Αλάσια, Κίτιο, Νέα Καρχηδόνα, Σκάλα, Σαλίνες, Λάρνακα. Γιατί η πόλη είχε τόσες ονομασίες και τι σημαίνουν

Σήμερα αποτελεί την τρίτη σε πληθυσμό πόλη, ωστόσο κάποτε ήταν η πολυπληθέστερη. Η παρουσία του ανθρώπου στην πόλη μετράει 12,000 χρόνια ενώ η ίδια η πόλη 4,000 χρόνια αδιάκοπης αστικής ζωής.

Είναι γνωστή ως η Λάρνακα ή και Σκάλα. Όμως η πόλη του Ζήνωνα δεν ήταν πάντα γνωστή ως Λάρνακα.

Κίτιο, Κιτίμ, Καρτιχατάστ

Ορισμένες πηγές αναφέρουν πως η Λάρνακα ήταν γνωστή ως «Αλάσια», η πόλη δηλαδή του άλατος, όμως είναι ευρύτερα γνωστό πως ως Αλάσια ήταν γνωστό ολόκληρο το νησί της Κύπρου. Έτσι η επικρατέστερη αρχαία ονομασία της πόλης, είναι το Κίτιον, το οποίο πρωτοκατοικήθηκε ήδη από τη Νεολιθική Εποχή. Ετυμολογικά, η λέξη Κίτιον προέρχεται από το «κυτίον», το οποίο στα αρχαία ελληνικά σημαίνει κιβώτιο. Η ονομασία Κίτιο συναντάται στην Παλαιά Διαθήκη 27 φορές.

Οι Εβραίοι, που προσπάθησαν να εξηγήσουν τη δημιουργία του κόσμου στη Γένεση, ερμηνεύουν τη δημιουργία του Κιτίου και την προέλευση του ονόματός του από τον Έλληνα Κιττίμ, γιο του Ιωνά (γενάρχης των Ελλήνων κατά την Π.Δ.) και εγγονό του Νώε.  Γύρω στον 9^ο αιώνα, όταν οι Φοίνικες μετέτρεψαν την πόλη σε μία από τις σημαντικότερες αποικίες τους, την ονόμασαν «Καρτιχατάστ», δηλαδή Νέα Καρχηδόνα.

Σαλίνες, Αλυκές, Τούζλα

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία της πόλης είναι οι Αλυκές, οι μεγάλες λίμνες άλατος που βρίσκονται στην πόλη. Οι τέσσερις λίμνες σχηματίζονται από το θαλάσσιο νερό το οποίο διαπερνά πορώδη βράχο και μετατρέπει τις λίμνες σε αλμυρές. Βέβαια υπάρχει και η λαϊκή εκδοχή, που σχετίζεται με τον Άγιο Λάζαρο, κατά την οποία όταν ζήτησε από μία γυναίκα λίγο νερό για να ξεδιψάσει και αυτή του αρνήθηκε, καταράστηκε την πόλη λέγοντας:
«Ας ξεραθούν τα αμπέλια σας και ας γίνουν σαν τα Σόδομα και τα Γόμορρα από το αλάτι».

Κατά την αρχαιότητα, η παραγωγή και εξαγωγή αλατιού, αποτελούσε μία φοβερά επικερδή δραστηριότητα. Όταν το συνειδητοποίησαν αυτό οι κατακτητές της πόλης κατά την Ενετοκρατία την ονόμασαν «Σαλίνες», που στα ελληνικά μεταφραζόταν Αλυκές και στα οθωμανικά Τούζλα.

Ο Λάρνακας ή η Λάρνακα;

Σήμερα η πόλη είναι γνωστή ως η Λάρνακα. Η ονομασία στη θηλυκή της εκδοχή, εμφανίστηκε κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και συνδέεται με τον μύθο, πως οφείλει την ονομασία της στην ανεύρεση πολλών λαρνάκων στην περιοχή (λάρναξ=σαρκοφάγος). Όμως, η περιοχή αρχικά ονομαζόταν ο Λάρνακας, που σημαίνει βαθούλωμα ή περίκλειστος χώρος και συνδέεται με το Κίτιο που προέρχεται από το κιβώτιο.

Ταυτόχρονα, οι Γάλλοι θεωρούσαν πως η ονομασία της πόλης ήταν Άρνακα και κάθε φορά που άκουγαν Λάρνακα, το ερμήνευαν ως L’ Arnaca.
Άλλοι θεωρούν πως η ονομασία προέρχεται από την Αρνίκα, ένα φυτό που ευδοκιμεί πολύ στην Ευρώπη και μοιάζει με την κυπριακή αναθρήκα.

Η Σκάλα της Κύπρου

Σύμφωνα με τον γλωσσολόγο Μπαμπινιώτη, Σκάλα είναι φυσικός ή τεχνικός παραθαλάσσιος χώρος, όπου αγκυροβολούν τα πλοία, π.χ. το καράβι πιάνει στη σκάλα του νησιού [συνώνυμα: λιμάνι, όρμος, αποβάθρα, επίνειο] ή 2. η προσέγγιση και η στάθμευση πλοίου σε λιμάνι που βρίσκεται μεταξύ του λιμένα αναχωρήσεως και του λιμένα τελικού προορισμού.

Η ονομασία Σκάλα, όσον αφορά το λιμάνι της Λάρνακας, εντοπίζεται για πρώτη φορά στα τέλη του 18^ου αιώνα, ως Scale di Saline (η Σκάλα των Σαλίνων). Αργότερα, στην Ιστορία Χρονολογική της Νήσου Κύπρου, το 1788 ο Αρχιμανδρίτης Κυπριανός αναφέρεται στη Σκάλα του Λαρνάκου.

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Λευκοθέα, Λευκωσία ή Λήδρα; Γιατί έχει Nicosia και η Σικελία; Από που προέρχονται τα πολλά ονόματα της Κυπριακής πρωτεύουσας