Μέσα στην πόλη του Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής βρίσκεται το νοσοκομείο «Γκρόοτε Σουρ». Σε ένα από τα κτίρια του στεγάζεται το «Μουσείο μεταμόσχευσης καρδιάς». Το μουσείο αναπαράγει επιτυχημένα το κλίμα της εποχής που έγινε η πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς σε άνθρωπο, με φωτογραφίες, δημοσιεύματα και αναπαραστάσεις με κέρινα ομοιώματα.
Στη φωτογραφία απεικονίζεται ο ασθενής Λουίς Γουασκάνσκι, ο πρώτος ασθενής που υπεβλήθη σε μεταμόσχευσης καρδιάς από τον καρδιοχειρουργό Κριστιάν Μπαρνάρντ, στις 3 Δεκεμβρίου 1967.
Ο 54χρονος τότε ασθενής έπασχε από βαριά καρδιοπάθεια και ήταν και διαβητικός. Η καρδιά του ήταν έτοιμη να τον προδώσει όταν ο Μπαρνάρντ του πρότεινε τη μόνη λύση: τη μεταμόσχευση καρδιάς. Η επέμβαση έγινε με την καρδιά μιας 18χρονης που σκοτώθηκε σε αυτοκινητικό δυστύχημα.
Η ιστορική εγχείρηση άρχισε στη μία μετά τα μεσάνυχτα από εικοσαμελή ομάδα γιατρών και νοσηλευτών, με τον Μπάρναρντ να εκτελεί προσωπικά τη μεταμόσχευση. Χαράματα της Κυριακής 3 Δεκεμβρίου, έπειτα από πολλές περιπέτειες και ασύλληπτα προβλήματα, ο Μπάρναντ δέχτηκε το θερμό φιλί της προϊσταμένης: τα είχαν καταφέρει. Η φωτογραφία τραβήχτηκε τρεις μέρες μετά την επέμβαση.
Δυστυχώς ο ασθενής κατάφερε να ζήσει 18 ημέρες και πέθανε από πνευμονία, εξαιτίας των ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων που έπαιρνε για να μην απορρίψει το μόσχευμα. Τραγική ειρωνεία ήταν ότι η νέα του καρδιά, χτυπούσε κανονικά μέχρι την τελευταία στιγμή.
Όταν πολλοί χειρουργοί, απογοητευμένοι από τα φτωχά αποτελέσματα, εγκατέλειπαν τις προσπάθειες, ο Μπαρνάρντ επέμενε.
Το 1968 έκανε την επόμενη μεταμόσχευση καρδιάς και ο ασθενής αυτή τη φορά έζησε 19 μήνες.
Ένα χρόνο αργότερα η Ντόροθυ Φίσερ έγινε η πρώτη μαύρη γυναίκα στην οποία μεταμοσχεύθηκε καρδιά. Έζησε 12 χρόνια και 6 μήνες. Δύο χρόνια αργότερα, το 1971, η μεταμόσχευση καρδιάς στον Ντιρκ Βαν Ζιλ τον οδήγησε σε επιβίωση 23 χρόνων.
Κλείνοντας όλα τα στόματα των επικριτών του, ο Μπάρναρντ έγραψε πραγματικά χρυσές σελίδες στα ιατρικά χρονικά.
Εφτά χρόνια μετά τη μνημειώδη πρώτη μεταμόσχευση, έγραψε για άλλη μια φορά ιατρικό ρεκόρ όταν πραγματοποίησε την πρώτη διπλή μεταμόσχευση καρδιάς στις 25 Νοεμβρίου 1974.
Αυτή τη φορά αφαίρεσε μόνο το πάσχον τμήμα της καρδιάς του 58χρονου Ιβάν Τέιλορ, το οποίο αντικατέστησε με το αντίστοιχο τμήμα της καρδιάς ενός κλινικά νεκρού 10χρονου.
Ο γιατρός που επηρεάστηκε από τον θάνατο του αδελφού του από καρδιά
Ο Κριστιάν Μπαρνάρντ γεννήθηκε και μεγάλωσε σε πόλη της Νότιας Αφρικής, μέσα σε οικογένεια ολλανδικής καταγωγής. Ένας από τους 4 αδελφούς του πέθανε σε ηλικία 5 χρόνων από καρδιά και αυτό το γεγονός φαίνεται ότι τον επηρέασε πολύ.
Όταν τελείωσε το σχολείο πήγε στο Κέιπ Τάουν όπου σπούδασε Ιατρική.
Μετά έκανε την ειδικότητα του στο Γκρόοτε Σουρ και παρέμεινε εκεί μέχρι το 1956 δουλεύοντας ως ειδικευμένος γιατρός.
Τότε πήρε υποτροφία για διδακτορικό σε πανεπιστημιακή σχολή της Μινεσότας στην Αμερική, όπου έμεινε για δύο χρόνια.
Έπειτα επέστρεψε και πάλι στη Νότια Αφρική όπου άρχισε να αποκτά τη φήμη του «γιατρού με τα χρυσά χέρια».
Εισήγαγε την εγχείριση ανοιχτής καρδιάς, σχεδιάζοντας τεχνητές βαλβίδες για την ανθρώπινη καρδιά και έκανε αμέτρητες πετυχημένες μεταμοσχεύσεις καρδιάς σε ζώα και κυρίως σε σκυλιά.
Έπειτα από μια δεκαετία περίπου κατόρθωσε το «ακατόρθωτο» για την εποχή, την πρώτη μεταμόσχευση καρδιάς από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Τα επιτεύγματά του στην καρδιοχειρουργική του έφεραν επαίνους και τιμές από ιατρικούς συλλόγους, πανεπιστήμια, φιλανθρωπικά ιδρύματα και κυβερνήσεις κρατών, αλλά και πληθώρα σπουδαίων βραβείων.
«Η μεταμόσχευση καρδιάς δεν ήταν και τόσο μεγάλο πράγμα χειρουργικά. Το σημαντικό είναι ότι ήμουν διατεθειμένος να πάρω το ρίσκο.
Η φιλοσοφία μου είναι ότι το μεγαλύτερο ρίσκο στη ζωή είναι να μην παίρνεις ρίσκα», είχε πει χαρακτηριστικά στην τελευταία του συνέντευξη στο περιοδικό «Time».
Ο Κρίστιαν Μπάρναρντ άφησε την τελευταία του πνοή στις 2 Σεπτεμβρίου 2001 την ώρα που απολάμβανε τις διακοπές του στην Πάφο της Κύπρου. Ήταν 78 ετών όταν τον «πρόδωσε» η δική του καρδιά.
Διαβάστε επίσης:
