Της Ευγενίας Κουντούρη
Αργεντινή εναντίον Γαλλίας απόψε το βράδυ. Μια από τις αναμετρήσεις που οι ποδοσφαιρόφιλοι σε ολόκληρο τον κόσμο περιμένουν με ανυπομονησία να δουν. Μέσι, Γκριεζμάν, Αγκουέρο, Πογκμπά, Ιγκουαϊν, Ζιρού…
Σε άλλη περίπτωση η φράση «όλες οι κάμερες θα είναι στραμμένες απόψε πάνω τους» θα ίσχυε. Όμως όταν στο γήπεδο, ανάμεσα στους θεατές, θα βρίσκεται ο Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως μία από τις κάμερες θα βρίσκεται, συνεχώς, στραμμένη σε αυτόν. Όχι απαραίτητα γιατί αναμένεται να προκαλέσει με τις αντιδράσεις του (που πιθανότατα θα το κάνει), αλλά γιατί είναι ο Μαραντόνα. Ο ένας και μοναδικός Θεός του δημοφιλέστερου αθλήματος στον κόσμο…
Αναζητήστε τη διάσημη φωτογραφία που τραβήχτηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο το 1982: Έξι Βέλγοι με τον πανικό και τον φόβο ζωγραφισμένο στα πρόσωπά τους, αβέβαιοι για το ποια πλευρά θα επιλέξει να τρέξει ο νεαρός με το Νο 10 της Αργεντινής, παρακολουθούν τρομαγμένοι, ενώ εκείνος κοντρολάρει την μπάλα με το εσωτερικό του αριστερού του ποδιού. Με κάποιο τρόπο τον σταμάτησαν, ήταν ένα παιχνίδι που το Βέλγιο κέρδισε 1-0. Αναμφισβήτητα επρόκειτο για επίτευγμα. Δεν αποκλείεται να διηγούνται σήμερα στα παιδιά τους πως κατάφεραν να σταματήσουν κάποτε τον Θεό. Έστω κι αν έπρεπε να πέσουν όλοι μαζί πάνω του για να τα καταφέρουν.
Στην Αργεντινή, ο Ντιέγκο Μαραντόνα δεν είναι ποδοσφαιριστής, δεν είναι καν άνθρωπος.
Στην Αργεντινή, ο Ντιέγκο Μαραντόνα είναι ένας μύθος, ένας ζωντανός μύθος: μέρος του πολιτισμού και της κοινωνίας.
Και για τις δύο πλευρές του, προσωπική και επαγγελματική, για καλό ή για κακό, ο El Diego(όπως πολλοί τον αποκαλούν με αγάπη) είναι πάντα παρών στη καθημερινότητα της Αργεντινής: εφημερίδες, τηλεοπτικές ειδήσεις, ταινίες, βιβλία, μπλουζάκια, γκράφιτι … ακόμα και τατουάζ!
Είναι πάντα εκεί.
Ο Μαραντόνα είναι η Αργεντινή. Σε μια χώρα όπου το ποδόσφαιρο είναι νόμος, άφησε ένα ανεξίτηλο σημάδι, αλλάζοντας την ιστορία του ποδοσφαίρου για πάντα.
Δημιουργός τόσο των φανατικών όσο και των αντιφρονούντων, η ιστορία του είναι συναρπαστική: Από την ταπεινή γέννηση στα σαλόνια. Η ζωή του Μαραντόνα είναι ενδιαφέρουσα και περίπλοκη: Κι όχι μόνο γιατί υπήρξε ο καλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών. Η ζωή του άλλωστε εκτός γηπέδων, απασχόλησε το ίδιο, (αν όχι και περισσότερο) τους φίλους και τους εχθρούς του.
Έξυπνες ατάκες, αμφιλεγόμενες δηλώσεις, προβλήματα με τα ναρκωτικά, σκάνδαλα κάθε είδους, παράνομοι έρωτες, καυγάδες, συμφιλιώσεις, δίκες, πολλές φιλίες και πολλοί εχθροί.
Πολιτικοποιημένος, αντιφατικός, έξυπνος, πολύπλευρος … ο κατάλογος των επίθετων θα μπορούσε να συνεχίζεται επ’ αόριστον.
Η γνώση και η κατανόηση της ιστορίας του Μαραντόνα είναι η γνώση και κατανόηση ενός σημαντικού μέρους της σύγχρονης ιστορίας της Αργεντινής και του ποδοσφαίρου.
Λίγοι ποδοσφαιριστές έχουν προκαλέσει τόσο θαυμασμό και τόσα αντιφατικά συναισθήματα όπως εκείνος. Εξαιρετικά προικισμένος με την μπάλα, ο Μαραντόνα είχε την ικανότητα να ανεβάζει ολόκληρες ομάδες – ιδιαίτερα τη Νάπολι και την Αργεντινή – στο υψηλότερο επίπεδο του παιχνιδιού. Αλλά υπάρχουν και πολλοί που θεωρούν πως ο Μαραντόνα ήταν μια «απάτη» με εξαιρετικά αμφίβολες πολιτικές πεποιθήσεις.
Ένα παιχνίδι ενσαρκώνει τη μεγαλοφυΐα και τα ελαττώματα του – η νίκη της Αργεντινής επί της Αγγλίας με 2-1 στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986 στο Μεξικό.
Βάζοντας στο φόντο τον πόλεμο των Φώκλαντς, ο Μαραντόνα προσπάθησε να πάρει εκδίκηση για τη χώρα του.
Το παιχνίδι είχε φτάσει στο 51ο λεπτό κι ακόμα δεν είχε σημειωθεί κάποιο γκολ. Ο Στιβ Χότζέκοψε τη μπαλιά του Μαραντόνα στον συμπαίκτη του Χόρχε Βαλντάνο αλλά δεν υπολόγισε σωστά και γύρισε τη μπάλα προς την δική του περιοχή.
Ο Μαραντόνα, ο οποίος είχε συνεχίσει την πορεία του, εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία, πήγε πρώτος από τον τερματοφύλακα Πίτερ Σίλτον στη μπάλα και την έσπρωξε στα δίχτυα με το εξωτερικό της αριστεράς γροθιάς του.
Οι ποδοσφαιριστές της Αγγλίας και εκατομμύρια οπαδοί που έβλεπαν το ματς στο σπίτι, είδαν τι έγινε, αλλά ο διαιτητής, Αλ μπιν Νασέρ, δεν είδε την παράβαση και μέτρησε το γκολ.
Στη συνέντευξη Τύπου μετά το παιχνίδι, ο Μαραντόνα επιδείνωσε περαιτέρω τη διαμάχη ισχυριζόμενος ότι το γκολ σημειώθηκε «λίγο με το κεφάλι του Μαραντόνα και λίγο με το χέρι Του Θεού», δημιουργώντας έτσι μία από τις πιο διάσημες ατάκες στον αθλητισμό.
Ωστόσο, μόλις πέντε λεπτά αργότερα μέσα στον αγώνα, ο Μαραντόνα είχε πάει και πάλι από το… μηδέν, στο να γίνει ήρωας, σημειώνοντας αυτό που θεωρείται ευρέως το καλύτερο γκολ στην ιστορία του παιχνιδιού. Το Νο 10 της Αργεντινής πήρε τη μπάλα από το δικό της μισό γήπεδο και με 11 αγγίγματα γύρισε και έτρεξε μέχρι την άλλη πλευρά, περνώντας με ντρίμπλα πέντε Άγγλους παίκτες προτού περάσει και από τον Σίλτον.
Ο Άγγλος σπίκερ Μπάρι Ντέιβις, που μέχρι εκείνη τη στιγμή διαμαρτύρονταν για το γκολ-χέρι με το οποίο έχανε η ομάδα του, έμεινε στην ιστορία με το απλό αλλά περιεκτικό σχόλιο του: «Γι’ αυτό ο Μαραντόνα είναι ο καλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών. Πρέπει να παραδεχτείτε ότι είναι υπέροχο», είπε και ο μύθος λέει πως ένα ολόκληρο έθνος (που μέχρι εκείνη τη στιγμή τον έβριζε) κούνησε καταφατικά το κεφάλι.
Ο Μαραντόνα δεν ήταν ξένος στην αντιπαράθεση. Η ζωή του όλη μοιάζει με μία σύνθεση αντιφάσεων.
Το ποδόσφαιρο και τα ναρκωτικά
Αφού έκανε όνομα με την Αρχεντίνος Τζιούνιορς το 1976, σε ηλικία μόλις 15 ετών, ο Μαραντόνα πήρε μεταγραφή στην Μπαρτσελόνα για το ποσό- παγκόσμιο ρεκόρ τότε, το 1982, των 5 εκατομμυρίων λιρών και βοήθησε την ομάδα του να κερδίσει το Copa del Rey ένα χρόνο αργότερα.
Ο Μαραντόνα είχε μια δύσκολη προσαρμογή στη Μπάρτσα ωστόσο, κι εκεί άρχισε μια μακρά σχέση αγάπης με τη κοκαΐνη, στην οποία θα εθίζονταν.
Μετά από μια σειρά διαφωνιών με τους ιθύνοντες της Μπαρτσελόνα, ο Μαραντόνα εξασφάλισε μια μεταγραφή στη Νάπολη για ένα άλλο ρεκόρ ύψους 6.9 εκατομμυρίων λιρών. Ο Αργεντινός έγινε αμέσως ήρωας στη Νάπολη και οδήγησε τον σύλλογο σε μια λαμπρή πενταετή περίοδο, στην οποία ο σύλλογος κέρδισε δύο φορές τον τίτλο της Serie A, άλλες δύο φορές τερμάτισε στην 2η θέση, κατέκτησε το Κύπελλο Uefa και το Coppa Italia.
Στη Νάπολη λατρεύτηκε τόσο (αν όχι και περισσότερο) όσο και στην Αργεντινή. Στο Στάδιο Σαν Πάολο, κάθε απόγευμα της Κυριακής, για 90 λεπτά, μπορούσε να κάνει τους κατοίκους αυτής της κακοποιημένης πόλης να ξεχάσουν τα τρομακτικά προβλήματα που τους απειλούσαν: τον συνεχή θόρυβο, το μολυσμένο νερό, την κυκλοφοριακή συμφόρηση, τα προβλήματα στέγασης, τις ελλείπείς υπηρεσίες, την παραλυτική ανεργία και τη μαφία της Νάπολης, τη Camorra, που είχαν κολλήσει σαν μια φοβερή αιματηρή βδέλλα στο σώμα της πόλης
Στο Μουντιάλ του 1990, στην Ιταλία η Εθνική ομάδα της χώρας θριάμβευε. Η Ιταλία είχε παίξει όλα τα παιχνίδια της στο Stadio Olimpico στη Ρώμη, αλλά οι δύο ημιτελικοί θα γίνονταν στη Νάπολη και στο Τορίνο. Η Ιταλία ΄βρισκόταν στην πλευρά της κλήρωσης που σήμαινε πως θα έπαιζε τον ημιτελικό στη Νάπολη. Αποδείχθηκε ότι ήταν ένας κακός οιωνός για εκείνη.
Το να παίζει στη Νάπολη εναντίον οποιασδήποτε άλλης ομάδας δεν θα αποτελούσε θέμα για την Ιταλία. Αλλά αυτή ήταν η Αργεντινή του Μαραντόνα, που μέχρι το 1990 δεν ήταν τίποτα λιγότερο από ένας Θεός σε αυτό το τμήμα της χώρας και γνώριζε την Νάπολη και τη ψυχή της καλύτερα από τους περισσότερους.
Σε μια συνέντευξη Τύπου την παραμονή του παιχνιδιού, ο Μαραντόνα – ίσως η πιο αμφιλεγόμενη κίνηση σε μια καριέρα γεμάτη με τέτοιες – ζήτησε από τους οπαδούς της Νάπολη να αγνοήσουν τις εθνικιστικές πιέσεις και να σταθούν στο πλευρό του και της Αργεντινής. Σημείωσε πως η υπόλοιπη χώρα σνόμπαρε τη Νάπολη, αλλά ότι εκείνος είχε αγκαλιάσει τον ναπολιτάνικο τρόπο ζωής και ήταν ένας από αυτούς. Ο Μαραντόνα έριχνε βενζίνη σε μια πυρκαγιά που σιγόκαιγε.
Το κάλεσμα του Μαραντόνα λειτούργησε έως έναν βαθμό. Η ατμόσφαιρα μέσα στο Σαν Πάολο ήταν «παγωμένη» σε όλη τη διάρκεια της αναμέτρησης, με τους οπαδούς της Νάπολη να κρατούν ένα πανό για τον Μαραντόνα που έλεγε ότι ενώ τον αγαπούσαν, η Ιταλία ήταν το σπίτι τους.
Η Ιταλία τελικά έχασε στα πέναλτι, αλλά αυτή ήταν και η αρχή του τέλους για τον Μαραντόνα στην πόλη που αγάπησε και τον αγάπησε. Κάποιοι έριξαν πέτρες στο σπίτι του μετά τη νίκη, και χωρίς την προστασία των μέσων μαζικής ενημέρωσης, οι «σκανδαλώδεις» λεπτομέρειες της ιδιωτικής ζωής του γίνονται γνωστές στο κοινό. Τον Μάρτιο του 1991, κρίθηκε ένοχος για χρήση κοκαΐνης, παρά το γεγονός ότι υπήρξε χρήστης του φαρμάκου για πολλά από τα 7 χρόνια που βρίσκονταν στη Νάπολη κι έτσι τελείωσε το ποδοσφαιρικό του ταξίδι στην Ιταλία.
Τιμωρήθηκε με 15 μήνες αποκλεισμό από τα γήπεδα και στην επιστροφή του ο Μαραντόνα προσπάθησε να βρεθεί και πάλι στην κορυφή, εξασφαλίζοντας μια θέση στην ομάδα της Αργεντινής για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1994 στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ένα αξιομνημόνευτο γκολ εναντίον της Ελλάδας – που ακολούθησε μια ακόμα πιο αξέχαστη γιορτή στις τηλεοπτικές κάμερες – φάνηκε να υποδηλώνει ότι ο Μαραντόνα επέστρεψε στα καλύτερα του. Η διαπίστωση αυτή ήταν λανθασμένη, αφού λίγο αργότερα το ντόπινγκ κοντρόλ έδειξε τη χρήση εφεδρίνης.
Το 1997 σε ηλικία 37 ετών ανακοίνωσε την αποχώρηση του από το ποδόσφαιρο σε μία ραδιοφωνική εκπομπή. «Αυτά θα είναι τα πιο θλιβερά γενέθλια της ζωής μου», δήλωσε ο Μαραντόνα. «Ο ποδοσφαιριστής δεν υπάρχει πια, κανείς δεν είναι πιο λυπημένος γι’ αυτό από μένα».
Αλλά τότε άρχισαν πραγματικά τα προβλήματα του Μαραντόνα. Υπέφερε μια σειρά από προβλήματα υγείας που προκλήθηκαν από χρόνια κακοποίησης του σώματος του, ενώ παράλληλα πήρε και πολλά κιλά.
Έφτασε στα πρόθυρα του θανάτου, με ένα ολόκληρο έθνος να προσεύχεται έξω από το νοσοκομείο όπου βρίσκονταν. Το θαύμα τελικά έγινε και ο Μαραντόνα επέζησε.
Για εκατομμύρια Αργεντινούς, ο Ντιέγκο Μαραντόνα είναι μια θεϊκή φιγούρα που αντιπροσωπεύει πολλές κοινωνικές αξίες. Είναι ο el pibe de oro (το χρυσό νεαρό αγόρι). Στην Αργεντινή, το el pibe είναι μια έννοια που τονίζει τη σημασία της φρεσκάδας, του αυθορμητισμού και της ελευθερίας, όλων των ιδεών που συνδέονται με την παιδική ηλικία. Στο πλαίσιο της κοινωνίας της Αργεντινής, θεωρείται ως μια καλή ιδιότητα που έχει κάποιος και μια που χάνεται συχνά μόλις φτάσουμε στην ενηλικίωση. Κάτι σαν την αθωότητα. Για το λόγο αυτό, ο Ντιέγκο Μαραντόνα θεωρείται τόσο ξεχωριστός. Η επιτυχία του στα γήπεδα του ποδοσφαίρου έχει συχνά «χρεωθεί» στην ελεύθερη φύση του και την νεανική του προσέγγιση στο παιχνίδι.
Τι λέει ο ίδιος; «Οι άνθρωποι στο δρόμο υποστηρίζουν τον Μαραντόνα και κανείς δεν θα το διαλύσει αυτό ποτέ». Είναι αλήθεια. Όπως φάνηκε τις τελευταίες ημέρες ούτε καν ο ίδιος δεν μπορεί να διαλύσει το μύθο του. Μπορεί να πικραίνει τους οπαδούς του, μπορεί να τους θυμώνει, όμως δεν σταματούν να τον αγαπούν. Τον αγάπησαν άλλωστε γι’ αυτό που είναι. Για έναν… Θεό που δεν έχει μόνο προτερήματα, αλλά και ελαττώματα…
Πηγή: Reader
