Ήταν από τους πιο γνωστούς στρατιωτικούς γιατρούς της Βρετανικής Αυτοκρατορίας την Βικτοριανή περίοδο.
Υπηρέτησε στο στρατό για 50 χρόνια και του απένειμαν τον τίτλο του γενικού επιθεωρητή.
Μετά το θάνατό του αποκαλύφθηκε ότι ήταν γυναίκα. Έτσι με την επιμονή της και τον δυναμικό χαρακτήρα κατάφερε να γίνει η πρώτη γυναίκα γιατρός στην Αγγλία.
Τα επιτεύγματα ενός σπουδαίου στρατιωτικού γιατρού
Ο Δρ. Τζέιμς Μπάρι έγινε ο πρώτος γιατρός στην Αφρική που έκανε καισαρική τομή από την οποία επιβίωσαν μητέρα και βρέφος.
Με υπομονή και μέθοδο κατάφερε και ξεγέλασε τη Βρετανική Αυτοκρατορία για πάνω από 50 χρόνια.
Σημαντική θεωρείται η προσφορά του στη βελτίωση των συνθηκών για τους τραυματισμένους στρατιώτες. Πίεζε για κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και επέφερε σημαντικές αλλαγές στον υγειονομικό τομέα. Η εμμονή του με την υγιεινή άλλαξε για πάντα τα νοσοκομεία της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Συχνά επίπληττε τις αρχές για την κακοδιαχείριση στρατώνων, φυλακών και ασύλων, ενώ περιποιούνταν με τον ίδιο τρόπο πλούσιους και φτωχούς, αποίκους και σκλάβους.
Τα πρώτα χρόνια της Μάργκαρετ Ανν Μπάλκλει
Το πραγματικό όνομα του Δρ. Τζέιμς Μπάρι ήταν Μάργκαρετ Ανν Μπάλκλει. Γεννήθηκε στην Ιρλανδία το 1790. Ήταν το δεύτερο παιδί του Τζερεμάια, ενός παντοπώλη και της Μαίρη Άνν Μπάλκλει. Λέγεται ότι στα 12 της χρόνια υπέστη σεξουαλική παρενόχληση από τον θείο της και γέννησε ένα κοριτσάκι τη Τζουλιάνα, το οποίο μεγάλωσε με τη μητέρα της.
Όπως αναφέρουν οι βιογράφοι της, στο βιβλίο τους “Τζέιμς Μπάρι: Μια γυναίκα μπροστά από την εποχή της” (2016)
η Μάργκαρετ είχε δυναμική προσωπικότητα.
Στα 18 της μάλιστα επέπληξε τον αδερφό της λέγοντάς του: “Αν δεν ήμουν κορίτσι θα ήμουν στρατιώτης!”. Έτσι και έγινε.
Το πάθος της για την ιατρική και η μεγάλη απόφαση
Όταν η οικογένεια αντιμετώπισε οικονομικές δυσκολίες, η Μάργκαρετ και η μητέρα της μετακόμισαν στο Λονδίνο όπου ζούσε ο θείος της, ο γνωστός ζωγράφος Τζέιμς Μπάρι. Από εκείνον φαίνεται να εμπνεύστηκε και το μετέπειτα όνομα της. Με το θάνατο του θείου της το 1806 η Μάργκαρετ κληρονόμησε κάποια χρήματα που της επέτρεψαν να συνεχίσει την εκπαίδευσή της.
Είχε από μικρή πάθος με την ιατρική. Σε μία εποχή όμως που όλοι οι γιατροί ήταν άντρες ήταν αδύνατο μια γυναίκα να ακολουθήσει αυτόν τον δρόμο. Ντύθηκε άντρας πρώτη φορά ώστε να σπουδάσει στην ιατρική σχολή, με την υποστήριξη δύο οικογενειακών φίλων. Ο ένας ήταν ο Λόρδος του Μπιούκαν και ο άλλος ο Φρανσίσκο ντε Μιράντα, στρατηγός και επαναστάτης από τη Βενεζουέλα, που είχε καταφύγει στο Λονδίνο. Φαίνεται ότι οι δύο άντρες διέκριναν την εξυπνάδα της αλλά και το πείσμα της.
Περισσότερα από 50 χρόνια πριν επιτραπεί στις γυναίκες να εργάζονται ως γιατροί, ο «Τζέιμς Μιράντα Μπάρι» αποφοίτησε από την ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου με το όνειρο να γίνει χειρουργός.
Ο στρατιωτικός γιατρός της Βρεταννικής αυτοκρατορίας
Ο Μπάρι ξεκίνησε την καριέρα του στις 6 Ιουλίου του 1812 ως βοηθός νοσοκομείου στον Βρετανικό στρατό. Για να δικαιολογήσει την θηλυπρεπή εμφάνισή του καθώς ήταν αμούστακος, έλεγε ότι ήταν πολύ μικρότερος σε ηλικία απ’ ότι ήταν στην πραγματικότητα. Αργότερα υποστήριζε ότι είχε γεννηθεί πρόωρα, είχε τακούνια στις μπότες του, ενώ παραγέμιζε τα σακάκια του για να κάνει τους ώμους του να φαίνονται φαρδύτεροι.
Ο Δρ. Μπάρι ήταν μικρόσωμος και φωνή του ήταν ψηλή, σχεδόν “γυναικεία” και συχνά τον κορόιδευαν γι’ αυτήν.
Εκείνος δεν δεχόταν τέτοια σχόλια και ήταν πολύ οξύθυμος.
Ο αθυρόστομος γιατρός συχνά μπλεκόταν σε καυγάδες και προκαλούσε άλλους άντρες σε μονομαχία.
Είναι πιθανόν να είχε υιοθετήσει αυτή την περσόνα για να ενισχύσει την εικόνα ενός άγριου άντρα και να καλύψει τη θηλυκότητα του.
Ήταν όμως πολύ ικανός γιατρός και σύντομα πήρε προαγωγή σε βοηθό χειρουργού, βαθμός αντίστοιχος με του υπολοχαγού και υπηρέτησε στο Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής για δώδεκα χρόνια.
Εκεί ο Μπάρι ανέπτυξε φιλικές σχέσεις με τον κυβερνήτη Λόρδο Τσαρλς Σόμερσετ και μετακόμισε σε ένα διαμέρισμα στην οικία του. Το γεγονός αυτό έδωσε τροφή σε διάφορα σχόλια για την σχέση μεταξύ των δύο αντρών αλλά το θέμα ερευνήθηκε και αθωώθηκαν.
Το πιθανότερο ήταν ο Σόμερσετ να γνώριζε την αλήθεια για την Μάργκαρετ Μπάλκλεϊ και να είχαν αναπτύξει μια ερωτική σχέση.
Ο Μπάρι συνέχισε να υπηρετεί στον στρατό σε διάφορες περιοχές της Βρετανικής Αυτοκρατορίας όπως στις Δυτικές Ινδίες, στη Μεσόγειο αλλά και στην Κριμαία κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αναγκάστηκε να συνταξιοδοτηθεί το 1859 για λόγους υγείας και πέθανε το 1865 από δυσεντερία.
Η αποκάλυψη της αλήθειας
Τότε αποκαλύφθηκε και η πραγματική του ταυτότητα. Μετά τον θάνατό του, η νοσοκόμα που έπλενε το σώμα του κατάλαβε ότι ήταν γυναικείο. Εντόπισε μάλιστα και ραγάδες που είχαν προέλθει από την εγκυμοσύνη. Ο «ίδιος» είχε δώσει σαφείς οδηγίες να μην εξεταστεί μετά το θάνατό του.
Ο γιατρός που υπέγραψε το πιστοποιητικό του θανάτου του είπε “δεν ήταν δική μου δουλειά” αν ο Μπάρι ήταν άνδρας ή γυναίκα. Παρ’ όλα αυτά η αλήθεια διαδόθηκε στις εφημερίδες της εποχής και απασχόλησε το κοινό επισκιάζοντας κάπως τα επιτεύγματά του στην ιατρική.
Είναι θαμμένος στο νεκροταφείο Κένσαλ Γκάρντεν, του βορειοδυτικού Λονδίνου και η ταφόπλακά του γράφει: “Τζέιμς Μπάρι: Γενικός Επιθεωρητής Νοσοκομείων”
Η κρυφή ζωή της Μάργκαρετ Ανν Μπάλκλεϊ αναμένεται να βγει σύντομα και στη μεγάλη οθόνη με πρωταγωνίστρια την Ρέιτσελ Βάις (“ο Αστακός”, “Ο επίμονος κηπουρός»).
