Σαράντα πέντε κιβώτια με πολύτιμες αρχαιότητες από τη συλλογή του «αρχαιοπώλη» Ρόμπιν Σάιμς επιστράφηκαν από τις ελβετικές Αρχές στην Ιταλία. Και δεν είναι οι μόνες επιστροφές.
Έχουν προηγηθεί πολλές, με πιο πρόσφατη την κεφαλή Αδη από το Μουσείο Ζαν-Πολ Γκετί και έπονται κι άλλες. Η χώρα μας που αναζητά χωρίς επιτυχία τις δικές της κλεμμένες αρχαιότητες παρακολουθεί αμήχανα τις εξελίξεις και μπορεί να ελπίζει σε ανάλογες επιτυχίες εφόσον «κυνηγήσει» την περίφημη υπόθεση Σάιμς που υπήρξε ο οργανωτής του μεγαλύτερου κυκλώματος αρχαιοκαπηλίας της τελευταίας τριακονταετίας.
Ο Σάιμς έδρασε στην Σχοινούσα των Κυκλάδων μαζί με τον φίλο του Χρήστο Μιχαηλίδη, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του ’70 αγόρασε μεγάλη έκταση στην περιοχή Αϊ-Βασίλη και έχτισε το απόρθητο ορμητήριο τους. Από εκεί διηύθυναν τις «επιχειρήσεις» τους και διακινούσαν σε όλο τον κόσμο τα προς πώληση αρχαία.
Τα αρχαία που εντοπίστηκαν στη Γενεύη, είχαν αποθηκευθεί σε κτίριο ιδιοκτησίας Σάιμς, ωστόσο τα κιβώτια είχαν το όνομα μιας offshore εταιρείας. Έμειναν έτσι επί 15 χρόνια. Πριν από λίγο καιρό που ανοίχτηκαν, διαπιστώθηκε ότι έκρυβαν ρωμαϊκές και ετρουσκικές αρχαιότητες, ανάμεσα στις οποίες ήταν και δύο σαρκοφάγοι εξαιρετικής τέχνης, του 2ου αι. π.Χ.
Η μία παριστάνει ηλικιωμένο άνδρα και η δεύτερη γυναίκα. Και οι δύο είναι σε φυσικό μέγεθος και καθιστή στάση, ενώ διατηρούνται ακόμα και τα αρχαία χρώματα, γεγονός που, μαζί με την αισθητική τους αξία και τη σπανιότητά τους, τις καθιστά μοναδικές.
Ψηφιδωτά και τοιχογραφίες από την Πομπηία, ένα ολόκληρο κεραμικό τέμπλο ετρουσκικού ναού με παραστάσεις, μαρμάρινα πορτρέτα, αγγεία και άλλα αρχαία συγκαταλέγονται στα αμύθητης αξίας αντικείμενα που επιστράφηκαν στην Ιταλία. Φαίνεται να προέρχονται από την πόλη Ταρκουίνια, βόρεια της Ρώμης, όπως και από τις πολύπαθες αρχαίες νεκροπόλεις του Λάτσιο και της Ούμπρια.
Η έρευνα ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2014, όταν οι ιταλικές Αρχές υποπτεύθηκαν πως πρόκειται για αρχαία που είχε στην κατοχή του ο Σάιμς. Ξεκίνησαν διά της δικαστικής οδού μια μεγάλη προσπάθεια. Αρχαιολόγοι και καραμπινιέροι κατάφεραν να βρουν συνδέσεις ανάμεσα σε αυτά τα αρχαία και σε ίχνη που είχαν αφήσει πίσω τους λαθρανασκαφείς και τυμβωρύχοι.
Ο Ρόμπιν Σάιμς ήταν μαζί με τον Έλληνα Χρήστο Μιχαηλίδη αρχαιοπώλες και μάλιστα μεγάλης οικονομικής επιφάνειας.
Ξεκίνησαν τη συνεργασία τους στη δεκαετία του ’70 και είχαν διαμερίσματα στη Νέα Υόρκη και την Αθήνα, αποθήκες σε πολλές πόλεις του κόσμου (33 συνολικά), ενώ επίσης χρησιμοποιούσαν την βίλα Μιχαηλίδη στη Σχοινούσα. Μέχρι τον θάνατο του τελευταίου, το 1999, η περιουσία του αρχαιοπωλείου είχε εκτιμηθεί γύρω στα 160 εκατομμύρια ευρώ.
Επρόκειτο για 17.000 αρχαιότητες, με το 60% να προέρχονται από την Ιταλία και τα υπόλοιπα από Ελλάδα, Αίγυπτο κ.λπ.
Ξεκίνησαν τη συνεργασία τους στη δεκαετία του ’70 και είχαν διαμερίσματα στη Νέα Υόρκη και την Αθήνα, αποθήκες σε πολλές πόλεις του κόσμου (33 συνολικά), ενώ επίσης χρησιμοποιούσαν την βίλα Μιχαηλίδη στη Σχοινούσα. Μέχρι τον θάνατο του τελευταίου, το 1999, η περιουσία του αρχαιοπωλείου είχε εκτιμηθεί γύρω στα 160 εκατομμύρια ευρώ.
Επρόκειτο για 17.000 αρχαιότητες, με το 60% να προέρχονται από την Ιταλία και τα υπόλοιπα από Ελλάδα, Αίγυπτο κ.λπ.
Μετά τον θάνατο του Μιχαηλίδη από ατύχημα, η οικογένειά του ξεκίνησε δικαστική διαμάχη, ζητώντας από τον Σάιμς μερίδιο από αυτήν. Ο Σάιμς είχε αποθηκεύσει την πλειονότητα των αρχαίων στη Γενεύη, προσπαθώντας να τα κρατήσει κρυφά. Έχασε τη μάχη και κήρυξε πτώχευση, προκειμένου να μην πληρώσει τα έξοδά της, που ανέρχονταν σε περίπου επτά εκατομμύρια ευρώ.
Κατηγορήθηκε για παράνομη διακίνηση αρχαιοτήτων και καταδικάστηκε σε διετή φυλάκιση το 2005, ωστόσο αποφυλακίστηκε σύντομα και έκτοτε εξαφανίστηκε. Η χώρα μας τον ψάχνει μέσω και της Ιντερπόλ, αλλά δεν έχει εντοπιστεί.
Ήδη από το 2008, με τη μεσολάβηση και του βρετανικού υπουργείου Πολιτισμού, η Ελλάδα είχε προσπαθήσει μαζί με την Ιταλία να αποκτήσει πρόσβαση σε αποθήκη του Σάιμς στο Λονδίνο. Αυτό κρίθηκε απαραίτητο, καθώς, όταν αποκαλύφθηκε η υπόθεση τη Σχοινούσας, το 2006, είχαν εντοπισθεί στα φωτογραφικά αρχεία που κατασχέθηκαν, αντικείμενα ενδιαφέροντός μας.
Με τα αρχεία αυτά τεκμηριώθηκε και συνεργασία του Σάιμς με εμπόρους που εκτίουν πολυετείς ποινές φυλάκισης για αρχαιοκαπηλία. Το υπουργείο Πολιτισμού δεν έχει ανακοινώσει κάποια εξέλιξη.
Η δίκη στη χώρα μας δεν έχει γίνει ακόμα. Πριν από λίγες μέρες πήρε αναβολή λόγω απεργίας των δικηγόρων.
Πηγή: Ανασκαφή, Αγγ. Κώττη, Έθνος , The TOC
