Όταν το 1605 απέτυχε η αποκαλούμενη «συνωμοσία τη πυρίτιδας» και ο Γκουίντο «Γκάι» Φοκς και οι συνεργοί του δεν κατάφεραν να ανατινάξουν το αγγλικό Κοινοβούλιο, τους έστειλαν κατευθείαν στον θάλαμο των βασανιστηρίων για να αποκαλύψουν τα ονόματα των υπόλοιπων συνωμοτών.
Πριν όμως να τους στείλουν κατευθείαν στην κρεμάστρα, έστειλαν τον Φοκς να υποβληθεί σε ένα «ηπιότερο μαρτύριο» κατά διαταγή του βασιλιά Ιακώβου Α΄.
Το πιθανότερο είναι ότι τον έδεσαν με αλυσίδες και κρίκους σε ένα τοίχο. Τους κρίκους τους περνούσαν στους καρπούς και τους έσφιγγαν ανελέητα με μια βίδα. Μετά αφαιρούσαν το σκαμνί ή το κούτσουρο στο οποίο πατούσε ο κρατούμενος και τον άφηναν να κρέμεται εκεί με φριχτούς πόνους για πολλές ώρες κάθε φορά. Ένα θύμα του βασανιστηρίου αφηγήθηκε:
«Ο βασικός πόνος που ένιωθα ήταν στο στήθος μου, στην κοιλιά, στα μπράτσα και στα χέρια. Είχα την εντύπωση ότι όλο το αίμα του σώματός μου είχε περάσει στα μπράτσα μου και προσπαθούσε να πεταχτεί από τις άκρες των δαχτύλων μου. Δεν συνέβαινε βέβαια κάτι τέτοιο: τα μπράτσα μου όμως πρήστηκαν μέχρι που οι χειροπέδες χώθηκαν βαθιά μέσα στη σάρκα μου. Αφού έμεινα εκεί κρεμασμένος για περίπου μια ώρα, λιποθύμησα. Όταν ξανβρήκα τις αισθήσεις μου, οι δεσμοφύλακες με κρατούσαν στα χέρια τους. Ξανάβαλαν το κούτσουρο κάτω από τα πόδια μου, αλλά μόλις συνήλθα εντελώς, το έβγαλαν. Έτσι συνέχισα να κρέμομαι επί πέντε ολόκληρες ώρες, κατά τη διάρκεια των οποίων λιποθύμησα οχτώ με εννέα φορές.
Το αγαπημένο βασανιστήριο της Ιεράς Εξέτασης
Δεν υπάρχει ιστορικό ντοκουμέντο το οποίο να βεβαιώνει πως ο Γκάι Φοκς έφτασε στο μαρτύριο της κρεμάστρας. Όμως, το χέρι με το οποίο υπέγραφε κάθε μέρα το δελτίο της κατάθεσής του γινόταν όλο και πιο ασταθές. Από μόνες τους οι χειροπέδες, παρά την «ηπιότητά» τους, θα μπορούσαν να έχουν κάνει αυτή τη ζημιά. Οι επιπτώσεις της πολύωρης ανάρτησης από χαλκάδες είναι σχεδόν ίδιες με εκείνες της κρεμάστρας.
Και τα δύο αυτά βασανιστήρια επιχειρούν να υποτάξουν το πνεύμα τεντώνοντας το σώμα. Η βασική του διαφορά είναι ότι οι χειροπέδες βασίζονται στη δύναμη της βαρύτητας.
Οι τροχαλίες ή «γκαρούτσα» ήταν μετά τη κρεμάστρα το πιο «αγαπημένο» βασανιστήριο της Ιεράς Εξέτασης.
Για τον πεπειραμένο βασανιστή, οι τροχαλίες έδιναν τη δυνατότητα διαβάθμισης του πόνου μέχρι την ακραία του μορφή που ονομαζόταν «στραπάδο«.
Στην απλή εκδοχή της τροχαλίας έδεναν τους αστραγάλους του θύματος για να μην μπορεί να κουνήσει τα πόδια του και ταυτόχρονα έδεναν τους καρπούς πίσω από την πλάτη του.
Μετά στερέωναν τη μια άκρη του μακρύτερου σκοινιού στον κόμπο των καρπών και περνούσαν από την άλλη άκρη πάνω από την τροχαλία που βρισκόταν στη οροφή της αίθουσας βασανιστηρίων. Έπειτα, ο βασανιστής τραβούσε το σκοινί και σήκωνε το θύμα στον αέρα, όπου και το άφηνε να κρέμεται μέσα σε φριχτούς πόνους .
Το «κρεμαστό αεροπλανάκι» και το φριχτό «παλαιστινιακό κρέμασμα» και οι παραλλαγές του βασανιστηρίου
Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα. Στην Κίνα είναι γνωστή σαν «κρεμαστό αεροπλανάκι», για προφανείς λόγους.
Η συγκεκριμένη πρακτική ονομάζεται και «παλαιστινιακό κρέμασμα» στη Μέση Ανατολή.
Υπάρχουν μάλιστα μαρτυρίες ότι έχει χρησιμοποιηθεί κατά κρατουμένων στο αμερικανικό στρατόπεδο του Γκουαντάναμο.
Όποιος κι αν διευθύνει το βασανιστήριο, σε οποιαδήποτε ιστορική εποχή, οι αισθήσεις ου προκαλεί στο θύμα είναι οι ίδιες: τρομεροί πόνοι στους ώμους, και μετά από κάμποσες ώρες λιποθυμία. Οι βασανιστές δεν είναι πάντα διατεθειμένοι να περιμένουν τόσο πολύ.
Η Ιερά Εξέταση ανέπτυξε μια σειρά από παραλλαγές της βασικής τεχνικής.
Στην πρώτη παραλλαγή κρεμούσαν στα πόδια ένα βαρίδι για να αυξηθεί η αγωνία του τεντώματος.
Εάν αυτό δεν έφερνε αποτέλεσμα, τότε εφάρμοζαν αυτούσιο το «στραπάδο».
Όταν το σχοινί είχε φτάσει στη μέγιστη τάση του, ο βασανιστής το άφηνε να πέσει κατά ένα περίπου μέτρο μαζί με το θύμα του, πριν το τραβήξει ξαφνικά προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Το αποτέλεσμα ήταν εφιαλτικό. Πολλές φορές οι ώμοι έβγαιναν από τη θέση τους ή τα χέρια και τα πόδια ξεκολλούσαν εντελώς από το σώμα.
Η Ιερά Εξέταση φαίνεται πως είχε εντελώς ξεκάθαρους κανόνες σχετικά με τους τύπους ανάρτησης που μπορούσε να χρησιμοποιήσει κατά περίπτωση. Αν για παράδειγμα το θύμα θα έπρεπε να φέρει και κάποιο βάρος ή αν θα έπρεπε να αφεθεί απλώς να κρέμεται ή να υποστεί το στραπάδο στην ακραία του μορφή.
Οι ψυχολογικές επιπτώσεις του βασανιστηρίου
Όπως και στην περίπτωση της κρεμάστρας, αυτού του είδους το τέντωμα δεν ήταν παρά ένα απλό προοίμιο.
Στο κάτω κάτω, το κρεμασμένο γυμνό κορμί ήταν απολύτως ευάλωτο στη σωματική και ψυχολογική βία.
Η εμετική πραγματικότητα αυτού του γεγονότος περιγράφηκε γλαφυρά στην ωμή αφήγηση της Κ. Μ., μιας 17χρονης κοπέλας που βασανίστηκε στην Τουρκία το 1995:
«Ξέρω ότι ήθελαν να με διαλύσουν ψυχολογικά, να με καταστρέψουν, να με κάνουν να χάσω κάθε ελπίδα… Με ανάγκασαν να βγάλω όλα μου τα ρούχα.
Πάντα με είχαν με κουκούλα στο κεφάλι όταν με ανέκριναν και με βασάνιζαν. Τα χέρια μου τα είχαν δεμένα πίσω από την πλάτη μου και ενωμένα μέχρι τον αγκώνα και με είχαν κρεμάσει από μια οριζόντια μπάρα περασμένη κάτω από τα μπράτσα μου. Ήταν εξαιρετικά επώδυνο. Έδεσαν ένα καλώδιο στο μεγάλο δάχτυλο του ενός ποδιού και με ένα άλλο καλώδιο, μου προκαλούσαν ηλεκτροσόκ σε διάφορα σημεία του κορμιού μου: στα στήθη μου, στα πόδια μου, στην κοιλιά μου, στη μήτρα μου. Κατά τη διάρκεια των ηλεκτρικών εκκενώσεων μου έλεγαν: «Ξέρουμε ότι είσαι ένοχη, έχουμε αποφασίσει να σε κάνουμε να μιλήσεις. Αν δεν το κάνεις σήμερα, θα το κάνεις αύριο ή μεθαύριο».
Πηγή: Βασανιστήρια, το έπος της ανθρώπινης κτηνωδίας, του Μάϊκλ Κέριγκαν, Εκδόσεις Γνώση
