ΠΗΓΗ: «ΒΑΣΙΛΙΚΑ ΣΚΑΝΔΑΛΑ», Michael Farquhar. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΑΛΙΟΣ
Καθώς η πολυετής και λάγνα βασιλεία της έφτανε στο τέλος της, μόνο δύο πράγματα έμοιαζαν να τρομάζουν την Μεγάλη Αικατερίνη. Ένα άδειο κρεβάτι και η άνοδος του ημίτρελου γιου της, Παύλου, στον ρωσικό θρόνο.
Η αυτοκράτειρα παρηγορούσε τον πρώτο φόβο της με νύχτες πάθους, μέχρι τελικής πτώσης.
Τη δεύτερη και πολύ βαθύτερη έγνοια της δεν ήταν εύκολο να την ξορκίσει.
Παρά το γεγονός ότι κατά πάσα πιθανότητα ο Παύλος δεν ήταν φυσικός γιος του συζύγου της, Πέτρου ΙΙΙ, αλλά πιθανότατα ήταν γιος του Σέργιου Σαλτικόφ, με τον οποίον περνούσε τις νύχτες της όσο την παραμελούσε ο σύζυγός της, επεδείκνυε όλα τα πιο απωθητικά χαρακτηριστικά του δολοφονημένου τσάρου που θεωρούσε πατέρα του.
«Ο νεαρός πρίγκιπας δείχνει στοιχεία καταστροφικών και επικίνδυνων κλίσεων», παρατηρούσε ο γάλλος επιτετραμμένος, όταν ο Παύλος ήταν ακόμη παιδί.
«Πριν από λίγες ημέρες, ρωτούσε γιατί είχαν σκοτώσει τον πατέρα του και γιατί είχαν δώσει στη μητέρα του τον θρόνο που του ανήκε δικαιωματικά. Πρόσθεσε πως όταν θα μεγάλωνε, θα τα ερευνούσε σε βάθος όλα αυτά».
Όμως στη διάρκεια της βασιλείας της Αικατερίνης, ο αγενής γιος της θα αναγκαζόταν να βράσει στο ζουμί του.
Όσο μεγάλωνε, ο Παύλος έδειχνε σημάδια της ανισόρροπης σκληρότητας για την οποία είχε γίνει γνωστός ο προηγούμενος Τσάρος, Πέτρος ΙΙΙ.
Ο Μέγας Φρειδερίκος της Πρωσίας, τον οποίον ο Παύλος θαύμαζε, τον έβρισκε «αλαζόνα, θορυβώδη και βίαιο, γεγονός που κάνει αυτούς που γνωρίζουν τη Ρωσία να φοβούνται ότι θα έχει δυσκολίες να κρατηθεί στον θρόνο».
Για να εξασφαλίσει ότι δεν θα έφτανε ποτέ εκεί, η Αικατερίνη συνέταξε μυστικά ένα έγγραφο, το οποίο παρέκαμπτε τον Παύλο στη γραμμή διαδοχής, προς όφελος του γιου του, του μελλοντικού Αλέξανδρου Ι.
Δυστυχώς, καθώς έψαχνε στο γραφείο της μητέρας του ενώ αυτή άφηνε την τελευταία της πνοή, ο Παύλος ανακάλυψε το έγγραφο και το έκαψε αμέσως.
Ανακηρύχθηκε τσάρος σε ηλικία 42 ετών, αμέσως μόλις πέθανε η μητέρα του, το 1796
Όλοι οι φόβοι της Αικατερίνης επιβεβαιώθηκαν σχεδόν αμέσως.
Σε μια μακάβρια προσπάθεια να τιμήσει τον άνθρωπο που πίστευε ότι ήταν ο πατέρας του, ο Παύλος διέταξε να ξεθαφτούν τα λείψανα του Πέτρου, να τα τοποθετήσουν σε ένα φέρετρο και να εκτεθούν σε λαϊκό προσκύνημα, δίπλα στη μητέρα του.
Έτσι, 34 χρόνια μετά τη δολοφονία του Πέτρου, το ζεύγος, που σιχαινόταν ο ένας τον άλλον εν ζωή, ξανάσμιξε στον θάνατο.
Ο Παύλος καταχάρηκε από την ειρωνεία.
Για να δικαιώσει ακόμη περισσότερο τις αδικίες του παρελθόντος, ο Πέτρος διέταξε οι άνδρες που ήταν υπεύθυνοι για τον θάνατο του τσάρου να κουβαλήσουν το φέρετρο σε κοινή κηδεία.
Έβαλε να ξεθάψουν από τον τάφο τα κόκαλα του μονόφθαλμου εραστή της μάνας του, του Ποτέμκιν και να τα διασκορπίσουν.
Έχοντας κλείσει αυτούς τους ανοικτούς λογαριασμούς, ο Παύλος έστρεψε το ασταθές βλέμμα του στους καινούριους υπηκόους του.
Ήταν αποφασισμένος να ελέγξει κάθε πλευρά της ζωής τους, μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια.
Με έναν καταιγισμό διαταγμάτων, ο Παύλος εγκαθίδρυσε τους κανόνες της ζωής των Ρώσων.
Ενδιαφερόταν κυρίως για τα φορέματα και την εμφάνιση.
Διέταξε να πουδράρουν όλοι τα μαλλιά τους και να τα βουρτσίζουν προς τα πάνω και μακριά από το μέτωπό τους.
Στρογγυλά καπέλα, χαμηλά κολάρα και φράκα απαγορεύθηκαν όλα.
Ράφτες, πιλοποιοί, υποδηματοποιοί, έπρεπε να κάνουν αίτηση στους επιθεωρητές του τσάρου για εγκεκριμένα σχέδια. Οι παραβάτες της μόδας υπόκειντο σε συλλήψεις, πρόστιμα και φυλάκιση.
Η κοινωνική ζωή του ρωσικού λαού υπεβλήθη στην ίδια πειθαρχία με τον Παύλο να εκδίδει αυστηρές κατευθυντήριες οδηγίες για το τι μπορούσαν να διαβάσουν οι άνθρωποι που μπορούσαν να ταξιδέψουν, ακόμη και πως μπορούσαν να διασκεδάσουν.
Οδηγίες για τη συμπεριφορά τοιχοκολλούνταν σε κηδείες, γάμους, συναυλίες και άλλες κοινωνικές συγκεντρώσεις.
Αν κάποιος ήθελε να διοργανώσει μια γιορτή, έπρεπε να κάνει αίτηση για άδεια.
Ένας αστυνομικός ήταν πάντα παρών στο εγκεκριμένο γεγονός για να βεβαιώσει ότι η «πίστη, η ευπρέπεια και η νηφαλιότητα» διατηρούνταν στα πρέποντα επίπεδα.
«Ο πατέρας μου είχε κηρύξει τον πόλεμο στην κοινή λογική», έλεγε ο γιος του Παύλου στο αποκορύφωμα της νομομανίας του, «με τη σταθερή απόφαση να μην καταλήξει ποτέ σε ανακωχή».
Απηχούσε το συναίσθημα πολλών Ρώσων.
Βέβαια πολλοί απ’ αυτούς ήταν οι ευγενείς που είχαν εξοργιστεί απ’ τις φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις του Παύλου.
Το 1801, μετά από τέσσερα χρόνια παράφρονος διακυβέρνησης του Παύλου, ο τσάρος δολοφονήθηκε από τους αξιωματικούς του και «ειρήνη» βασίλευσε.
