Οι Τάταροι της Κριμαίας δεν εναρμονίστηκαν ποτέ με το κομμουνιστικό καθεστώς που επιβλήθηκε στην Ουκρανία.
Διεκδικούσαν την ανεξαρτησία τους, αντιστέκονταν στον «αθεϊσμό» που απαιτούσε ο κομμουνισμός και διατηρούσαν την οικογενειοκρατία, που χαρακτήριζε το πολιτικό τους σύστημα.
Μέχρι την επικράτηση του Στάλιν, είχαν καταφέρει να ζουν σχετικά αυτόνομα, αλλά αυτό άρχισε να αλλάζει τη δεκαετία του 1920.
Η γη και η σοδειά κρατικοποιήθηκε και όσοι αρνούνταν να την παραδώσουν τιμωρούνταν αυστηρά. Η κατάληξη ήταν ότι η πείνα θέρισε τους κατοίκους της περιοχής.
Οι Ουκρανοί ισχυρίζονται ότι πέθαναν από την πείνα το λιγότερο επτά εκατομμύρια άνθρωποι.
Τη χαρακτηρίζουν γενοκτονία η οποία έχει αναγνωριστεί από αυτούς και τις ΗΠΑ ενώ το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο την έχει αναγνωρίσει ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και του Ουκρανικού λαού.
Τα χρόνια της σοβιετικής κυριαρχίας η ιστορία ήταν γνωστή μόνο σε όσους την έζησαν και φυσικά δεν τολμούσαν να μιλήσουν ή να γράψουν για αυτή.
Όταν ξέσπασε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και η κεραυνοβόλα επίθεση των ναζί στην Σοβιετική Ένωση, οι Ουκρανοί και οι Τάταροι έδειξαν έμπρακτα την οργή τους προς την κυβέρνηση.
Εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, οι Τάταροι στράφηκαν προς τον «εχθρό του εχθρού τους», τους Γερμανούς.
Τάχθηκαν υπέρ τους, πολέμησαν μαζί τους και όχι εναντίον τους, πιστεύοντας ότι θα τους έδιναν ανεξαρτησία από το σοβιετικό καθεστώς.
Οι Τάταροι κατηγορήθηκαν και έγιναν κατάσκοποι των Γερμανών, δολιοφθορείς και οργάνωσαν τις λεγόμενες «μονάδες αυτοάμυνας», οι οποίες πολεμούσαν εναντίον τον σοβιετικών ανταρτών.
Αν και η φιλοναζιστική δράση τους κατά τον β’ παγκόσμιο πόλεμο είναι αναμφισβήτητη, κάποιοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι η συμμετοχή των Τατάρων στον πόλεμο δεν ήταν εθελοντική, αλλά υπό την απειλή γερμανικών όπλων. Δικαιολογία που μάλλον δεν είναι επαρκής.
Η στάση των Ουκρανών
Στη γερμανική εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης, γνωστή με το όνομα «Επιχείρηση Μπαρμπαρόσα», συμμετείχαν 4.000 Ουκρανοί. Το όραμα των εθνικιστών Ουκρανών για μία νέα χώρα φάνηκε να πραγματοποιείται. Στις 30 Ιουνίου του 1941, αμέσως μετά την κατάληψη της ουκρανικής πόλης Λβιβ από τους Ναζί, ο «Οργανισμός Ουκρανών Εθνικιστών» ανακήρυξε την ίδρυση νέου ουκρανικού κράτους. Οι Ναζί αρχικά υποστήριξαν τη δράση των εθνικιστών, αλλά πολύ γρήγορα αφοσιώθηκαν στην εκπλήρωση των δικών τους στόχων. Χρησιμοποίησαν τους Ουκρανούς για να χτυπήσουν τον πολωνικό πληθυσμό της περιοχής. Οι Ουκρανοί πρώτα ταπείνωσαν μετά βασάνισαν και τελικά εκτέλεσαν σε δύο φάσεις 7 χιλιάδες Εβραίους και Ρομά. Όταν εκτέλεσαν την αποστολή τους, χιλιάδες Ουκρανοί φυλακίστηκαν και πολλοί εκτελέστηκαν. Οι ναζί δεν πιάνονταν φίλοι….
Η τιμωρία του Στάλιν
Μετά το τέλος του πολέμου και την ήττα των Γερμανών, η οργή του Στάλιν έπεσε βαριά πάνω τους.
Ένα γράμμα του Λαυρέντι Μπέρια στον Στάλιν, στις 10 Μαίου 1944, γράφει ότι «εξαιτίας της προδοσίας των Τατάρων της Κριμαίας εναντίον του σοβιετικού λαού δεν θα ήταν σωστό να συνεχίσουν να ζουν στα σύνορα της ΕΣΣΔ. Γι’αυτό η υπηρεσία σας θέτει υπόψιν ένα σχέδιο για την εκδίωξη όλων των Τατάρων και σας προτείνει να αποσταλούν στην ειδική ζώνη στο Ουζμπεκιστάν».
Περίπου οι μισοί Τάταροι (190.000) πέθαναν στα επόμενα δύο χρόνια που ακολούθησαν τον ξεριζωμό.
Η μετακίνηση ξεκίνησε στις 18 Μαΐου του 1944 και συνολικά, μεταφέρθηκαν στο Ουζμπεκιστάν 238.500 Τάταροι.
Αν και τους είχε δοθεί κάποιος χρόνος να συγκεντρώσουν τα υπάρχοντα τους, που δεν ξεπερνούσε τα 30 λεπτά, πολλοί δεν πήραν τίποτα, γιατί θεώρησαν ότι πήγαιναν για εκτέλεση, όπως οι Εβραίοι.
Χιλιάδες πέθαναν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Ωστόσο, ακόμα και δεκαετίες μετά το γεγονός, δεν έχει εξακριβωθεί ο αριθμός των νεκρών.
Στο βιβλίο του ιστορικού Αναστάση Γκίκα, με τίτλο «Οι Έλληνες στη διαδικασία οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ», παρουσιάζεται η απόφαση της Κρατικής Επιτροπής Άμυνας της ΕΣΣΔ για τους Τατάρους της Κριμαίας και τα μέτρα που είχαν ληφθεί για τη μεταφορά τους.
Σύμφωνα με την απόφαση, η εγκατάσταση έπρεπε να ολοκληρωθεί την 1η Ιουνίου του 1944.
Προέβλεπε τη μεταφορά προσωπικών αντικειμένων και τροφής μέχρι 500 κιλά.
Σε κάθε τρένο που θα μετέφερε κόσμο στο Ουζμπεκιστάν, υπήρχε ένας γιατρός, δύο νοσοκόμες και «κατάλληλη ποσότητα φαρμάκων» για να καλύψει τις ανάγκες του κόσμου.
Οι «ειδικοί μέτοικοι», όπως αποκαλούνταν, θα είχαν ζεστό φαγητό και βραστό νερό σε καθημερινή βάση.
Όσο για την άφιξή τους στο Ουζμπεκιστάν, είχε προβλεφθεί η εγκατάστασή τους σε καλλιεργήσιμα σημεία γης και η παραχώρηση επταετών δανείων μέχρι και 5.000 χιλιάδες ρούβλια ανά οικογένεια.
Τους πρώτους μήνες, θα τους παραχωρούνταν ποσότητες αλευριού, δημητριακών και λαχανικών.
Σύμφωνα με τον Γκίκα, οι κατηγορίες για απάνθρωπες συνθήκες κατά τη μεταφορά και εγκατάσταση των πληθυσμών δεν συνάδουν με τις επίσημες κρατικές αποφάσεις.
Όμως αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην κύλησαν όλα ομαλά, καθώς επρόκειτο για μία τεράστια επιχείρηση.
Αναφέρει ότι στις επίσημες καταγραφές της σοβιετικής NKVD, το ποσοστό θνησισμότητας μεταξύ των Ταταρικών πληθυσμών κατά τη μετακίνησή τους ήταν περίπου 0,09%.
Αντιθέτως, αμερικάνικες πηγές, όπως το Radio Liberty, ανέφεραν ότι κατά τη μετακίνηση πέθανε το 5%.
Η σταδιακή επιστροφή των Τατάρων στην Κριμαία ξεκίνησε το 1967, αλλά ποτέ δεν ξεπέρασαν το 10% του πληθυσμού. Το 1989 οι Σοβιετικοί αναγνώρισαν την υποχρεωτική μετακίνησή τους και την καταδίκασαν ως απάνθρωπη και παράνομη.
Το βέβαιο είναι ότι οι Ουκρανοί και οι Τάταροι υπέφεραν από το σοβιετικό καθεστώς και όταν βρήκαν την ευκαιρία το πολέμησαν συνεργαζόμενοι με τον Χίτλερ και για αυτό τιμωρήθηκαν σκληρά.
Διαβάστε ακόμα:
