Ο Κινηματογράφος και η Τέχνη βάδιζαν πάντα χέρι – χέρι. Αλλά όταν ο ήχος και το χρώμα «συναντήθηκαν» ξεκίνησε ένα μεγάλο κεφάλαιο στη βιομηχανία του σινεμά.
Πίνακες ζωγραφικής και φωτογραφίες αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τους δημιουργούς και ενεργοποίησαν τη φαντασία των σεναριογράφων, των σκηνοθετών και των διευθυντών φωτογραφίας.
Ας θυμηθούμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα κινηματογραφικών ταινιών που εμπνεύστηκαν από μεγάλα έργα τέχνης και από καλλιτεχνικές φωτογραφίες.
1. Inception (Christopher Nolan, 2010) – Ascending and Descending (M. C. Escher, 1960)
Ο Dom Cobb (Λεονάρντο Ντι Κάπριο) είναι ένας εξαιρετικός κλέφτης που ειδικεύεται στην κλοπή πολύτιμων μυστικών από το υποσυνείδητο των ανθρώπων κατά τη διάρκεια του ύπνου. Του προσφέρεται μια ευκαιρία να αφήσει οριστικά τον κόσμο του εγκλήματος αν επιτύχει σε μια τελευταία αποστολή λίγο διαφορετική από τις προηγούμενες. Αντί να καταργήσει μια ιδέα στο μυαλό ενός ανθρώπου καλείται να «φυτέψει» μια.
Με τη βοήθεια της ομάδας του, ο Cobb πρέπει να ξεπεράσει πραγματικά και φανταστικά εμπόδια. Η υπόθεση γίνεται ακόμα δυσκολότερη όταν οι δικοί του δαίμονες παρεμβαίνουν στη διαδικασία.
Ο παραλληλισμός του Inception με το έργο του Escher «Ascending and Descending», δηλαδή «Ανεβάσματα και Κατεβάσματα», είναι κυριολεκτικός και μεταφορικός. Η σκάλα που φαίνεται σε στιγμιότυπο της ταινίας, στην οποία ο Άρθουρ (Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ) δείχνει στην Αριάδνη (Έλεν Πέιτζ) τον κόσμο των ονείρων θέλει να τονίσει τους δύο κόσμους της ταινίας. Ένα παιχνίδι ανάμεσα στο όνειρο και την πραγματικότητα, που είναι και το μήνυμα που θέλει ο Escher ως καλλιτέχνης να περάσει μέσα από το έργο του.
2. Django Unchained (Quentin Tarantino, 2012) – The Blue Boy (Thomas Gainsborough, 1977)
Το επικό γουέστερν του Ταραντίνο επικεντρώνεται σε έναν σκλάβο τον Django (Τζέιμι Φοξ) που με την βοήθεια του καινούργιου του αφέντη ( Κρίστοφερ Βάλτζ) προσπαθεί να πάρει πίσω τη γυναίκα του Broomhilda (Κέρι Ουάσινγκτον) από έναν επικίνδυνο και απρόβλεπτο άντρα τον οποίο ενσαρκώνει ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο με μεγάλη επιτυχία.
Το έργο «Blue Boy» δηλαδή «Μπλε Αγόρι» του Thomas Gainsborough, σχετίζεται με τη μεγάλη οθόνη μέσα από την ενδυμασία του πρωταγωνιστή, αλλά και από τις φήμες ότι ο άντρας που ποζάρει για το συγκεκριμένο έργο λεγόταν Τζόναθαν Μπουτάλ και ήταν γιος ενός μεγαλέμπορου. Το δεύτερο συνθετικό του τίτλου της ταινίας, δηλαδή το «Unchained» που σημαίνει λύνω τα δεσμά, ήρθε μέσα από την ανακάλυψη του κινηματογραφιστή Munrau το 1924, ο οποίος εφηύρε μια σημαντική τεχνική για την κάμερα που έχει καταργηθεί εδώ και πολλά χρόνια και είχε την ονομασία «Unchained». Πώς θα μπορούσε να το αγνοεί ο Ταραντίνο;
3. Lost In Translation (Sofia Coppola, 2003) – Jutta (John Kacere, 1973)
Μια νιόπαντρη νεαρή γυναίκα (Σκάρλετ Γιόχανσον) συναντάει έναν κουρασμένο και ηλικιακά μεγαλύτερο της σταρ του σινεμά (Μπιλ Μάρεϊ) σε ένα ξενοδοχείο στο Τόκιο. Χαμένοι στον κόσμο τους και με αβεβαιότητα για το μέλλον τους δημιουργούν έναν ισχυρό και παράλληλα ασυνήθιστο δεσμό ανακαλύπτοντας την πόλη που τόσο τους έχει αποξενώσει, αλλά και τους εαυτούς τους.
Η ταινία ξεκινάει με τα οπίσθια της Γιόχανσον σε πρώτο πλάνο. Σε αυτή την περίπτωση οι συντελεστές δεν έδεσαν την εικόνα με την πλοκή του έργου απλά θεώρησαν ότι η φωτογραφία του Kacere με την ονομασία «Jutta», που αποτελεί ένα απλό γυναικείο όνομα, θα ταίριαζε απόλυτα με τον χαρακτήρα της Γιόχανσον στην ταινία.
Γι’ αυτό άλλαξαν το χρώμα του εσωρούχου!
4. The Adventures of Baron Munchausen (Terry Gilliam, 1989) – The Birth Of Venus (Sandro Botticelli, 1484-1486)
Οι περιπέτειες του Βαρώνου Μινχάουζεν είναι μια επική περιπέτεια που απεικονίζει την προσπάθεια ενός αριστοκράτη, ο οποίος με τη βοήθεια των σωματοφυλάκων του, αλλά και ενός μικρού κοριτσιού καταστρώνουν σχέδια για να νικήσουν τους Τούρκους σε μια ευρωπαϊκή πόλη του 18ου αιώνα.
Σε μια από τις περιπέτειες τους βρίσκονται αντιμέτωποι με την ομορφιά της θεάς Αφροδίτης, σε μια τελετουργική στιγμή που αποκαλύπτεται μέσα από ένα τεράστιο κέλυφος και απεικονίζεται όπως ακριβώς στο έργο του μεγάλου δημιουργού Μποτιτσέλι. Η Ούμα Θέρμαν ως θεά Αφροδίτη κάνει ένα σύντομο αλλά ουσιαστικό πέρασμα από την ταινία.