Στην Κύπρο υπάρχει μία συνήθεια να μην αναφερόμαστε στους δρόμους με την ονομασία των οδών τους. Οι πιο συνηθισμένες οδηγίες κατεύθυνσης εμπεριέχουν ονομασίες καταστημάτων ή γνωστών χαρακτηριστικών της περιοχής.
Λέγεται για παράδειγμα «Θα στρίψεις από τω φώτα της Honda δεξιά…» κι ας μην υπάρχει πλέον το κατάστημα της Honda στο σημείο ή θα βρεθείς «εκεί που εν οι δισκοθήκες» κι όλοι καταλαβαίνουν χωρίς να χρειαστεί να ζητήσει οδούς και αριθμούς.
Από τις πιο γνωστές ονομασίες φώτων τροχαίας για οδηγίες και δρόμους στη Λευκωσία είναι τα φώτα του Καλησπέρα και του Γαβριηλίδη.
Όλοι γνωρίζουν που βρίσκονται πόσοι όμως γνωρίζουν γιατί ονομάστηκαν έτσι;
Ο πρόσφυγας Γαβριηλίδης
Στη συμβολή της λεωφόρου Νίκης και Θεμιστοκλή Δέρβη συναντάμε τα «Φώτα Γαβριηλίδη». Ποιος ήταν όμως ο Γαβριηλίδης;
Γεννημένος στη Μερσίνα της Κιλικίας το 1910, έγινε προσφυγάκι σε ηλικία 11 ετών μαζί με την οικογένειά του, όταν η Κιλικία δόθηκε στην κεμαλική Τουρκία από τη Γαλλία.
Ο πρώτος σταθμός του καραβιού που ήταν γεμάτο από πρόσφυγες, ήταν η Κύπρος. Ωστόσο, η αποικιοκρατική κυβέρνηση δεν επέτρεψε στο πλοίο να αράξει αφού φοβόντουσαν πως ίσως μαζί τους οι πρόσφυγες φέρουν τον ιό της ευλογιάς.
Και έτσι κατευθύνθηκαν προς τη Σμύρνη.
Όμως ξεριζώθηκαν και δεύτερη φορά λίγους μήνες αργότερα λόγω της σφαγής και τελικά κατέληξαν πάλι στην Κύπρο, όπου αυτή τη φορά παρέμειναν.
Ο Γαβριήλ είχε σπουδάσει στη Γλασκώβη και όταν επέστρεψε στην Κύπρο εργάστηκε ως Διευθυντής στην Ηλεκτρική Εταιρεία Λευκωσίας.
Αργότερα όμως ακολούθησε τον δρόμο των επιχειρήσεων και ως ιδιώτης έστησε τις δικές του εταιρείες. Ίδρυσε ηλεκτρική εταιρεία με δραστηριότητα ακόμη και σε άλλες χώρες.
Ο Γαβριηλίδης, πετυχημένος επιχειρηματίας πια δεν ξέχναγε την καταγωγή του, την αγάπη για την Ελλάδα και τη νέα του πατρίδα την Κύπρο. Για αυτό και το σπίτι του είχε μετατραπεί σε κατάφυγιο για τους αντάρτες της ΕΟΚΑ.
Μάλιστα, η συμβολή του στον αγώνα δεν ήταν μόνο αυτή, καθώς λόγω της επιχειρηματικής του δραστηριότητας είχε συχνές επαφές με τους Βρετανούς.
Τους προσκαλούσε στο σπίτι του κερνώντας τους ποτό και έτσι κατάφερνε να αποσπά πολύτιμες πληροφορίες.
Κώστας Καλησπέρας, ιδρυτής, τερματοφύλακας και επιχειρηματίας
Ο πολυτάλαντος Κώστας Καλησπέρας, γεννήθηκε το 1911 και εμείς σήμερα τον γνωρίζουμε από τα «Φώτα του Καλησπέρα» που βρίσκονται στη συμβολή της Αθαλάσσας με τη Λεωφόρο Λεμεσού.
Ο Κώστας Καλησπέρας υπήρξε ιδιαίτερα γνωστός για τις ποδοσφαιρικές του ικανότητες.
Εκτός από την εποχή που αντιμετώπιζε γκολ στα δίχτυα του Τραστ ως τερματοφύλακας, έλαβε μέρος και στην ίδρυση τριών ποδοσφαιρικών σωματείων.
Το 1931, ήταν στην ιδρυτική επιτροπή του Ολυμπιακού Λευκωσίας, ενώ το 1948 – τη χρονιά που το κυπριακό ποδόσφαιρο διασπάστηκε – υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Ορφέα και της Ομόνοιας.
Σύμφωνα με τον γιο του Ραμόν, όπως τα αφηγήθηκε στους Χριστόφορο Νέστορος και Μιράντα Λυσάνδρου, ο Κώστας Καλησπέρας στη δεκαετία του ’50 αγόρασε μία τεράστια έκταση στη σημερινή περιοχή της Δασούπολης.
Φύτευαν ακακίες και διάφορα άλλα φυτά, τα οποία όμως δεν επιβίωναν ως την επόμενη ημέρα αφού τα έτρωγαν οι γύπες.
Όπως είπε: «Δώσαμε μία μάχη να κάνουμε τη Δασούπολη, δασούπολη».
Ο Κώστας υπήρξε πολύ εργατικός και πρωτοπόρος. Αγόραζε και πωλούσε οικόπεδα και σπίτια δημιουργώντας έτσι μία μεγάλη περιουσία. Η μισή ωστόσο χάθηκε μετά την τουρκική εισβολή.
Ο Ραμόν Καλησπέρας, όταν επέτρεψε από τις σπουδές του έχτισε την πολυκατοικία Καλησπέρα που βρίσκεται στα ομώνυμα φώτα.
Ήταν ένα από τα υψηλότερα κτήρια της δεκαετίας του ’70 μετατρέποντας μία έρημη γειτονιά σε μία από τις πιο γνωστές περιοχές που στεγάζουν δεκάδες επιχειρηματικά γραφεία.
*Πληροφορίες Χριστόφορου Νέστορος και της Μιράντας Λυσάνδρου
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: «Εν να πιάεις το Μίτα». Ένας από τους μεγαλύτερους εγκληματίες της Κύπρου που ταλαιπώρησε τις αρχές και «εισέβαλε» στην καθομιλουμένη. Ντύθηκε ακόμη και χανούμισσα για να γλυτώσει τη σύλληψη. Το τραγικό τέλος του
