Την υγεία του σύγχρονου ανθρώπου συνεχίζει να επηρεάζει η γενετική του συγγένεια με τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, όπως έδειξε συγκριτική μελέτη γενετικού υλικού στο Πανεπιστήμιο Βάντερμπιλτ των ΗΠΑ.
Νιώθετε κατάθλιψη; Έχετε «κολλήσει» στη νικοτίνη του τσιγάρου; Μπορεί να φταίει ο -βαθιά κρυμμένος- Νεάντερταλ μέσα σας! Οι επιστήμονες γνωρίζουν από το 2010 ότι οι σύγχρονοι Ευρωπαίοι και Ασιάτες έχουν κληρονομήσει το 1% έως 4% του DNA τους από τα «ξαδέρφια» μας, τους Νεάντερταλ (στην Ευρώπη το ποσοστό είναι γύρω στο 1,5%). Αυτό που γίνεται τώρα αντιληπτό, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, είναι ότι αυτά τα γενετικά κατάλοιπα συνεχίζουν να ασκούν μέχρι σήμερα μια αφανή, αλλά όχι ασήμαντη, επιρροή στον οργανισμό και στην υγεία των σύγχρονων ανθρώπων.
Η σύγκριση του DNA των Νεάντερταλ με αυτό των σύγχρονων Ευρωπαίων έδειξε ότι ο Νεάντερταλ ευθύνεται για πολλά προβλήματα υγείας του σύγχρονου ανθρώπου, όπως καρδιακά νοσήματα, τον εθισμό στη νικοτίνη, ψυχιατρικές νόσους, όπως την κατάθλιψη, αλλά και την ακράτεια, τους κάλους των ποδιών και τις προκαρκινικές δερματικές κακώσεις.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον εξελικτικό γενετιστή Τζον Κάπρα, επίκουρο καθηγητή βιολογίας του Πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ στο Τενεσί βρήκαν συσχετίσεις ανάμεσα στα κληρονομημένα από τους Νεάντερταλ γονίδια και σε σύγχρονες ασθένειες, όπως του δέρματος, του ανοσοποιητικού συστήματος, του μεταβολισμού, της καρδιάς, του αίματος, των νεύρων, ακόμη και ψυχικές, όπως η κατάθλιψη.
Αν κανείς έχει στο DNA του τέτοια γονίδια Νεάντερταλ, τότε π.χ. κινδυνεύει περισσότερο κατά περίπου 2% να εμφανίσει κατάθλιψη και κατά 1,4% να πάθει έμφραγμα. Όταν οι πρόγονοι του σύγχρονου ανθρώπου μετανάστευσαν από την Αφρική προς την Ευρώπη και την Ασία πριν από 40.000-50.000 χρόνια, ήρθαν σε επιμειξία με τους Νεάντερταλ, που ζούσαν εκεί ήδη επί χιλιάδες χρόνια. Έτσι, το σημερινό ανθρώπινο γονιδίωμα φέρει ίχνη από εκείνες τις πανάρχαιες επιμειξίες.
Όμως το νεαντερτάλειο DNA είναι δύσκολο να εντοπισθεί στον σημερινό άνθρωπο, με αποτέλεσμα μέχρι τώρα οι επιστήμονες να μην κατανοούν καλά τη σημασία του. Η νέα μελέτη φωτίζει περισσότερο τις πιθανές επιπτώσεις του, βασιζόμενη στη γενετική ανάλυση 28.400 ενηλίκων σε σύγκριση με το ιατρικό ιστορικό τους. Οι ερευνητές εντόπισαν μερικά νεαντερτάλεια γονίδια που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο για την υγεία.Μεταξύ άλλων, διαπιστώθηκε ότι το DNA των Νεάντερταλ αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για εθισμό στη νικοτίνη, άρα στο να γίνει κανείς μανιώδης καπνιστής. Ένα άλλο γονίδιό τους βοηθά στην πήξη του αίματος, άρα βοηθά στο κλείσιμο των τραυμάτων, αλλά επίσης αυξάνει τον κίνδυνο θρόμβωσης και εγκεφαλικού. Ένα τρίτο γονίδιο αυξάνει τον κίνδυνο για προκαρκινικές αλλοιώσεις στο δέρμα. Από την άλλη όμως, μερικά άλλα νεαντερτάλεια γονίδια έχουν ευνοϊκή επίδραση, ενισχύοντας την αντίδραση του σύγχρονου ανοσοποιητικού συστήματος απέναντι στους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι, όταν έγινε η «έξοδος» από την Αφρική, αυτά τα γονίδια μπορεί αρχικά να βοήθησαν στην προσαρμογή των μεταναστών στο νέο πιο εχθρικό περιβάλλον της Ευρώπης και της Ασίας, αλλά σήμερα πια δεν προσφέρουν κανένα πλεονέκτημα ή αντίθετα λειτουργούν επιζήμια. Η μετακίνηση των Νεάντερταλ από το νότιο στο βόρειο ημισφαίριο επηρέασε έτσι τη γενετική τους σύνθεση, μεταδίδοντας τις ευαισθησίες αυτές και στον σύγχρονο άνθρωπο.
Η γενετική προδιάθεση των Νεάντερταλ για ταχύτερη πήξη του αίματος τους ευνόησε όταν αυτοί μετακινήθηκαν βόρεια, προκειμένου να αναπτύξουν αντοχές σε νέα παθογόνα. Η προδιάθεση αυτή, όμως, έχει καταστεί επικίνδυνη για τον σύγχρονο άνθρωπο, ευνοώντας τα εγκεφαλικά και τις καρδιακές παθήσεις.
Οι Νεάντερταλ μετοίκησαν από την Αφρική στην Ευρώπη πριν από 400.000 χρόνια, ενώ η διασταύρωσή τους με τους Homo sapiens πριν από περίπου 50.000 χρόνια έκανε το γονιδίωμα του σύγχρονου ανθρώπου να εμφανίζει ποσοστό 1,5% με 4% γονιδίων Νεάντερταλ.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι, όσο προχωρούν οι έρευνες, θα βρεθούν και άλλα γονίδια κληρονομημένα από τους Νεάντερταλ. Η μελέτη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».
Πηγή: Το Βήμα, Καθημερινή
