Είναι μία από τις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών γεγονός που οφείλεται στην εξαιρετική σκηνοθεσία του Φράνσις Φορντ Κόπολα, την αξέχαστη ερμηνεία του Μάρλον Μπράντο ως Βίτο Κορλεόνε και στις αξιομνημόνευτες ατάκες τους.
Μετά το «Ειλικρινά, αγαπητή μου, δεν δίνω δεκάρα» δια στόματος Ρετ Μπάτλερ στο «Όσα παίρνει ο Άνεμος», η ατάκα του Κορλεόνε «θα του κάνω μια προσφορά την οποία δεν μπορεί να αρνηθεί», είναι η πιο διάσημη στην ιστορία του κινηματογράφου.
Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Μάριο Πούζο, ο «Νονός» προβλήθηκε για πρώτη φορά στις αμερικανικές αίθουσες στις 15 Μαρτίου 1972. Η εταιρεία παραγωγής «Paramount» αγόρασε τα δικαιώματα του βιβλίου για 80 χιλιάδες δολάρια, πριν να γίνει ευρέως γνωστό. Με προϋπολογισμό έξι εκατομμύρια δολάρια, το αριστούργημα, διάρκειας δύο ωρών και πενήντα πέντε λεπτών έδωσε στην εταιρεία 255.066,411 εκατομμύρια, καθιστώντας την ως την πιο κερδοφόρα ταινία όλων των εποχών.
Οι κριτικοί την αποθέωσαν, ενώ για πολλούς το φιλμ θεωρείται πως έχει επηρεάσει όλη τη μετέπειτα κινηματογραφική κουλτούρα, κυρίως στο είδος των γκανγκστερικών ταινιών.
Έχει κερδίσει περισσότερα από 20 βραβεία, μεταξύ των οποίων τρία Όσκαρ, Καλύτερης Ταινίας, Σεναρίου και Α΄Ανδρικού Ρόλου, πέντε Χρυσές Σφαίρες και ένα Γκράμι.
Το πρόβλημα με τον σκηνοθέτη και η ιστορική ατάκα του Δον Κορλεόνε
Ο «Νονός» αναφέρεται στην ιστορία του Βίτο Κορλεόνε, Σικελού μετανάστη και πατριάρχη μιας οικογένειας εγκληματιών στη Νέα Υόρκη και στη σταδιακή μεταμόρφωση του Μάικλ Κορλεόνε (Αλ Πατσίνο) από έναν απρόθυμο νεαρό σε αδίστακτο μαφιόζο.
Ο καταξιωμένος, πλέον, Φράνσις Φορντ Κόπολα αντιμετώπισε τη δυσπιστία των παραγωγών. Αρχικά, είχαν προτείνει την σκηνοθεσία της ταινίας στους Ελία Καζάν, Άρθουρ Πεν, Ρίτσαρντ Μπρουκς και Κώστα Γαβρά. Όλοι βέβαια την απέρριψαν. Επειδή θεωρούσαν άπειρο τον Κόπολα, σε όλη τη διάρκεια των γυρισμάτων υπήρχε στο στούντιο και δεύτερος σκηνοθέτης, το όνομα του οποίου δεν αποκαλύφθηκε ποτέ. Παράλληλα, η «Paramount» δεν ήταν ικανοποιημένη με την επιλογή του σκηνοθέτη για τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Ο Μπράντο είχε αποκτήσει άσχημη φήμη από τις προηγούμενες συνεργασίες του και ο Αλ Πατσίνο δεν βρισκόταν καν στη λίστα με τους υποψήφιους «Μάικλ Κορλεόνε». Είναι ενδεικτικό ότι κάθε φορά που έπαιζε ο Πατσίνο, άκουγε γέλια από τους παραγωγούς.
Φυσικά, τους διέψευσαν κατηγορηματικά και πραγματοποίησαν αμφότεροι εξαιρετικές ερμηνείες.
Μία από τις αξέχαστες σκηνές του «Νονού» είναι αυτή που ο Μάρλον Μπράντο ξεστόμισε τη χαρακτηριστικότερη ατάκα του φιλμ.
Ο αρχιμαφιόζος δεχόταν συχνά επισκέψεις στη βίλα από ανθρώπους που του ζητούσαν χάρες. Ένας από αυτούς ήταν και το «βαφτιστήρι» του, ο ταλαντούχος ηθοποιός και τραγουδιστής, Τζόνι Φοντέιν, που τον υποδύθηκε ο Αλ Μαρτίνο, του οποίου η καριέρα σταδιακά βυθιζόταν. Ζήτησε λοιπόν από τον Βίτο βοήθεια για να πάρει τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια ταινία, η οποία θεωρητικά θα «ανανέωνε» την καριέρα του. Ο παραγωγός του φιλμ ήταν ο Τζακ Ουόλτζ, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν ήθελε στο πλατό τον Φοντέιν. Μετά από κλάματα του τελευταίου και νουθεσίες από τον Κορλεόνε, ο Βίτο εξήγησε στον Τζόνι: «θα του κάνω μια προσφορά την οποία δεν μπορεί να αρνηθεί (στον Ουόλτζ)».
Στην πραγματικότητα ακούστηκε και στις τρεις ταινίες του «Νονού», ενώ υπήρχε και στο αρχικό κείμενο του Πούζο. Αυτό που την έκανε διάσημη, πέρα από την ερμηνεία του Μπράντο, είναι η ειρωνεία του νοήματός της. Η φράση παρέπεμπε σε μια προσφορά, με την έννοια της γενναιοδωρίας. Για τον Βίτο όμως ήταν απειλή. Όπως αποδείχτηκε άλλωστε.
Το τίμημα της άρνησης και το κομμένο κεφάλι αλόγου
Ο Δον Κορλεόνε έστειλε στην Καλιφόρνια τον υιοθετημένο του γιο, Τομ Χάγκεν, που τον υποδύεται ο Ρόμπερτ Ντυβάλ, τον»Κοσσιλιέρι»της οικογένειας, για να απευθυνθεί στον πεισματάρη παραγωγό. Ο Τζακ Ουόλτζ με τη σειρά του τού εξήγησε τους λόγους που δεν ήθελε τον Φοντέιν. Ο Χάγκεν αποχώρησε. Αλλά οι Κορλεόνε δεν είχαν πει την τελευταία τους λέξη.
Το επόμενο πρωί, ο Ουόλτζ αισθάνθηκε κάτι υγρό στο κρεβάτι του και ξύπνησε σαστισμένος. Τα ρούχα του ήταν γεμάτα με αίμα και καθώς τράβηξε τα σκεπάσματα αντίκρισε στην άκρη του κρεβατιού το κομμένο κεφάλι του επιβήτορα του, Χαρτούμ. Μόλις συνειδητοποίησε τι είχε συμβεί άρχισε να ουρλιάζει τρομοκρατημένος.
Φυσικά, ο Φοντέιν πήρε τον πολυπόθητο ρόλο.
Στο βιβλίο, το κεφάλι ήταν τοποθετημένο σε ένα από τα στηρίγματα του κρεβατιού. Αυτό που μένει όμως στη ταινία είναι ότι κεφάλι του αλόγου ήταν πραγματικό, γεγονός που ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από φιλοζωικές οργανώσεις.
Ο Κόπολα δήλωσε πως ένα ψεύτικο κεφάλι δεν φαινόταν τόσο καλά στην κάμερα, έτσι βρήκε στο Νιου Τζέρσι ένα εργοστάσιο σκυλοτροφών που έσφαζε άλογα. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής βρήκε το κατάλληλο άλογο και ενημέρωσε τον υπεύθυνο του εργοστασίου ότι «όταν αυτό το άλογο θανατωθεί, στείλτε μας το κεφάλι». Λίγες μέρες αργότερα, στο στούντιο έφτασε ένα κλουβί με ξηρό πάγο και το κεφάλι του αλόγου μέσα.
Διαβάστε στη «ΜτΧ»:Με χαρτοπετσέτες στο στόμα και ειδικό μασελάκι έγινε η μεταμόρφωση του Μάρλον Μπράντο στον «Νονό». Οι παραγωγοί τον είχαν απορρίψει, αλλά ο νεαρός Κόπολα επέμενε μέχρι τέλους με κίνδυνο να απολυθεί
