«Φαντάσου να είσαι μια νεαρή κοπέλα 17 χρονών και να σε αναγκάζουν να παντρευτείς έναν άντρα που είναι 50 και 60…»
Η παράδοση των ορκισμένων παρθένων ή «μπουρνέσας», ξεκίνησε εκατοντάδες χρόνια πριν στα ορεινά χωριά της Αλβανίας, παράδοση όμως που σιγά σιγά χάνεται.
Οι «μπουρνέσας» είναι Αλβανίδες γυναίκες οι οποίες αποποιήθηκαν τη θηλυκή τους ταυτότητα και αποφάσισαν να ζήσουν ως άντρες. Η απόφαση αυτή δε σχετίζεται με τον σεξουαλικό προσανατολισμό, αλλά με τους ρόλους των δύο φύλων στην αλβανική κοινωνία.
Οι γυναίκες στην Αλβανία, τις προηγούμενες δεκαετίες κυρίως, δεν είχαν δικαιώματα και ζούσαν ως «κτήμα» των συζύγων τους. Για να αποκτήσουν λοιπόν δικαιώματα, η μόνη λύση για αυτές ήταν να ορκιστούν αιώνια παρθένες, γεγονός το οποίο θα τους επέτρεπε να οδηγούν αυτοκίνητο, να καπνίζουν, να πίνουν αλκοόλ, να φορούν παντελόνια και να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, αλλά κυρίως να έχουν δικαίωμα ψήφου. Χωρίς αυτή την «αλλαγή», θα έπρεπε να παντρευτούν κάποιον άντρα πολλά χρόνια μεγαλύτερό τους και να ζουν μία ζωή καταπιεσμένη και απάνθρωπη.
«Με μία σφαίρα στη βαλίτσα»
Σε μία παλαιότερη συνέντευξή της, μία «ορκισμένη παρθένα» η οποία είχε πάρει τον όρκο από μικρή, είχε πει: « Το να είσαι «μπουρνέσα» δε σημαίνει ότι είσαι λεσβία, απλά σιχαινόμαστε να γινόμαστε αντικείμενο στα χέρια των ανδρών. «Φαντάσου να είσαι μια νεαρή κοπέλα 17 χρονών και να σε αναγκάζουν να παντρευτείς έναν άνδρα που είναι 50 και 60. Την πρώτη νύχτα του γάμου, ο πατέρας σου μπορεί να βάλει μια σφαίρα στη βαλίτσα σου, για να τη χρησιμοποιήσει ο σύζυγός σου σε περίπτωση που δεν είσαι παρθένα. Σύντομα, θα ζεις με την οικογένεια του συζύγου, όπου και αν ζει αυτή, σε καθεστώς δουλείας, λαμβάνοντας εντολές. Δεν θα μπορείς ποτέ να αντιμιλήσεις, ακόμα και αν το ζήτημα αφορά τα παιδιά που εσύ γέννησες.”
Η παράδοση των ορκισμένων παρθένων χρονολογείται από τον 15ο αιώνα. Ένας εθιμοτυπικός κώδικας ρύθμιζε διάφορα πράγματα στην καθημερινή τους ζωή, όπως την περιουσία, την εργασία, τον γάμο και την οικογένεια.
Σύμφωνα με την παράδοση, η βεντέτα αποτελούσε βασικό χαρακτηριστικό ενός «έντιμου» Αλβανού και όταν οι οικογένειες έχαναν όλους τους άντρες του σπιτιού, ανέθεταν το ρόλο του προστάτη στη μεγαλύτερη ηλικιακά κόρη, για να διασώσει την τιμή της οικογένειας.
Οι ορκισμένες παρθένες έδιναν έναν πολύ σκληρό όρκο, καθώς μετά από αυτό δεν είχαν δικαίωμα στη σεξουαλική ζωή και το γάμο. Κέρδιζαν ωστόσο μία ελεύθερη ζωή, γεγονός πολύ σημαντικότερο από την υποταγή στους εκάστοτε συζύγους. Αφού «ορκίζονταν», λάμβαναν το ρόλο του ηγέτη της οικογένειας και έπαιρναν στην κατοχή τους την περιουσία.
«Εκείνη την εποχή, στην Αλβανία, ήταν καλύτερα να είσαι άντρας, γιατί μία γυναίκα και ένα ζώο θεωρούνταν το ίδιο πράγμα στην κοινωνία μας. Τώρα έχουν αλλάξει τα πράγματα και οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα με τους άντρες και συνεπώς πιστεύω ότι θα είναι πιο διασκεδαστικό να είσαι γυναίκα», είχε αναφέρει σε συνέντευξή της μία ορκισμένη παρθένα.
Οι περισσότερες «μπουρνέσας» σήμερα είναι ηλικιωμένες και η παράδοση σταδιακά χάνεται.