Αναδημοσίευση από seleo:
Στη Λεωφόρο του Αγίου Δημητρίου εμπρός στο κτίριο του εργοστασίου ηλεκτροφωτισμού της Ηλεκτρικής Εταιρείας Θεσσαλονίκης (πλέον ΔΕΗ), έργο του αρχιτέκτονα Pierro Arrigoni, υπάρχει μισοθαμένο το μόνο ελληνιστικό μνημείο της Θεσσαλονίκης, όρθιο ακόμη και τελείως ξεχασμένο. «Επέζησε» στα Βυζαντινά χρόνια, το σεβάστηκαν οι Τούρκοι, που απέδιδαν υπερφυσικές ιδιότητες στους αρχαίους κίονες, αλλά τέθηκε σε διαθεσιμότητα-ασημότητα από τους Νεοέλληνες.
Η μυστηριώδης αυτή στήλη η οποία κατά ανεξήγητο πάντα τρόπο, διασώζεται, παρά τις τραγικές αλλαγές της γύρω περιοχής, ήταν τοποθετημένη σε βάθρο πέντε βαθμίδων.
Οι Τούρκοι τη χρησιμοποιούσαν ως κολόνα για το φωτισμό της περιοχής και ανάλογα την εποχή, τοποθετώντας λαδοφάναρο, λάμπα φωταερίου και ηλεκτρικό φως. Το ίδιο έκαναν αργότερα και οι νεοέλληνες.
Σε παλαιότερες φωτογραφίες στην άκρη του βάθρου υπήρχε δημόσια κρήνη και γούρνα για να δροσίζονται περαστικοί και υποζύγια .Μέχρι πρόσφατα ο ΟΤΕ τη χρησιμοποιούσε ως τηλεφωνική κολόνα, ενώ οι οπαδοί των κομμάτων και των ομάδων, αφήνουν πάνω της συχνά την υπογραφή τους.
Παρά την αισθητική της απλότητα, η αγέρωχη αυτή κολόνα αποτελεί το μοναδικό όρθιο ελληνιστικό μνημείο της πόλης, θλιβερό απομεινάρι μιας περιοχής που άλλοτε αποτελούσε το θρησκευτικό και διοικητικό κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Ο Θρύλος της Σχιστής Πέτρας ή Στήλης των Όφεων
Σύμφωνα με τη μαρτυρία του Θεσσαλονικέα ιδιοκτήτη του ρεστοράν «Σουτζουκάκια Ρογκότη» (παλαιά στην οδό Ρογκότη, τώρα στην οδό Βενιζέλου) κ. Γεωργίου Βαϊρλή, υπήρχε ένας θρύλος γύρω από την περίφημη Στήλη.
«Μετά τη μεγάλη πυρκαϊά του 1917, από ψηλά στα μπαΐρια όπου μέναμε, (εξ ου και το επίθετο Βαϊρλής), μπορούσε κανείς να ιδεί τη Θεσσαλονίκη από τη μία άκρη έως την άλλη πέρα-πέρα σαν πλάκα, τα σπίτια που είχαν σωθεί, το λιμάνι, το Μπεχτσινάρ. Όλα κάτω μας φαίνονταν προσιτά. Κατεβαίναμε λοιπόν αρκετά παιδιά από τη γειτονιά μας και φτάναμε έως το Βαρδάρη, τη φράγκικη συνοικία, το λιμάνι, τη θάλασσα, περιδιαβαίνοντας και σταματώντας εδώ κι εκεί σε διάφορες γειτονιές για να παίξουμε με τα παιδιά που έμεναν εκεί. Τα παιδιά των διάφορων γειτονιών, μας είχαν μάθει πια και μας περίμεναν με ενθουσιασμό. Ξεκινούσαμε από το πρωί και γυρίζαμε στα σπίτια μας όταν βράδιαζε. Στο γυρισμό συχνά σταματούσαμε στην εβραϊκή γειτονιά του Γιλάν Μερμέρ, στην τωρινή Αγίου Δημητρίου με την αρχαία σχισμένη στήλη και το μεγάλο δέντρο δίπλα της και παιζαμε εκεί με τα Εβραιόπουλα. Δύο μάλιστα με είχαν συνηθίσει και άρεζαν να παίζουν μαζί μου».
«Όταν όμως άρχιζε να σκοτεινιάζει τα παιδάκια των Εβραίων έδειχναν φοβισμένα και άρχιζαν να απομακρύνονται από τη Στήλη αυτήν αποφεύγοντάς την, διότι υπήρχε ένας θρύλος συνδεδεμένος μαζί της, ότι κάποτες γέμισε η πόλη φίδια, τα οποία υπήρχαν αμέτρητα και με μεγάλη πυκνότητα γύρω της, ώστε θεωρήθηκε ότι έβγαιναν από αυτήν. Έτσι απέκτησε και την όνομα «Στήλη των Όφεων». Μέσα στην απελπισία του ο κόσμος κάλεσε τότε ένα εξορκιστή Χότζα, ο οποίος και απομάκρυνε τα ερπετά, χρησιμοποιώντας τις μαγικές του δυνάμεις!»
Πηγή: Μ. Χαραλάμπους ~ H Μυστική Ιστορία της Θεσσαλονίκης: Πηγή παλαιοτέρων φωτογραφιών – Σύγχρονες φωτογραφίες: Κρασοπατήρ
