Αθήνα 1930. Η φωτογραφία απεικονίζει έναν πολύ κεντρικό δρόμο. Οι πιο παρατηρητικοί θα τον αναγνωρίσουν από την γέφυρα στο βάθος δεξιά και τις εργοστασιακές καμινάδες της περιοχής. Κατά μήκος υπάρχουν χαμηλά σπίτια και οι άνθρωποι περπατούν καταμεσής του δρόμου.
Από αυτόν το δρόμο έφτασε στην Αθήνα ο Όθωνας την 1η Δεκεμβρίου 1834 και κατευθύνθηκε προς τον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Θησείο.
Ήταν πάντα μια πολυσύχναστη διαδρομή, καθώς συνέδεε το κέντρο της πόλης με το λιμάνι του Πειραιά.
Τον Μεσαίωνα το λιμάνι του Πειραιά ονομαζόταν Πόρτο Δράκο (ή Πόρτο Λεόνε) και για το λόγο αυτό η οδός Πειραιώς παλαιότερα ονομαζόταν και οδός Δράκου. Είναι ο πρώτος δρόμος που κατασκευάστηκε στην Αθήνα και ένας από τους αρχαιότερους της πόλης, καθώς μέρος του διέσχιζαν και οι κάτοικοι της αρχαίας Αθήνας για να φτάσουν στον Πειραιά.
Ο δρόμος που ακολουθούσαν οι πολίτες της αρχαίας Αθήνας ξεκινούσε από την Ιερά Οδό και κατέληγε στις Αστικές Πύλες του Πειραιά.
Η οδός Πειραιώς σχεδιάστηκε με την έλευση του βασιλιά Όθωνα στην Αθήνα από τους Βαυαρούς Μπέρναντ και Χόλντερ.
Ήταν η πρώτη αμαξιτή οδός της πρωτεύουσας και πολλές άμαξες τη διέσχιζαν καθημερινά μεταφέροντας τους ταξιδιώτες που επισκεπτόταν ή έφευγαν από την πρωτεύουσα.
Ο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν που επισκέφτηκε την Αθήνα στις 19 Μαρτίου 1841 την περιγράφει ως εξής:
«Ο δρόμος περνούσε μέσα απ’τα απομεινάρια των αρχαίων τειχών, χτισμένα με ένα κίτρινο πέτρωμα, που ακόμα και σήμερα αποτελεί το υλικό των βράχων εδώ. Καλπάζαμε γρήγορα και ένα σύννεφο σκόνης σηκωνόταν πίσω μας, μα ήταν βέβαια κλασική σκόνη!»
Ο δρόμος δεν είχε ολοκληρωθεί ακόμη και από τη συχνή διέλευση των αμαξών σηκωνόταν σκόνη. Ωστόσο, η όμορφη διαδρομή φαίνεται πως αποζημίωνε τους επισκέπτες. Τριγύρω δεν υπήρχαν οι σημερινές πολυκατοικίες, αλλά λόφοι, δέντρα και αρχαία μνημεία.
Το 1842 η Πειραιώς λιθοστρώθηκε και παράλληλα επιβλήθηκαν διόδια για τις διερχόμενες άμαξες.
Το κόστος για κάθε ζώο που περνούσε ήταν πέντε δραχμές.
Κατά μήκος του δρόμου υπήρχαν αγριομουριές, φοίνικες και ευκάλυπτοι και στο σημείο κοντά στην πλατεία Ομονοίας ξεπρόβαλαν μεγάλα αρχοντικά σπίτια πλουσίων Αθηναίων.
Ήδη από τα μέσα του 19ου αιώνα στην οδό Πειραιώς εγκαταστάθηκαν τα πρώτα εργοστάσια και ιστορικές βιοτεχνίες της Ελλάδας. Ανάμεσα τους η «Σοκολατοποιία Παυλίδης», το εργοστάσιο Φωταερίου, το εργοστάσιο ΗΒΗ, η καπνοβιομηχανία Κεράνη και δεκάδες ακόμα κτίρια ελληνικών επιχειρήσεων που μετέτρεψαν την Πειραιώς σε βιομηχανικό δρόμο.
Η αρχική φωτογραφία βρίσκεται στη συλλογή του ΕΛΙΑ και εντοπίστηκε στην ενδιαφέρουσα σελίδα της διαδικτυακής ομάδας Παλιές φωτογραφίες της Ελλάδας. Απεικονίζει της οδούς Πειραιώς και Ηρακλειδών.
Πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίο «Αθήνα, ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία» του Θανάση Γιοχάλα και της Τόνιας Καφετζάκη, Εκδόσεις Βιβλιοπωλείο της Εστίας.
