Ποια ήταν τα δημοφιλή ρούχα «ρετσίνα» για τα οποία οι φοιτητές διαδήλωσαν υπέρ τους. Ήταν ελληνικής ραφής, έσπασαν το ακριβό μονοπώλιο των εισαγόμενων και ο δημιουργός τους έγινε δήμαρχος και βουλευτής

Του Στέφανου Μίλεση από το Πειραιόραμα

Ένα απόγευμα Οκτωβρίου του 1888, φοιτητές όλων των πανεπιστημιακών σχολών συγκεντρώθηκαν στην Αθήνα, στα Προπύλαια και αποφάσισαν να προβούν δυναμικά στον αποκλεισμό των εισαγόμενων προϊόντων, ώστε να βοηθήσουν την ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας, η οποία ανθούσε εκείνη την εποχή.

Η οικονομική κρίση δεν είχε χτυπήσει ακόμη τη πόρτα των Ελλήνων. Αυτό θα συνέβαινε όμως πολύ γρήγορα, όταν το 1893 έγινε η πτώχευση της χώρας επί Χαρίλαου Τρικούπη. Όμως, η σπουδάζουσα νεολαία της εποχής, είχε καταλάβει τη σημασία της εγχώριας παραγωγής στην εθνική ανάπτυξη. Σε αυτό το πνεύμα αναπτύχθηκε η περίφημη «Ρετσινοφιλία» ή καλύτερα «Ρετσινομανία»! Λέγοντας «Ρετσινοφιλία» εννοούμε την αποκλειστική αγορά υφασμάτων των Αδελφών Ρετσίνα. Άλλωστε οι φοιτητές της κίνησης του 1888 μόνο ρούχα Ρετσίνα φορούσαν.

Η δημιουργία της κλωστοϋφαντουργίας

Τα αδέλφια Θεόδωρος, Αλέξανδρος και Δημήτριος Ρετσίνας, αφού είχαν ταξιδέψει σε όλη την Ευρώπη και είχαν μελετήσει όλα τα συστήματα παραγωγής. Το 1872 δημιούργησαν Κλωστοϋφαντουργία με την επωνυμία «Αδελφοί Ρετσίνα».
Αργότερα, ο Θεόδωρος Ρετσίνας αγόρασε τα μερίδια των αδελφών του και έφτασε να διαθέτει πέντε εργοστάσια παραγωγής υφασμάτων και έτοιμων ενδυμάτων. Μέσα σε μικρό διάστημα, ο κόσμος αποκαλούσε τα υφάσματα αυτά «ρετσίνες». Δύο νηματουργεία και τρία υφαντουργία που απασχολούσαν 2.000 γυναίκες ως εργάτριες προμήθευαν ακατάπαυστα υφάσματα, τα οποία γίνονταν ανάρπαστα όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά εξάγονταν και σε πολλές χώρες.

Ο Θεόδωρος Ρετσίνας έφτασε να εκλεγεί και Δήμαρχος Πειραιώς την 1 Οκτωβρίου του 1887, ένα έτος δηλαδή πριν από το «κίνημα» των φοιτητών για «ρετσινοφιλία». Αυτό δεν είχε γίνει τυχαία. Το όνομα του Θεόδωρου Ρετσίνα δεν ήταν για τον εργατόκοσμο του Πειραιά ενός ακόμη πλουσίου και πετυχημένου άνδρα, αλλά ενός κοινωνικού σωτήρα κι αυτό φάνηκε από τα αποτελέσματα της δημοτικής εκλογικής διαδικασίας.
Πριν από την ίδρυση της κλωστοϋφαντουργίας των Αδελφών Ρετσίνα τα υφάσματα ήταν πανάκριβα, καθώς εισάγονταν από την Ευρώπη. Επιπρόσθετα, κάποιος που αγόραζε το ύφασμα με το μέτρο, έπρεπε να πλήρωνε επίσης ένα εξίσου υψηλό κόμιστρο ραπτικών.

Οι αδελφοί Ρετσίνα εκτός του ότι παρήγαγαν φτηνά ελληνικά βαμβακερά υφάσματα, ανέπτυξαν μαζικά τη ραπτική στην Ελλάδα, σε τέτοιο βαθμό ώστε ένα βαμβακερό παντελόνι που πριν κόστιζε 40 δραχμές να πωλείται τώρα μόλις με 5 δραχμές!

Έτσι, η εργατική, αλλά και η φοιτητική τάξη ανακουφίστηκε και τα υφάσματα Ρετσίνα έγιναν δημοφιλή.
Το ίδιο έπραξαν αργότερα και με τα μάλλινα υφάσματα των οποίων η τιμή κατέβηκε από τις είκοσι δραχμές στις οκτώ! Επί της οδού Αιόλου στην Αθήνα, δημιούργησαν ένα πρατήριο, πάνω ακριβώς από το οποίο υπήρχε όροφος με ράπτες. Ο κόσμος αφού αγόραζε το εγχώριο ύφασμα, ανέβαινε στον πάνω όροφο όπου του λάμβαναν τα μέτρα και του έφτιαχναν πλήρες κοστούμι με 25 δραχμές ή παντελόνι με 5 δραχμές.

Από δήμαρχος, βουλευτής

Οι ρετσίνες λοιπόν έγιναν περιζήτητες, ειδικά μάλιστα από την ακαδημαϊκή κίνηση του 1888 και μετά. Η «ρετσινομανία» είχε φτάσει σε τέτοιο σημείο ώστε ο σκιτσογράφος Θέμις Άννινος έφτασε να απεικονίσει τον Χαρίλαο Τρικούπη να φορά αντί δυτικών παπουτσιών ελληνικά τσαρούχια και να είναι ντυμένος με τις γνωστές «Ρετσίνες».
Ο Τρικούπης είχε γίνει στόχος του σκίτσου, καθώς ο Θεόδωρος Ρετσίνας ήταν στενός φίλος του Χαρίλαου Τρικούπη. Η φιλία τους αυτή θα επισημοποιηθεί το 1899, όταν ο Ρετσίνας θα εκλεγεί και επίσημα βουλευτής του Τρικούπη. Η δημοφιλία των Ρετσίνων έφτασε στα ύψη σε βαθμό που ολόκληρη συνοικία στον Πειραιά η Συνοικία Λεύκα, σχεδόν μετονομάστηκε, αφού αποκαλείται «Ρετσίνα» μέχρι τις μέρες μας.

Η συμπάθεια του Πειραιά, αλλά και ολόκληρης της Αττικής στο πρόσωπο του Θεόδωρου Ρετσίνα, αποτυπώθηκε στις βουλευτικές εκλογές του 1899. Από τους 13 που εκλέχθηκαν, ο Θεόδωρος Ρετσίνας αναδείχθηκε τρίτος σε αριθμό ψήφων παρότι ήταν υποψήφιος για πρώτη φορά . Η επιτυχία του ήταν τόσο μεγάλη που άφησε πίσω του ονόματα όπως του Ανδρέα Συγγρού, του Φωκ. Νέγρη, του Δημ. Καλλιφρονά, του Δημ. Ράλλη.