Ένα παιδάκι με υψωμένα τα χέρια και φοβισμένο ύφος «πρωταγωνιστεί» στη φωτογραφία. Φοράει ένα κοντό παντελονάκι, που το σκεπάζει ένα παλτό και στο κεφάλι του έχει μία τραγιάσκα.
Άλλα οχτώ άτομα έχουν τα χέρια ψηλά και τρομαγμένο βλέμμα. Είναι όλοι τους Εβραίοι, εκτοπισμένοι στο γκέτο της Βαρσοβίας. Γύρω τους οπλισμένοι Ναζί, ένας από τους οποίος είναι έτοιμος να πυροβολήσει.
Η φωτογραφία αποτελεί ένα από τα διασημότερα «κλικ» του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και μία από τις φωτογραφίες ορόσημο του Ολοκαυτώματος. Ωστόσο, από τους εικονιζόμενους, μόνο επτά άνθρωποι ταυτοποιήθηκαν και μόλις δύο επέζησαν. Ο ένας επιζών ήταν ο Ναζί με το όπλο.
Ποιο είναι το παιδάκι της φωτογραφίας
Στις 19 Απριλίου 1941, ο εβραϊκός πληθυσμός του γκέτο της Βαρσοβίας εξεγέρθηκε εναντίον των Γερμανών με στόχο να μη μεταφερθεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Παρά τη σθεναρή αντίσταση των κατοίκων, οι Ναζί εισέβαλαν στο γκέτο και εξόντωσαν 13.000 Εβραίους, ενώ συνέλαβαν πάνω από 50.000, τους οποίους και μετέφεραν σε στρατόπεδα εξόντωσης, κυρίως στην Τρεμπλίνκα.
Η εξέγερση καταπνίγηκε στις 16 Μαΐου.
Σε μια από τις ομαδικές συλλήψεις, ο φωτογραφικός φακός απαθανάτισε και το τρομαγμένο παιδάκι.
Μέχρι σήμερα, η ταυτότητά του δεν έχει εξακριβωθεί. Υπάρχουν, ωστόσο, τέσσερις πιθανές εκδοχές, σύμφωνα με το βιβλίο του Ρίτσαρντ Ρασκίν, «A child at gunpoint», το οποίο κυκλοφόρησε το 2004.
Σενάριο Α
Σύμφωνα με την κατάθεση της Jadwiga Piesecka, κατοίκου της Βαρσοβίας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το παιδάκι της φωτογραφίας ήταν ο Artur Dab Siemiatek, γιος του Leon Siemiatek και της Sara Dab, που γεννήθηκε το 1935 στην πολωνική πόλη Λόβιτζ. Η τύχη του όμως παρέμεινε άγνωστη.
Την ίδια άποψη είχε και ο σύζυγος της Piesecka, με βάση τη γραπτή κατάθεση που έδωσε τον Δεκέμβριο του 1978, ένα χρόνο μετά την κατάθεση της γυναίκας του.
Σενάριο Β
Το 1982, ο 47χρονος γιατρός Tsvi Nussbaum, αποκάλυψε ότι το 1943, όταν ήταν 7 ετών, συνελήφθη στη Βαρσοβία και ένας άνδρας των SS τον διέταξε να σηκώσει τα χέρια στον αέρα, όσο τον στόχευε με το όπλο του.
Αν και δεν ήταν σίγουρος πότε τραβήχτηκε η φωτογραφία, ο γιατρός υπέθετε ότι ίσως να ήταν εκείνος το διάσημο, πλέον, παιδάκι της φωτογραφίας.
Ο Nussbaum, αν και ήταν στη Βαρσοβία όταν έγινε η σύλληψή του, δεν βρέθηκε ποτέ μέσα στο γκέτο. Επίσης, θυμόταν ξεκάθαρα πότε τον συνέλαβαν.
Ήταν 13 Ιουλίου 1943, σχεδόν δύο μήνες μετά την ημερομηνία της φωτογραφίας και την πάταξη της εβραϊκής εξέγερσης στο γκέτο.
Οι γονείς του γιατρού έμεναν στην Παλαιστίνη, όταν ο Tsvi γεννήθηκε, το 1935.
Τέσσερα χρόνια μετά, η οικογένεια επέστρεψε στην πατρίδα της, την Πολωνία, όταν ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα σε Εβραίους και Άραβες στην Παλαιστίνη.
Οι γονείς του τελικά δολοφονήθηκαν από τους Ναζί το 1942 και ο μικρός έζησε κρυμμένος μαζί με τους θείους του στην γερμανοκρατούμενη μεριά της Βαρσοβίας.
Όταν τον συνέλαβαν βρισκόταν στο ξενοδοχείο «Polski» και όχι στο γκέτο. Στις 13 Ιουλίου, μέλη της Γκεστάπο, μάζεψε τους Εβραίους με την «υπόσχεση» ότι θα τους έστελναν στην Παλαιστίνη. Αντί αυτού, τούς πήγαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν.
Σενάριο Γ
Η τρίτη εκδοχή ήθελε το αγοράκι να ονομάζεται Levi Zelinwarger και η γυναίκα δίπλα του να είναι η μητέρα του, η Chana Zeilwarger.
Αυτό υποστήριξε Avrahim Zelinwarger, το 1999, όταν επικοινώνησε με το γραφείο των «Αγωνιστών του Γκέτο» στο Ισραήλ. Ο 95χρονος τότε Avrahim, ανέφερε ότι το παιδί της φωτογραφίας ΄ήταν ο τότε 11χρονος γιος και μάλιστα υπέδειξε ακριβώς τις οδούς όπου τραβήχτηκε η φωτογραφία.
Σύμφωνα με τον ίδιο, κανείς από την οικογένειά του δεν επιβίωσε.
Σενάριο Δ
Η τελευταία εκδοχή ανήκει σε έναν άνδρα από το Λονδίνο, που ποτέ δεν αποκάλυψε το όνομά του,αλλά επιβεβαίωσε ότι ήταν ένας από τους επιζώντες του Ολοκαυτώματος και μάλιστα το ίδιο το παιδάκι.
Ο επιχειρηματίας, με έδρα τη βρετανική πρωτεύουσα, ανέφερε, μεταξύ άλλων,το 1978 στην εφημερίδα «Jewish Chronicle», ότι η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε το 1941 και θυμόταν ότι όταν τον συνέλαβαν δεν φορούσε κάλτσες.
Και οι δύο ισχυρισμοί αποδείχτηκαν αναληθείς, καθώς η φωτογραφία σίγουρα τραβήχτηκε το 1943 και το παιδάκι στη φωτογραφία φορούσε κάλτσες που έφταναν μέχρι το γόνατο.
Μετά από αμέτρητες έρευνες, οι αναλυτές κατάληξαν, πάντα με μία δόση αβεβαιότητας, ότι το παιδάκι ήταν τελικά ο Dab Siemiatek.(σενάριο Α)
Ποιος ήταν ο δεύτερος επιζών;
Αν και η ταυτότητα του μικρού παιδιού ακόμη αμφισβητείται, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για τον δεύτερο επιζώντα της φωτογραφίας.
Αυτός δεν ήταν άλλος από τον Ναζί με το όπλο που κοιτούσε παγωμένα τον φωτογραφικό φακό.
Ο γερμανός στρατιώτης ήταν ο τότε 32χρονος Γιόζεφ Μπλούσε.
Ο Γιόζεφ το 1938 προσχώρησε στο Ναζιστικό Κόμμα και στα Ες Ες. Από τον Μάρτιο του 1940 μεταφέρθηκε στη Βαρσοβία και έγινε μέλος της «Υπηρεσίας Ασφαλείας του Ράιχσφυρερ των Ες-Ες» .
Ως πληροφοριοδότης των Ες Ες, ήταν ένας από του επιβλέποντες στρατιώτες του γκέτο της Βαρσοβίας, μέχρι την κατάπνιξη της εξέγερσης και της αναγκαστικής μετακίνησης των Εβραίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Για τη δράση του τιμήθηκε από το Τρίτο Ράιχ.
Δύο δεκαετίες μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Μπλούσε συνελήφθη τον Ιανουάριο του 1967 στην Ανατολική Γερμανία.
Το 1969 δικάστηκε ως εγκληματίας πολέμου για τη δολοφονία περισσότερων από 1.000 Εβραίων.
Οι Εβραίοι, μάλιστα, του είχαν δώσει το παρατσούκλι «Φρανκενστάιν» γιατί βίαζε και στη συνέχεια σκότωνε γυναίκες του γκέτο της Βαρσοβίας.
Καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στη Λειψία, στις 29 Ιουλίου 1969 με μία σφαίρα στο λαιμό.
«Το εβραϊκό γκέτο της Βαρσοβίας δεν υπάρχει πια!»
Αυτός ήταν ο αρχικός τίτλος της επίσημης αναφορά του Στρατηγού Γιούργκεν Στρουπ, προς τον αρχηγό των SS, Χάινριχ Χίμλερ.
Έπειτα από τις οδηγίες του Φρίντριχ Βίλχεμ Κρούγκερ, υπεύθυνου του ναζιστικού ένοπλου σώματος στην Κρακοβία, ο Στρουπ έπρεπε να να στείλει γραπτή αναφορά των γεγονότων κατά την ισοπέδωση του εβραϊκού γκέτο.
Η αναφορά ονομάστηκε τελικά «The Stroop Report» και αποτελούταν από 125 σελίδες και 53 φωτογραφίες.
Δεν υπήρξε ένας φωτογράφος που απαθανάτισε τις θηριωδίες των Γερμανών Ναζί.
Από τους πρώτους μήνες του γκέτο της Βαρσοβίας, πολλοί φωτογράφοι που δούλευαν για την «Εταιρεία Προπαγάνδας» της Βερμάχτ, είχαν μετακινηθεί στη Βαρσοβία, απαθανατίζοντας τη ζωή των Εβραίων στην κατεχόμενη Πολωνία.
Οι επικρατέστεροι για τη φωτογραφία με το παιδάκι είναι ωστόσο, οι Arthur Grimm και Albert Cusian.
Μάλιστα, ο Στρουπ έστειλε στον Χίμλερ τη φωτογραφία με την περιφρονητική λεζάντα » Ανασύρονται με τη βία από τα λαγούμια»
Η πρωτότυπη αναφορά κυκλοφόρησε σε άλλα τρία αντίγραφα, σε μαύρη δερματόδετη έκδοση.
Μετά τον πόλεμο ανακαλύφθηκαν μόνο τα δύο, τα οποία περιείχαν λεπτομέρειες για τη δράση των Ναζί στη Βαρσοβία και χρησιμοποιήθηκαν εναντίον των εγκληματιών πολέμου στη δίκη της Νυρεμβέργης.
*Η αρχική φωτογραφία επιχρωματίστηκε από τον Mikolaj Kalzmarek.
Διαβάστε στη «ΜτΧ»: 
