«Μετά λύπης μου σας πληροφορώ ότι οι φήμες περί του θανάτου μου είναι κάπως υπερβολικές». Με το πηγαίο χιούμορ του, ο Μαρκ Τουέιν απάντησε με αυτή τη φράση σε μια εφημερίδα που είχε λανθασμένα ανακοινώσει τον θάνατό του.
O Μαρκ Τουέιν είναι μια από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της αμερικανικής λογοτεχνίας. Ανάμεσα στα πιο γνωστά βιβλία του ανήκουν «Οι περιπέτειες του Τόμ Σόγιερ και οι «Οι Περιπέτειες του Χάκλμπερι Φιν». Ωστόσο, έχει στο ενεργητικό του πολλά ακόμα βιβλία όπως το «Πρίγκηψ και φτωχός» και «Ενας Γιάνκης του Κονέκτικατ στην αυλή του βασιλιά Αρθούρου», καθώς και συλλογές διηγημάτων και ταξιδιωτικές εντυπώσεις.
Πριν γίνει συγγραφέας υπήρξε πιλότος σε ποταμόπλοια στο Μισισιπή, ενώ κατά καιρούς είχε ασχοληθεί επιχειρηματικά με την τυπογραφία, κάτι που τον οδήγησε σε οικονομική καταστροφή.
Τα αποφθέγματα που έγραψαν ιστορία
Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας συναντηθήκαμε με αυτή τη συγκλονιστική προσωπικότητα μέσα από τα αποφθέγματα του, που άφησαν ιστορία. Χαρακτηρίστηκε ως ο «µεγαλύτερος χιουµορίστας της εποχής του», ενώ ο Γουίλιαµ Φόκνερ τον αποκάλεσε «πατέρα της αµερικανικής λογοτεχνίας». Μερικά από τα πιο γνωστά γνωμικά του είναι :
• Ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που κοκκινίζει ή που θα έπρεπε να το κάνει.
• Η πεποίθηση ότι οι θρησκείες των αλλόδοξων είναι ψεύτικες, με κάνει να υποψιάζομαι ότι ίσως και η δική μου θρησκεία να είναι ψεύτικη.
• Δεν μ’ αρέσει η δουλειά, ακόμα κι όταν την κάνει κάποιος άλλος.
• Ο καλύτερος τρόπος να δίνεις κουράγιο στον εαυτό σου είναι να δίνεις κουράγιο στους άλλους.
• Μην πείτε στη μητέρα μου ότι ασχολούμαι με την πολιτική. Νομίζει ότι είμαι πιανίστας σε μπουρδέλο.
• Μερικές φορές αναρωτιέμαι αν τον κόσμο κυβερνούν κάποιοι έξυπνοι που μας δουλεύουν ή κάποιοι ηλίθιοι που μιλάνε σοβαρά.
• Ο παράδεισος βρίσκεται εκεί που είναι η Εύα.
• Να πας στον Παράδεισο για το κλίμα και στην Κόλαση για την παρέα.
• Τράπεζα είναι το μέρος που σου δανείζουν χρήματα, αν μπορείς ν’ αποδείξεις ότι δεν τα έχεις ανάγκη.
• Ποτέ μη μάθεις να κάνεις τίποτα. Αν δεν μάθεις, πάντα θα βρίσκεις κάποιον άλλο να το κάνει για σένα.
Ο Τουέιν πιλότος στα ποταμόπλοια στον Μισισιπή
Ο Τουέιν μεγάλωσε στο Χάνιμπαλ του Μισούρι και το πραγματικό του όνομα ήταν Σάμουελ Λάνγκχορν Κλέμενς. Σε μικρή ηλικία έχασε τον πατέρα του και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο για να βγει στο μεροκάματο. Ξεκίνησε να εργάζεται ως παραγιός σε ένα τυπογραφείο.
Λίγα χρόνια αργότερα εγκατέλειψε αυτό το επάγγελμα και δούλεψε ως τιμονιέρης στα ποταμόπλοια του Μισισιπή. Μάλιστα λέγεται από εκεί απέκτησε το ψευδώνυμο Μαρκ Τουέιν, από το ομώνυμο παράγγελμα που χρησιμοποιούνταν για να προειδοποιήσει τους πλοηγούς ότι πλησίαζαν σε επικίνδυνα ρηχά νερά. Ο Αμερικανικός Εμφύλιος πόλεμος σε συνδυασμό με την εμφάνιση των σιδηροδρόμων, είχε ως αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί το εμπόριο μέσω ατμόπλοιων, γεγονός που ανάγκασε τον Τουέιν να αναζητήσει μία νέα επαγγελματική διέξοδο. Έτσι κατευθύνθηκε προς τη Νεβάδα για να ασχοληθεί ως ανθρακωρύχος αναζητώντας ασήμι, χωρίς να σημειώσει ωστόσο ιδιαίτερη επιτυχία.
Στράφηκε προς τη δημοσιογραφία γράφοντας αστείες ιστορίες και ρεπορτάζ σε εφημερίδες, μιας και το αστείρευτο χιούμορ ήταν… το δυνατό του σημείο. Αργότερα ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας Territorial Enterprise της Βιρτζίνια, του ανέθεσε την έκδοση της. Σε κείμενό του, στις 3 Φεβρουαρίου του 1863 χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ψευδώνυμο Μαρκ Τουέιν. Η δημοτικότητα του άρχισε να αυξάνει με ραγδαίο ρυθμό και ακολούθησε η συγγραφή βιβλίων. Αν και τα έργα του είχαν μεγάλη απήχηση, γεγονός που του εξασφάλιζε σημαντικά οικονομικά κέρδη, ο Τουέην προέβη σε πολλές άστοχες επενδύσεις των χρημάτων του, γεγονός που τον οδήγησε τελικά στα όρια της χρεωκοπίας. Για να κερδίσει χρήματα έκανε περιοδείες σε όλο τον κόσμο, οργανώνοντας διαλέξεις όπου ο κόσμος συνέρρεε και γέμιζε ασφυκτικά τις αίθουσες για να τον απολαύσει και να γελάσει με τα μοναδικά ρητά του.
Ο Μαρκ Τουέιν συνήθιζε να λέει «Δεν είμαι ένας Αμερικανός, εγώ είμαι ο Αμερικανός». Μέσα από τα κείμενα του καταδίκασε την απανθρωπιά και τη αδικία και καταφέρθηκε εναντίον της δουλείας, της θρησκευτικής υποκρισίας, του ιμπεριαλιστικού πολέμου και δήλωνε υποστηρικτής των εργατικών συνδικάτων και των επαναστάσεων. Πολλά από αυτά τα κείμενα δημοσιεύτηκαν μετά τον θάνατό του, με πιο γνωστό το «United States of Lyncherdom» που αποτελούσε μια άγρια επίθεση ενάντια στον ρατσισμό. Πολλοί τον αποκάλεσαν «αρχέτυπο του Homo Americanus», αν και ενσάρκωσε και πολλά χαρακτηριστικά που έκαναν μισητή την Αμερική στον κόσμο.