Ο Μάικλ Τζάκσον και Πoλ Μακάρτνεϊ γνωρίζονταν από τη δεκαετία του 1970. Αν και είχαν συνεργαστεί αρκετές φορές στη συγγραφή στίχων και μελοποίηση τραγουδιών, το 1981 ερμήνευσαν το ντουέτο «Say Say Say», το οποίο συμπεριλήφθηκε στο δίσκο του Μακάρτνεϊ «Pipes Of Peace» το 1983 και έγινε τεράστια επιτυχία, παρά τις αντικρουόμενες κριτικές.
Η δημιουργία του κομματιού και η μετακόμιση του Τζάκσον στο σπίτι του Μακάρτνεϊ
Ο Τζάκσον έγραψε τους στίχους του τραγουδιού μέσα σε ένα βράδυ και τους έδωσε στον Μακάρτνεϊ την αμέσως επόμενη μέρα.
Ο Μακάρτνεϊ ενθουσιάστηκε με το αποτέλεσμα και έδωσε το πράσινο φως για τη μελοποίηση τους.
Όταν ξεκίνησαν οι ηχογραφήσεις το Μάιο του 1981, ο Τζάκσον μετακόμισε στο σπίτι του μουσικού και της συζύγου του Λίντα, για 5 μήνες. Στο διάστημα που έμεινε μαζί τους, έγινε στενός φίλος και των δύο. Ο Μακάρτνεϊ, μεγαλύτερος και πιο έμπειρος, του έδινε συμβουλές και τον στήριζε ψυχολογικά. Ο Τζάκσον τον σεβόταν και τον έβλεπε ως τον μεγαλύτερο αδελφό του.
Η μίξη του τραγουδιού ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο του 1983, από τον παραγωγό των Beatles, Τζόρτζ Μάρτιν. «Το κομμάτι είναι πολύ καλό. Η συνεργασία μου με τον Μάικλ ήταν άψογη. Αυτός ο άνθρωπος φέρνει πραγματικά μια πολύ θετική αύρα όταν μπαίνει στο στούντιο. Δεν είναι μουσικός όπως ο Πολ, αλλά αναμφίβολα ξέρει από μουσική και είναι σταθερός», είχε πει για τη συνεργασία του με τον Τζάκσον.
Η κυκλοφορία του στην αγορά και οι κριτική
Το «Say Say Say» βγήκε στην αγορά λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία του άλμπουμ «Thriller». Έμεινε στην κορυφή του billboard επί 6 εβδομάδες – ήταν η έβδομη φορά στην πρώτη θέση του top 10 για τον Τζάκσον το 1983, σπάζοντας τα ρεκόρ του Έλβις Πρίσλεϊ και των Beatles. Το single πούλησε περισσότερα από ένα εκατομμύριο αντίτυπα και έγινε πλατινένιο.
Ωστόσο, οι κριτικές που έλαβε ήταν ανάμεικτες. Ορισμένοι υποστήριζαν ότι ο Μακάρτνεϊ είχε σπαταλήσει το χρόνο του άδικα. Χαρακτήριζαν το τραγούδι «ανούσιο», «ανόητο» και «ψυχωτικό». Το περιοδικό Salon είχε γράψει πως, χωρίς τον Τζάκσον, το τραγούδι θα ήταν παταγώδης αποτυχία, που δεν θα άξιζε να παιχτεί στα ραδιόφωνα και αποκάλεσε τον Μακάρτνεϊ «γερασμένη κλανιά».
Υπήρχαν όμως και εκείνοι που το θεωρούσαν αριστοτεχνικό και πιασάρικο, με γλυκιά μελωδία και εμφανές κοινωνικό περιεχόμενο.
Το βιντεοκλίπ που προκάλεσε αντιδράσεις
Το τραγούδι δεν γυρίστηκε απλώς σε βιντεοκλίπ, αλλά σε ταινία μικρού μήκους.
Οι καλλιτέχνες υποδύονταν το ρόλο των «Μακ» και «Τζακ», δύο συνεργατών που πουλούσαν ένα «μαγικό φίλτρο», που όποιος το έπινε θα γινόταν παντοδύναμος. Επρόκειτο για απάτη, αλλά τα λεφτά που μάζευαν τα έδιναν στο τέλος σε ένα ορφανοτροφείο.
Η παραγωγή ήταν δύσκολη υπόθεση, καθώς το «εγώ» των τραγουδιστών πολλές φορές υπερίσχυε και δημιουργούνταν εντάσεις μεταξύ τους.
«Δυσκολευτήκαμε πολύ. Ο Τζάκσον ήταν καλύτερος από τον Μακάρτνεϊ στο χορό, και ο Μακάρτνεϊ ήταν καλύτερος από τον Τζάκσον στο τραγούδι. Έλεγαν συνέχεια εγώ, εγώ, εγώ και επικρατούσε πανικός στο δωμάτιο», είχε πει ο σκηνοθέτης του βίντεο.
Η ταινία μικρού μήκους κόστισε συνολικά 500.000 δολάρια, ενώ ανεξάρτητα από τους Τζάκσον και Μακάρτνεϊ, συμμετείχαν η Λίντα Μακάρτνεϊ και η Λατόγια Τζάκσον.
Οι απόψεις, για ακόμη μια φορά, ήταν αντικρουόμενες. Μερίδα κριτικών έκαναν λόγο για υπερβολική βαναυσότητα του βίντεο, ενώ η εφημερίδα «The Manchester Evening News» το είχε χαρακτηρίσει «αναρχικό» και «γελοίο». Από την άλλη, υπήρχαν και εκείνοι που το θεωρούσαν συναρπαστικό.
Λίγα χρόνια αργότερα, δύο συγγραφείς αξιολόγησαν το περιεχόμενο του. Εντόπισαν σημεία, τα οποία θύμιζαν σε μεγάλο βαθμό ταινίες του Τσάρλι Τσάπλιν, τον οποίο θαύμαζε ο Τζάκσον. Παράλληλα, εκφράστηκε η άποψη ότι σε ορισμένα σημεία, το περιεχόμενο γινόταν άκρως ρατσιστικό, δημιουργώντας στερεότυπα για έναν μαύρο.
«Σχεδόν τα πάντα στο βίντεο οδηγούν προς τα πίσω, όσον αφορά τις διαφυλετικές σχέσεις. Το λευκό χέρι του Μακ συνεχώς βοηθά το μαύρο χέρι του Τζακ και κατά κάποιο τρόπο αντιστρέφει τη γενική διαδικασία, που οι μαύροι χορηγούν τους λευκούς. Σε ένα δίκαιο κόσμο, ο Τζάκσον έπρεπε να τραβά τον Μακάρτνεϊ στο βαγόνι και όχι το αντίστροφο», είχε τονίσει ο συγγραφέας Β.Τ. Λαμόν.
Το 2015, ο Μακάρτνεϊ επανακυκλοφόρησε το τραγούδι. Αυτή η νέα εκδοχή, διαρκεί 3 λεπτά περισσότερο από την πρωτότυπη και τα φωνητικά του ιδίου και του Τζάκσον έχουν αντιστραφεί.
Δείτε το βιντεοκλίπ του τραγουδιού «Say Say Say»: