Στην περιοχή της Αρκαδίας, συνολικά ιδρύθηκαν τέσσερα σανατόρια για την αντιμετώπιση της φυματίωσης. Όπως μας πληροφορεί η εφημερίδα «Αρκαδικός Τύπος» (30.4.1933), στην πρώτη σελίδα και στο άρθρο «Η Υγεία της Πόλεως», «το πρόβλημα (της υγείας) στυγνόν και απειλητικόν, το αντιμετωπίζει η πόλις, όπως ολόκληρος η Ελλάς, από δύο κυρίως απόψεις: την της ελονοσίας και της φυματιώσεως».
Ο αρθρογράφος θεωρεί ότι η ελονοσία αντιμετωπίζεται καλύτερα και πιο συστηματικά, αλλά η φυματίωση απειλεί τον ντόπιο πληθυσμό κατά την αθρόα συρροή σθενών στην πόλη τους θερινούς μήνες.
Αποκλείστε τους ξένους αρρώστους
Στο ίδιο φύλλο, ο αρθρογράφος αναγνωρίζει δύο τρόπους για να προστατευτεί η πόλη από τη φυματίωση.
Ο ένας, είναι ο αποκλεισμός των ξένων αρρώστων που θα συρρεύσουν στα ξενοδοχεία ή στα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα της πόλης, προκειμένου να ζητήσουν ανακούφιση και ο άλλος, είναι η λήψη προφυλακτικών μέτρων.
«Είναι πράγματι απάνθρωπον να αφήνωμεν να γεμίζουν τα σπίτια της Τριπόλεως από ασθενείς και ν’ απειλείται εντεύθεν η ζωή των κατοίκων της, οίτινες, αμόρφωτοι εν πολλοίς και από διάθεσιν χρηματισμού κινούμενοι, δέχονται τους πάσχοντας ξένους. Διά τους ξένους και σανατόρια υπάρχουν και αι γνωσταί κατασκηνώσεις του δάσους τη Βυτίνας».
Όπως θα δούμε στη συνέχεια, σανατόριο υπήρχε ήδη από τη δεκαετία του ’20 στην Αρκαδία. Ο αρθρογράφος ανησυχεί για την προσέλευση ασθενών στην πόλη που θα διαμένουν σε διάφορα καταλύματα, τους οποίους ο ίδιος θεωρεί επικίνδυνους.
Έναν μήνα μετά, στις 30 Μαΐου 1933, η ίδια εφημερίδα παραθέτει την πληροφορία ότι η Χωροφυλακή Τριπόλεως είχε εκπονήσει ένα σχέδιο, το οποίο περιελάμβανε μέτρα για την αντιμετώπιση τόσο της ασθένειας, όσο και -κυρίως- των «ξένων» οι οποίοι θα εισκέπτονταν την πόλη τους θερινούς μήνες.
Ωστόσο, δεν γνωρίζουμε αν το πλάνο αυτό εγκρίθηκε τελικώς από τη Νομαρχία. «Οι προσερχόμενοι ξένοι θα υποβάλλονται εις επισταμένην ιατρικήν εξέτασιν, οι πάσχοντες δε εκ μεταδοτικών νοσημάτων και δη φυματιώσεως θα αποστέλλωνται εις ειδικούς τόπους, οι οποίοι ωρίσθησαν διά την παραμονήν των ως αι μικραί συνοικίαι ολίγον έξωθεν της Αλωνισταίνης και Βυτίνης και αλλαχού, όπου θα γίνουν και κατασκηνώσεις».
Επομένως, το ζήτημα ήταν κανείς άρρωστος ξένος να μην μείνει στην πόλη.
Εν τω μεταξύ, φθάνει η είδηση στην Τρίπολη της απόφασης της κυβέρνησης να ιδρύσει δύο μεγάλα σύγχρονα σανατόρια, ένα στην Αρκαδία και ένα στην Κόρινθο. Μάλιστα, ο υπουργός Υγιεινής Τσακόπουλος είχε καταγωγή από την Αρκαδία. Η εφημερίδα επιτίθεται εναντίον αυτής της κυβερνητικής απόφασης, υπογραμμίζοντας ότι πρέπει να σταματήσει η ίδρυση σανατορίων στην Ελλάδα, καθώς, όπως αναφέρει, «σε λίγο ακόμα και αν μετατραπούν και οι εκκλησίες σε σανατόρια, πάλι δεν θα είναι αρκετά».
«Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΙΣ ΤΟΥ ‘’ΦΤΥΣΙΜΑΤΟΣ’’»
Στο φύλλο της 30ής Απριλίου, ο «Αρκαδικός Τύπος» προτείνει τρόπους προφύλαξης από την αρρώστια, όπως τη λειτουργία υγειονομικού σταθμού στο Νοσοκομείο, για τις ανάγκες του οποίου θα μπορούσαν να δεσμευτούν δύο δωμάτια, όπου θα εξετάζονται και οι ασθενείς που έρχονται για να παραθερίσουν. Ακόμη, προτείνει κάθε ξενοδοχείο, καφενείο, εστιατόριο –ιδίως εκείνα που βρίσκονται στη «θερινή πλατεία Άρεως»- να προμηθευτεί κλίβανο για να κάνει απολύμανση κάθε μέρα και κυρίως τα εστιατόρια και τα καφενεία, αλλά και όλοι οι χώροι εστίασης, να μην χρησιμοποιούν το «μαστέλο» για να πλένουν τα σερβίτσια, δηλαδή μια λεκάνη ή γούρνα, αλλά τρεχούμενο νερό.
Ετούτη η πρόταση, καταδεικνύει και την έλλειψη τρεχούμενου νερού στην πόλη, καθώς ο αρθρογράφος προτείνει στους επαγγελματίες να προμηθευθούν ακόμη ένα ντεπόζιτο νερού.
Απαγορεύεται το φτύσιμο
Παράλληλα, η εφημερίδα τονίζει την ανάγκη να διατηρούνται τα σπίτια πεντακάθαρα, αλλά και όλοι οι δημόσιοι χώροι, και επισημαίνει ότι πρέπει να σταματήσει το «φτύσιμο», ως λίαν επικίνδυνο. Εδώ αξίζει να πούμε ότι ουδόλως ο συντάκτης του άρθρου απασχολείται με το αν είναι ευγενικό να φτύνει κανείς στον δρόμο. Απλώς το θεωρεί… ανθυγιεινό.
Εκείνη την εβδομάδα γίνεται γνωστό ότι η κυβέρνηση θα ιδρύσει άμεσα δύο σανατόρια, ένα στην Αρκαδία και ένα στην Κόρινθο. Το σανατόριο στην Αρκαδία θα είναι δυναμικότητας 500 κλινών, θα είναι υπερπολυτελές και θα κοστίσει 10 εκατομμύρια δραχμές. Μάλιστα, επειδή υπάρχουν αντιδράσεις στην πόλη, ο Ιατρικός Σύλλογος Μαντινείας εκδίδει ανακοίνωση και υπογραμμίζει ότι «ουδόλως βλάπτει η ίδρυσις σανατορίου», τουναντίον.
«Σανατόριον εις οιανδήποτε απόστασιν και αν ευρίσκεται από της πόλεως, ουδένα αποτελεί κίνδυνον της υγείας τον πολιτών, ως συνήθως νομίζεται», αναφέρει η ανακοίνωση και εξακολουθεί, τονίζοντας ότι η εισροή ξένων ασθενών θα φέρει ακόμα περισσότερους παραθεριστές, όπως τους συγγενείς και τους φίλους τους οι οποίοι θα θελήσουν να τους επισκεφθούν. Και τούτο επειδή ο Εμποροβιομηχανικός Σύλλογος της πόλης σε συνέλευσή του στο Ματζούνειο διατύπωσε σοβαρές επιφυλάξεις και αντέδρασε στην ίδρυση του σανατορίου, αναφέροντας ότι θα πλήξει τον θερινό τουρισμό της πόλης.
το κείμενο είναι της Εύας Γαλανιάδη
Διαβάστε όλο το άρθρο στο Arcadia portal.gr
