώφυλλα, από την άλλη το διπλό cover που φιλοξενούσε λεπτομερείς περιγραφές των ηχογραφήσεων καθώς και ένας από τους ποιοτικότερους στέρεο ήχους της αγοράς, στους δέκα δίσκους που είχε στο ενεργητικό της, την έκαναν να ξεχωρίζει.
Από τα best seller της ήταν το Persuasive Percussion και το Provocactive Percussion, με περισσότερα από 250.000 αντίτυπα, έκαστο. Και τα δύο κυκλοφόρησαν το 1959. Το τρίτο τραγούδι του άλμπουμ ήταν το Μisirlou.

Dick Dale and the Del-tones – Miserlou / Misirlou twist (1962)
Ο Ρίτσαρντ Άντονι Μονσούρ, γνωστότερος και ως Ντικ Ντέηλ, γεννήθηκε στη Βοστόνη το 1937 από Λιβανέζο πατέρα και Πολωνο-λευκορωσίδα μητέρα.
Η ιστορία πηγαίνει, σύμφωνα με τον δημιουργό, κάπως έτσι: Σε συναυλία του το 1961, προκλήθηκε από δεκάχρονο ακροατή να παίξει, αν μπορούσε, τραγούδι με μόνο μια χορδή της κιθάρας του.
Αποδέχθηκε την πρόκληση και το ραντεβού κανονίστηκε για τη συναυλία το επόμενο βράδυ.
Μετά το σόου σκεπτόμενος ποιο μπορεί να είναι αυτό το τραγούδι που θα τον βοηθήσει να κερδίσει το στοίχημα, θυμήθηκε τον θείο του που έπαιζε στο ούτι με μια συγχορδία ένα παλιό παραδοσιακό τραγούδι – δεν ήταν άλλο από τη Μisirlou.
Έτσι ο αριστερόχειρας κιθαρίστας έκανε το ίδιο με την κιθάρα του και τηρώντας την υπόσχεσή του, γέννησε ένα από τα πιο κλασσικά surf rock τραγούδια. Εμφανίστηκε σε δίσκο το 1962 στο Surfers’ Choice.

Φράνσις Φέι – Μiserlou (lp Frances Faye In Frenzy, 1961)
Μια άκρως δυναμική, ξεχωριστή εκτέλεση. Η Φράνσις Φέι είχε δυναμική παρουσία στη σκηνή από την εποχή που παράτησε το σχολείο και ξεκίνησε να εμφανίζεται, ανήλικη ακόμη, σε ξενοδοχεία, κλαμπ και καμπαρέ της εποχής.
Την δεκαετία του ’30 ήταν διάσημο όνομα που γέμιζε τους χώρους όπου εμφανιζόταν, στην περίφημη 52nd street στο Manhattan, το κέντρο των jazz εμφανίσεων για τις δεκαετίες ’30, ‘40 & ‘50.
Δυναμικό ήταν και το παίξιμό της στο πιάνο, που δεινοπαθούσε συχνά, όπως παραπονιόντουσαν οι ιδιοκτήτες. Χωρίς να διαθέτει κλασσική ομορφιά, είχε όπλα της τηνμουσικότητα, το χιούμορ και το εκρηκτικό ταμπεραμέντο.
Ξεχωριστός ήταν ο τρόπος που έκλεινε τις συναυλίες της στη δεκαετία του ’50, με την ρυθμική ατάκα «Frances Faye, all the way, gay, gay, gay, is there any other way».
Η διασκευή της στη Μisirlou έγινε σε μια δύσκολη περίοδο της καριέρας της, λόγω ατυχήματος που είχε το 1958 και κυκλοφόρησε από την Verve.

Τσάμπι Τσέκερ – Misirlou (LP: Twistin’ Round The World, 1962)
Ο κόσμος είχε ήδη δύο χρόνια που είχε πρωτοχορέψει μετά μανίας το τουίστ, κυρίως με την επιτυχία Lets twist again. Ακολούθησε και το the fly με τις δικές του χορευτικές φιγούρες.
Το 1962 έμελλε να είναι η τελευταία, πολύ επιτυχημένη χρονιά, του Τσάμπι Τσέκερ στις ΗΠΑ, με αποκορύφωμα την top 5 επιτυχία του, Limbo, που ξεχώρισε μεταξύ των 32 singles που κυκλοφόρησε, με 8 από αυτά να μπαίνουν στο Hot 100.
Την ίδια χρονιά θα προωθήσει το τουίστ και με δίσκο στον οποίο τραγούδησε σε 7 γλώσσες (ισπανικά, ιταλικά, γερμανικά, εβραϊκά, αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά – το Ποτέ την Κυριακή).
Η Miserlou αποτελεί τον επίλογο σε αυτό το καλλιτεχνικό εγχείρημα.

Γουίλιαμ Τζόζεφ και Καρολάιν Κάμπελ (feat Τίνα Γκούο) – MISERLOU (single – 2016)
Σημειώστε τους καλλιτέχνες με τους οποίους έχει συνεργαστεί η εντυπωσιακή 36χρονη βιρτουόζος του βιολιού: Thirty Seconds to Mars (A beautiful Lie – 2005), Νταϊάν Κραλ (στο Quite Nights – 2009), Έλβις Κοστέλο (National Ransom – 2010), Αρίθα Φράνκλιν (A woman fall out of love – 2011), Αντρέα Μποτσέλι (Passione – 2013). Επιπλέον έχει εμφανιστεί ζωντανά …σχεδόν με όλους, αν μου επιτρέπεται η υπερβολή: Sting, Rod Stewart, Seal, Norah Jones, Red Hot Chili Peppers, Black Eyed Peas, Paul McCartney, Barbra Streisand, Beyonce, Justin Timberlake, Herbie Hancock, Alicia Keys, Rihanna, Neil Diamond, Bette Midler, Lionel Richie, Natalie Cole, John Legend, Gnarls Barkley…και ο κατάλογος έχει και συνέχεια. Εδώ την ακούμε με τον συνομήλικο της Αμερικανό πιανίστα William Joseph και την 31 ετών Κινέζα τσελίστα Tina Guo.