Mαντείο αφιερωμένο στον Απόλλωνα Παιάνα φαίνεται πως λειτουργούσε στον Κεραμεικό, όπως μαρτυρά η ανακάλυψη ενός πηγαδιού που ήταν άγνωστο μέχρι σήμερα και μέσα στο οποίο υπάρχει επιγραφή των ρωμαϊκών χρόνων, που απευθύνεται στον Απόλλωνα.
Το ιερό του «Εκατείου» όπου βρισκόταν το μαντείο βρίσκεται κοντά στο μουσείο Κεραμεικού, νότια της περίφημης ταφικής οδού, ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισμού. Στο πλαίσιο δύο ερευνητικών προγραμμάτων που ξεκίνησαν το 2012 σχετικά με τις λατρευτικές εγκαταστάσεις και τη διαχείριση των υδάτων κατά την αρχαιότητα, είχαν έλθει στο φως τρία πηγάδια και μια μαρμάρινη λατρευτική κατασκευή με τη μορφή ομφαλού.
Ο ομφαλός απομακρύνθηκε φέτος και αποκάλυψε το πηγάδι στο πλαίσιο της ανασκαφής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στο «Εκατείον», υπό την εποπτεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αθηνών.
Φέτος, επίσης, ανακαλύφθηκαν περισσότερες από 20 επιγραφών με το ίδιο περιεχόμενο, κάτι που οδηγεί στην ταύτιση του χώρου με το μοναδικό στην Αθήνα μαντείο του Απόλλωνα Παιάνα, τον οποίο επικαλούνταν στην αρχαιότητα ως αρωγό σε περίπτωση ασθένειας.
Το φρεάτιο του πηγαδιού ήταν επενδεδυμένο με δακτυλίους από ημικυλινδρικά κεραμίδια. «Στο εσωτερικό καθενός εκ των δακτυλίων, στο ανώτερο τμήμα, είναι χαραγμένο περιμετρικά, δεξιόστροφα, με κεφαλαιογράμματη γραφή η εξής επιγραφή ‘ΕΛΘΕ ΜΟΙ Ω ΠΑΙΑΝ ΦΕΡΩΝ ΤΟ ΜΑΝΤΕΙΟΝ ΑΛΗΘΕC’» αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου.
Ο τύπος των γραμμάτων τα τοποθετεί στους πρώιμους ρωμαϊκούς χρόνους. «Η επιγραφή συνιστά μια επαναλαμβανόμενη επίκληση προς το θεό Απόλλωνα, τον οποίο καλεί να αποκαλύψει στους πιστούς αληθείς προβλέψεις για τα μελλούμενα, στο πλαίσιο κάποιου τελετουργικού, προφανώς υδρομαντείας συνδεδεμένης με το φρέαρ στο ιερό».
»Το εξαιρετικής σημασίας εύρημα ταυτίζει τη συγκεκριμένη θέση ως το πρώτο και μοναδικό μαντείο Απόλλωνος στην Αθήνα, επιβεβαιώνει τη λατρεία του θεού μαζί με την αδελφή του Άρτεμη, και αποκαθιστά την ορθή ερμηνεία του χώρου ως τεμένους, που στο τέλος του 19ου αι. είχε αποδοθεί από τον Κ. Μυλωνά και σε μια τρίτη θεότητα, την Εκάτη» αναφέρεται στην ανακοίνωση.
«To στόμιο ενός πηγαδιού με επιγραφή που απευθύνει επίκληση προς το θεό Απόλλωνα, το οποίο αποκαλύφθηκε στον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού, καθώς και σπαράγματα τοιχογραφίας με χριστιανικό περιεχόμενο, που αποκαλύφθηκαν στο εσωτερικό του Ωρολογίου του Ανδρονίκου Κυρρήστου (των γνωστών «Αέρηδων») είναι δύο νέα σημαντικά ευρήματα ανασκαφών που πραγματοποιούνται στους αντίστοιχους αρχαιολογικούς χώρους», αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού.
Χριστιανικές τοιχογραφίες στους Αέρηδες
Εκτός από το μαντείο του Απόλλωνα, ένα δεύτερο εύρημα ήρθε στο φως κατά τη συντήρηση του Ωρολόγιου του Ανδρονίκου Κυρρήστου, γνωστού και ως «Πύργου των Ανέμων» ή «Αέρηδων»,που χρονολογείται στον 2ο αι. π.Χ..
Σύμφωνα με το υπουργείο κατά τις εργασίες συντήρησης αποκαλύφθηκαν στο εσωτερικό του μνημείου, για πρώτη φορά, τμήματα τοιχογραφίας με χριστιανικό περιεχόμενο.
«Τα τμήματα τοιχογραφίας, για την ακριβή χρονολόγηση των οποίων η Εφορεία Αρχαιοτήτων Αθηνών θα είναι σε θέση να εξαγάγει ασφαλέστερα συμπεράσματα μετά την πλήρη αποκάλυψή τους, επιβεβαιώνουν και τεκμηριώνουν πλήρως την επαναλαμβανόμενη χρήση του μνημείου.
»Ενδεχομένως συνδέονται με παλαιότερα ευρήματα, όπως οι εγχάρακτοι σταυροί στις εσωτερικές και στις εξωτερικές του επιφάνειες και οι χριστιανικές ταφές κοντά στη βόρεια θύρα του Ωρολογίου, που ορισμένοι μελετητές είχαν αποδώσει στη λατρευτική χρήση του μνημείου κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Το συγκεκριμένο εύρημα, αναδεικνύει την κατά περιόδους χρήση του Ωρολογίου, από την ανέγερσή του έως και την απελευθέρωση της πόλης της Αθήνας από τους Οθωμανούς, γεγονός που πιθανότατα συνέβαλε και στην εξαιρετική κατάσταση διατήρησης του μνημείου» καταλήγει η ανακοίνωση.
Τους δυο παραπάνω αρχαιολογικούς χώρους επισκέφθηκαν ο αναπληρωτής υπουργός Νίκος Ξυδάκης και η αναπληρώτρια γενική γραμματέας Μαρία Ανδρεαδάκη- Βλαζάκη.
