Τον πανικό έσπερνε ο καύσωνας τις παλιές δεκαετίες, με αποκορύφωμα τη δεκαετία του ’80. Ήδη από τις αρχές της, η άνοδος στο θερμόμετρο σήμαινε κυριολεκτικά κίνδυνο-θάνατο. Γιατί;
– Γιατί τα μεγάλα αστικά κέντρα ήταν εξαιρετικά πυκνοκατοικημένα, αλλά υστερούσαν σημαντικά σε υποδομές.
– Γιατί ο κλιματισμός δεν είχε εξαπλωθεί.
– Γιατί τα αυτοκίνητα ήταν πολύ περισσότερα και η κυκλοφορία τους στην πόλη επιδείνωνε και τη ζέστη και τους ρύπους, ενώ τα μέσα μαζικής μεταφοράς δεν αρκούσαν για να καλύψουν τις ανάγκες μετακίνησης.
Ειδικά στην Αθήνα, το νέφος μαζί με τον καύσωνα ήταν πραγματικά θανατηφόρος συνδυασμός. Τι συνέβαινε όταν εμφανίζονταν μαζί λόγω άπνοιας;
– Η κίνηση στην πόλη γινόταν μαρτυρική. Ήταν αδύνατο να περπατήσεις έστω και 500 μέτρα χωρίς δυσφορία.
– Όσοι μπορούσαν έτρεχαν στις παραλίες – με το αυτοκίνητο φυσικά – προκαλώντας ακόμη περισσότερη κίνηση, κυκλοφοριακή συμφόρηση και προφανώς, ατυχήματα ή και δυστυχήματα που ανέβαζαν τον αριθμό των θυμάτων.
– Οι ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, κυρίως παιδιά, ηλικιωμένοι, εγκυμονούσες και άτομα με χρόνια προβλήματα υγείας, έτρεχαν όπου μπορούσαν να βρουν λίγη σκιά ή λίγη δροσιά.
– Οι ρυθμοί και η παραγωγικότητα έπεφταν στο μηδέν. Φανταστείτε να σας έπιανε καύσωνας σε μια από τις δημόσιες υπηρεσίες που τότε ήταν συγκεντρωμένες στην καρδιά του λεκανοπεδίου…
Χρειάστηκαν δεκαετίες για να βελτιωθεί κάπως η κατάσταση με τον δακτύλιο, τα καταλυτικά αυτοκίνητα, τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Οι ευπαθείς ομάδες πλήττονται ακόμη τις πολύ ζεστές μέρες του καλοκαιριού όμως, ευτυχώς, ο απολογισμός των νεκρών από τη ζέστη δεν αγγίζει πια αυτά τα νούμερα.
Τα ρεκόρ
Ο φονικότερος καύσωνας ήταν τον Ιούλιο του 1987 (από 19-27/7), όταν οι 45° C στην Ελευσίνα και οι 44° C στη Ν. Φιλαδέλφεια –σε συνδυασμό με άλλους παράγοντες– οδήγησαν στον θάνατο πολλούς συμπολίτες μας στο Λεκανοπέδιο Αττικής.
Το ρεκόρ υψηλότερης καταγεγραμμένης θερμοκρασίας όλων των εποχών σημειώθηκε στις 10 Ιουλίου 1977 στο Τατόι, όταν το θερμόμετρο έδειξε 48 βαθμούς Κελσίου!
Τρομερός ήταν ο καύσωνας στο διάστημα 20-26 Αυγούστου 1958, όπου στα Τρίκαλα ο υδράργυρος έδειξε 47,2° C και στη Λάρισα 45,0° C, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περίπου 600 άτομα!
Καυτές επιδόσεις είχαμε ακόμα στις 17-20 Ιουλίου 1973, στη Λαμία 46,5° C και στην Ελευσίνα 46,4° C και στις 23-28 Ιουνίου 2007, όταν το θερμόμετρο έδειξε στο Αργος 46,4° C και στη Ν. Φιλαδέλφεια 46,2° C. Εκείνες τις μέρες κάηκε μεγάλο μέρος του Δρυμού της Πάρνηθας.