Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Σοβιετική Ένωση ήταν η πρώτη από όλες τις χώρες που επέτρεψε σε γυναίκες, όχι μόνο να πιλοτάρουν αεροσκάφη για ανεφοδιασμό, αλλά παράλληλα να λάβουν μέρος σε αερομαχίες και βομβαρδισμούς. ‘Εγιναν γνωστές ως «μάγισσες της νύχτας».
Η στρατολόγηση γυναικών
Αρχικά, οι Σοβιετικοί δεν είχαν σκοπό να δημιουργία γυναικεία στρατεύματα. Θεωρούσαν πως οι γυναίκες, όντας πιο εύθραυστες και ευαίσθητες, δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του πολέμου. Όταν, ωστόσο, υπήρξαν μαζικές απώλειες στο ανθρώπινο δυναμικό στην πρώτη γραμμή του μετώπου, η στρατολόγηση γυναικών κρίθηκε αναπόφευκτη.
Το 1941, ο σοβιετικός ηγέτης Ιωσήφ Στάλιν αποφάσισε να δημιουργήσει τρεις μονάδες γυναικών πιλότων και να τους παραχωρήσει αρμοδιότητες.
Ένα χρόνο αργότερα, έκαναν για πρώτη φορά την εμφάνισή τους οι θηλυκοί πολεμικοί αεροπόροι, οι «μάγισσες της νύχτας». Απάρτιζαν το «588ο Βομβαρδιστικό Σύνταγμα της Σοβιετικής Πολεμικής Αεροπορίας» και δρούσαν μόλις έπεφτε το σκοτάδι.
Επικεφαλής ήταν η συνταγματάρχης Μαρίνα Ράσκοβα, με ταγματάρχη την Ευδοκία Μπερσάσκαγια. Αποτελείτο εξ’ ολοκλήρου από γυναίκες, ηλικίας μεταξύ 15 έως 20 ετών το πολύ.
Η δράση των «μαγισσών της νύχτας»
Οι γυναίκες αεροπόροι του 588ου Συντάγματος χειρίζονταν αεροσκάφη τύπου «Polikapron Po – 2», τα λεγόμενα «Δίπλανα», τα οποία θεωρούνται τα πλέον διαδεδομένα στην ιστορία της αεροπλοΐας.
Ήταν πιο παλιάς κατασκευής, του 1928 και χρησιμοποιούνταν κυρίως στο στάδιο της εκπαίδευσης των μηχανικών αεροσκαφών.
Οι προκλήσεις στις οποίες έπρεπε να αντεπεξέλθουν οι πιλότοι ήταν πολλές.
Τα δίπλανα μετέφεραν 6 βόμβες, συνεπώς, έπρεπε να επιστρέφουν πολλές φορές στη βάση τους, κατά τη διάρκεια της νύχτας, για να επανεξοπλίζονται.
Η ευρηματικότητα των «μαγισσών»
Παρά την περιορισμένη οπλική χωρητικότητα, το γεγονός ότι ήταν απαρχαιωμένα και αργά στην ταχύτητα, οι «μάγισσες» είχαν αποστολή στο να «παρενοχλούν», να καταδιώκουν και να βομβαρδίζουν τα γερμανικά στρατεύματα.
Κατάφερναν δηλαδή, κατά κάποιον τρόπο, να μετατρέπουν τα μειονεκτήματα των συγκεκριμένων αεροσκαφών σε πλεονεκτήματα, εξαιτίας και των νυχτερινών πτήσεων.
Όσο παράξενο και αν ακούγεται, οι «μάγισσες» κατόρθωναν να είναι ευέλικτες και αποτελεσματικές.
Αυτό ήταν αρκετό ώστε να προκαλεί πονοκέφαλο στους Γερμανούς πιλότους, αφού με τις βολές τους δυσκολεύονταν να καταρρίψουν τα αεροπλάνα των γυναικών αντιπάλων τους.
Όταν ερχόταν η σειρά των «μαγισσών της νύχτας» να χτυπήσουν, δεν συνέβαινε το ίδιο. Ευρηματικές και ετοιμοπόλεμες, έσβηναν τις μηχανές και άφηναν το σκάφος να πλανάρει – όσο ήταν δυνατόν – ώστε να φτάσουν στο σημείο ρίψης της βόμβας. Με αυτόν τον τρόπο, δεν γίνονταν ορατές στον εχθρό, ούτε αποκαλυπτόταν η ακριβής θέση τους. Το μόνο που ακουγόταν ήταν ο ήχος του ανέμου.
Πολλοί ιστορικοί θεωρούν πως οι Γερμανοί ήταν εκείνοι που βάφτισαν τις γυναίκες πιλότους «μάγισσες», όπως αυτές των παραμυθιών που πετούσαν με σκουπόξυλα.
Τις φώναζαν στα γερμανικά «Nachthexen», που σήμαινε «οι μάγισσες που βγαίνουν τη νύχτα».
Η αποτελεσματικότητα των «μαγισσών» και η προαγωγή
Οι «μάγισσες» ήταν ριψοκίνδυνες. Πετούσαν σε σχετικά χαμηλό ύψος, λόγω του βάρους των βομβών και γι’ αυτό επέλεγαν να μην φοράνε αλεξίπτωτα.
Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν, ήταν θαρραλέες και εκτελούσαν τις αποστολές τους με μικρά ποσοστά αποτυχίας.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να τιμηθούν για την προσφορά τους και να προαχθούν μαζικά το 1943.
Την ίδια χρονιά, έλαβαν μέρος και στις επιχειρήσεις στον Καύκασο, οι οποίες στέφθηκαν με επιτυχία.
Η διάκριση
Μέχρι και το 1945, οι «μάγισσες της νύχτας» είχαν πραγματοποιήσει περισσότερες από 800 πτήσεις. Συνολικά, έχασαν τη ζωή τους 30 γυναίκες στο καθήκον, κατά τη διάρκεια αερομαχίας, ενώ 23 τιμήθηκαν με τον τίτλο «Ηρωίδα της Σοβιετικής Ένωσης» για την προσφορά τους στον πόλεμο, στο κράτος και την κοινωνία.
Ο τίτλος αυτός αποτελούσε την σπουδαιότερη διάκριση της Σοβιετικής Ένωσης.
Γυναίκες, καρχαρίες και άλλα συμβολικά μηνύματα στη μύτη των μαχητικών αεροπλάνων. Η περιφρονημένη τέχνη που ανύψωνε το ηθικό των πιλότων και γοήτευσε τον θρυλικό συγγραφέα Τζέιμς Τζόουνς (βίντεο)… 
