Το 1904 γεννήθηκε στο χωριό Βρέτσια της Πάφου ο Τουρκοκύπριος Ιχσάν Αλί.
Σε μία σχετικά προοδευτική οικογένεια για την εποχή, ήταν από τους πρώτους που εγκατέλειψαν το φέσι, μετά τις κεμαλικές αλλαγές στην Τουρκία.
Η ζωή του χαρακτηρίστηκε από την αντίσταση στην τουρκοποίηση του νησιού και την υπεράσπιση της κυπριακής ανεξαρτησίας.
Έμαθε τα πρώτα του γράμματα από τον πατέρα του που ήταν δάσκαλος.
Τελείωσε το Ημιγυμνάσιο Πάφου, το Τουρκικό Λύκειο Λευκωσίας και ακολούθησε ιατρικές σπουδές στην Κωνσταντινούπολη και τη Γενεύη.
Αν και είχε προτάσεις να παραμείνει στην Ευρώπη, θεώρησε πως όφειλε να επιστρέψει πίσω στην Πάφο για να ασκήσει το ιατρικό του επάγγελμα. Το 1943 επέστρεψε στην Κύπρο.
Επιστολή συμπαράστασης στον Παλληκαρίδη
Όταν ξεκίνησε ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήρθε πολλές φορές σε σύγκρουση με τα ακραία στοιχεία που προσπαθούσαν να δημιουργήσουν προβλήματα ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.
Όταν ο συντοπίτης του, Ευαγόρας Παλληκαρίδης καταδικάσθηκε σε θάνατο διά απαγχονισμού, ο Ιχσάν Αλί αντέδρασε έντονα.
Έγραψε μία ανοιχτή επιστολή στον Τύπο προς τον Κυβερνήτη της Κύπρου, διατυπώνοντας την άποψη πως η θανατική ποινή ήταν αντίθετη με τις αρχές του πολιτισμού και της ηθικής, αφού η πράξη ήταν εγκληματική και όχι πολιτική.
«Οι Τουρκοκύπριοι κινδυνεύουν»
Όταν το 1963-1964, είχαν ξεκινήσει εχθροπραξίες μεταξύ των δύο κοινοτήτων, ο Ιχσάλ Αλί αντέδρασε και πάλι.
Με μία επιστολή του προς τον Ο.Η.Ε. προσπάθησε να ξεκαθαρίσει τη θέση της τουρκοκυπριακής κοινότητας ενάντια στην τρομοκρατική Τ.Μ.Τ.
Στις 5 Νοεμβρίου, έστειλε μία επιστολή στον στρατηγό Τιμάγια λέγοντας:
«Εξοχότατε, με την επιστολή μου αυτή επιθυμώ πάνω απ’ όλα, να κάμω έκκληση στα ανθρωπιστικά σας αισθήματα, τα οποία ελπίζω να σας οδηγήσουν στη λήψη πιο δραστικών μέτρων για να σώσετε την Τουρκική κοινότητα από τους Τούρκους τρομοκράτες. Ένιωσα την υποχρέωση να σας γράψω αυτό το γράμμα, όχι για να εκφράσω οποιαδήποτε πολιτικά σχόλια, αλλά γιατί καθημερινά η καρδιά μου ξεσκίζεται από τα βασανιστήρια που υφίσταται η Τουρκική κοινότητα από τους Τούρκους τρομοκράτες. Είναι πραγματικά πολύ λυπηρό, την εποχή που ο άνθρωπος προσπαθεί να κατακτήσει το διάστημα, να βλέπομε την Τουρκική κοινότητα να βασανίζεται αχρείαστα και χωρίς κανένα λόγο από τους Τούρκους τρομοκράτες».
Ακολούθησαν κι άλλες επιστολές τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Ου Θαντ στις 6 Φεβρουαρίου 1965, στις 18 Αυγούστου 1965 και στις 15 Σεπτεμβρίου 1965, καθώς και προς τον Τούρκο πρωθυπουργό, Σουάτ Ούρκουπλου στις 24 Οκτωβρίου 1965.
Ο Ιχσάν Αλή, αν και διαφωνούσε κάθετα με τις Συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου, τον διαχωρισμό κάποιων υπηρεσιών σε ελληνοκυπριακές και τουρκοκυπριακές και στην επιβολή των τριών εγγυητριών δυνάμεων, ορίστηκε Σύμβουλος παρά τω Προέδρω.
Ήταν πολλές οι φορές που είχε τονίσει στον Μακάριο τον κίνδυνο πραξικοπήματος και την άμεση ανάγκη καταπολέμησης τόσο της Τ.Μ.Τ. όσο και της Ε.Ο.Κ.Α. Β’.
Παρέμεινε πιστός φίλος και συνεργάτης του Μακαρίου, αλλά και στη θέση του Συμβούλου έως τον θάνατο του, στις 8 Νοεμβρίου 1978.
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: «Όλα καλά κι όλα ωραία, χθες ήσουν μ’ άλλονε παρέα». Τι σχέση έχει το τραγούδι του Κουγιουμτζή με τις δικοινοτικές ταραχές στην Κύπρο του 1963-64