HuffPost Greece :
Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ερωτήσεις που προκύπτει μετά τις αποκαλύψεις των Panama Papers είναι το κατά πόσο αυτές αφορούν το μέσο πολίτη και πως μπορεί να επηρεάζουν τη ζωή του. Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι εξαιρετικά σημαντική, αφού πρέπει όλοι να κατανοήσουμε πως η υπόθεση αυτή δεν είναι απλά μια δημοσιογραφική έρευνα για «κάτι που ήδη γνωρίζουμε» δηλαδή ότι οι πλούσιοι και ισχυροί βρίσκουν τρόπους για να βγάζουν περισσότερα λεφτά και φροντίζουν να τα κρύβουν καλά.
Πρωτίστως αυτή η έρευνα αφορά δισεκατομμύρια ανθρώπων ανά τον κόσμο που επηρεάζονται περισσότερο από όσο ίσως φανταζόμασταν από τις πράξεις που αποκαλύφθηκαν. Γιατί αυτές oι ίδιες οι πράξεις και συναλλαγές των «ισχυρών» έχουν πολύ σημαντικό ρόλο – άμεσα ή έμμεσα- πχ στην έκβαση πολέμων, ή στο προσφυγικό, στο σύστημα υγείας μια φτωχής χώρας της Αφρικής ή ακόμη και στη ζωή ενός ανήλικου κοριτσιού.
Τρία τέτοια παραδείγματα, δίνει με απλό και κατανοητό τρόπο το βίντεο της ICIJ (Διεθνής Κοινοπραξία Ερευνητικής Δημοσιογραφίας) υπό την ομπρέλα της έγινε η επεξεργασία ενός τεράστιου όγκου εγγράφων που διέρρευσαν και αφορούν στον σκιώδη κόσμο των παράκτιων εταιρειών που δρουν σε φορολογικούς παραδείσους.
Η δε νομική εταιρεία του Παναμά, Mossack Fonseca αναδεικνύεται ο κεντρικός παίκτης μια μυστικής βιομηχανίας στην οποία οι πλούσιοι και ισχυροί κρύβουν χρήματα στήνοντας άλλες εταιρείες φαντάσματα. Όπως αποκάλυψαν τα Panama Papers οι πελάτες αυτής της εταιρείας εμπλέκονται σε δωροδοκίες, αγοραπωλησίες όπλων, υποθέσεις φοροδιαφυγής, διεθνείς απάτες, εμπόριο ναρκωτικών και όχι μόνο.
Παράδειγμα 1ο: Οι συριακές δυνάμεις σκοτώνουν τα τελευταία χρόνια δεκάδες χιλιάδες πολίτες βομβαρδίζοντας σπίτια, νοσοκομεία, επιχειρήσεις. Αυτά τα εγκλήματα πολέμου έχουν καταγραφεί όχι όμως και η σχέση τους με τις σκιώδεις offshores. Αυτό που πλέον γνωρίζουμε είναι πως αυτές οι εταιρείες, οι οποίες χρησιμοποιούν φορολογικούς παραδείσους, φέρονται να προμηθεύουν καύσιμα την συριακή αεροπορία. Συγκεκριμένα, το 2014 πολλές κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων η Μ.Βρετανία και οι ΗΠΑ απαγόρευσαν σε εταιρείες να κάνουν δουλειές με στη Συρία αλλά τώρα αποκαλύπτεται πως υπήρχαν κάποιοι που τους βοήθησαν να συνεχίσουν ανενόχλητοι τις δραστηριότητες τους.
Παράδειγμα 2ο: Στη Ρωσία επιχειρηματίες απαγάγουν νεαρά, ορφανά κορίτσια -ακόμη και 13 ετών- τα βιάζουν και στη συνέχεια τα πωλούν σε άλλους για σεξ. Στο βίντεο ακούμε την ανάγνωση της αφήγησης ενός νεαρού θύματος: «Μετά από αυτούς τους βιασμούς πονούσα παντού. Πλέον φοβόμουν τους άνδρες. Πίστευα πως όλοι ήθελαν μόνο ένα πράγμα. Μόνο σεξ. Όταν με πήγαν σε στο σπίτι των ανάδοχων γονιών μου, νόμιζα πως ο θετός πατέρας μου θα με βίαζε εάν έμενα μόνη μαζί του». Ένας από τους φερόμενους αρχηγούς του κυκλώματος ήταν πελάτης της Mossack Fonseca. Όταν η εταιρεία ανακάλυψε πως ο πελάτης τους ήταν παιδόφιλος έκριναν πως δεν ήταν νομικά υποχρεωμένοι να αναφέρουν στις αρχές τις δραστηριότητες των υπεράκτιων εταιρειών του
Παράδειγμα 3ο: Στην Ουγκάντα μια εταιρεία που ήθελα να πουλήσει μια έκταση το υπέδαφος της οποίας ήταν πλούσιο σε πετρέλαιο, πλήρωσε την Mossack Fonseca για να την βοηθήσει να γλυτώσει την καταβολή φόρου ύψους 400εκατ δολαρίων. Με μια απλή κίνηση η διεύθυνση της ενδιαφερόμενης εταιρείας άλλαξε και πήγε στον «κατάλληλο» φορολογικό παράδεισο και φυσικά γλύτωσε τους φόρους. Αυτά σε μια χώρα που ένας στους τρεις κατοίκους ζουν με λιγότερο από 1,25 δολάρια την ημέρα και τα 400 εκατ δολάρια που γλύτωσε η εταιρεία, ξεπερνούν τον ετήσιο προϋπολογισμό του κράτους για την ιατροφαρμακευτικής κάλυψη των πολιτών της.
Η Ουγκάντα ξόδεψε χρόνια στα δικαστήρια προσπαθώντας να κάνει την εταιρεία να πληρώσει τους φόρους, ενώ την ίδια στιγμή τα νοσοκομεία κοντά στην επίμαχη έκταση με το πλούσιο σε πετρέλαιο υπέδαφος δεν είχαν τα κονδύλια για να τα λειτουργήσουν. Μη έχοντας καν τον στοιχειώδη εξοπλισμό οι ασθενείς έπρεπε να φέρνουν ο καθένας τον δικό του. Από αποστειρωμένα γάντια μέχρι ό,τι άλλο μπορεί να χρειάζονταν.
«Περίμενα πως όλα αυτά θα έπρεπε να τα έχει το κέντρο υγείας…δεν μπορούσαν να μας εξυπηρετήσουν…κάποιες φορές έπρεπε αν φύγουμε χωρίς να λάβουμε τη βοήθεια που χρειαζόμασταν. Κάποιες γυναίκες έχασαν τη ζωή τους ή τα παιδιά τους», είναι η αφήγηση μιας μητέρα που ακούμε στο βίντεο.
Σημειώνεται πως η Ουγκάντα είναι στη λίστα των 10 χωρών με τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων νεογέννητων και παιδιών εξαιτίας της αδυναμίας πρόσβασης σε δομές υγείας.
Όπως καταλήγει το βίντεο της ICIJ, εταιρείες όπως η Mossack Fonseca, βοηθούν πελάτες με τέτοιου είδους δραστηριότητες να συνεχίζουν ανενόχλητοι παρέχοντας ένα τέλειο πέπλο προστασίας. Εάν αυτός ο σκιώδης κόσμος δεν βρεθεί προ των ευθυνών του οι διεθνείς εγκληματίες θα συνεχίζουν να κάνουν τη δουλειά τους και βόμβες θα συνεχίζουν να πέφτουν.
