«H τεχνολογία από τον 7ο αι. π.Χ. μέχρι τον 7ο αι. μ.Χ., ουσιαστικά ήταν ελληνική», έχει δηλώσει ο Θεοδόσης Τάσιος, καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που μελέτησε τις τεχνολογικές πρωτοπορίες των αρχαίων Ελλήνων.
Για πολλούς αιώνες είχε επικρατήσει η άποψη ότι την τεχνολογία εξέλιξαν κυρίως οι Ρωμαίοι, ενώ οι Έλληνες εστίαζαν στη φιλοσοφία και τις τέχνες.
Ο Θεοδόσης Τάσιος διαφωνεί και υποστηρίζει ότι η παρεξήγηση ξεκίνησε λίγο πριν από την επανάσταση του 1821, όταν οι υπόδουλοι Έλληνες προσπαθούσαν να δημιουργήσουν μία ενιαία ταυτότητα που τους συνέδεε με το παρελθόν.
«Πιάστηκαν από τη δόξα του παρελθόντος», αναφέρει ο Τάσιος.
Είχαν ανάγκη τη βοήθεια των μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων, οι οποίες μελετούσαν και θαύμαζαν εκτενώς μόνο ένα τομέα του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, τη φιλοσοφία.
Γνώριζαν πολύ καλά τα κείμενα του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, αλλά δεν είχαν ακούσει ποτέ για την «αντλία του Κτησιβίου», την αντλία του Φίλωνος ή την ανεμοφτερωτή του Ήρωνος.
Έτσι η νέα Ελλάδα που δημιουργήθηκε συνδέθηκε άρρηκτα με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, αλλά ξέχασε τους «θετικούς» επιστήμονες, οι οποίοι όμως όχι μόνο υπήρξαν, αλλά διέπρεψαν.
Σε εκδήλωση που διοργανώθηκε στο Μέγαρο Μουσικής, ο καθηγητής Θεοδόσιος Τάσιος, σε συνεργασία με τον καθηγητή Μιχάλη Τιβέριο, παρουσίασαν τις τεχνολογικές εξελίξεις των αρχαίων Ελλήνων, που λίγο έλειψαν να εφεύρουν την ατμοκίνηση.
Οι μηχανικοί της Αλεξάνδρειας, όταν βρισκόταν υπό την κυριαρχία των Πτολεμαίων, είχαν δημιουργήσει τα απαραίτητα εξαρτήματα, από ιμάντες και σωλήνες μέχρι γρανάζια, με τα οποία μπορούσαν να εκμεταλλευτούν την αιολική ενέργεια.
Ο Τάσιος υποστηρίζει πως οι αρχαίοι Έλληνες ήταν πολύ κοντά στο να εφεύρουν την ατμοκίνητη υδραντλία, την οποία τελικά δημιούργησε ο Σκωτσέζος μηχανικός Τζέιμς Βατ, το 1776.
Καθώς μάλιστα ελάχιστες αρχαίες πηγές αναφέρονται στις μελέτες αυτές, υπάρχει η πιθανότητα να είχε πράγματι εφευρεθεί, αλλά να χάθηκαν ή να καταστράφηκαν τα αρχαία χειρόγραφα.
Τα δημόσια έργα στην Αρχαία Ελλάδα
Σε άρθρο του στην εφημερίδα το «ΒΗΜΑ», ο Θεοδόσης Τάσιος αναλύει την πολιτική των αρχαίων Ελλήνων σχετικά με τα δημόσια έργα.
Αν μελετήσει κανείς τις αρχαίες ελληνικές επιγραφές, πολλές απ’ τις οποίες μάλιστα φυλάσσονται στο Επιγραφικό Μουσείο, μπορεί να δημιουργήσει μία πολύ ζωντανή εικόνα για τα δημόσια έργα της αρχαιότητας.
Οι επιγραφές είναι τόσο λεπτομερείς, που οι αρχαιολόγοι κατάφεραν με τις πληροφορίες τους να σχεδιάσουν έναν ολόκληρο ναό βασιζόμενοι μόνο σε αυτές, πριν ακόμα ανασκαφούν τα θεμέλιά του, τα οποία επιβεβαίωσαν ότι τα σχέδιά τους ήταν σωστά.
Εκτός από την περιγραφή και τις διαστάσεις του έργου, περιείχαν οδηγίες για την κατασκευή, λεπτομέρειες για τα υλικά και τον χώρο προέλευσής τους, τα ονόματα των τεχνιτών, τις τιμές των πρώτων υλών, καθώς και τυχόν πρόστιμα και καθυστερήσεις.
Στη στήλη που περιγράφει την κατασκευή της γέφυρας του Ρειτού, παραδείγματος χάριν, αναφέρεται ακόμα και το είδος των σφυριών που χρησιμοποιήθηκαν, τα οποία ήταν ειδικά, για να μην φθείρουν τους λίθους.
η «διαύγεια» των αρχαίων
Οι επιγραφές δεν χρησιμοποιούνταν μόνο για την καλύτερη διεκπεραίωση των έργων, αλλά και για να μπορούν οι πολίτες να ελέγχουν τον προϋπολογισμό.
Εκτίθονταν δημοσίως, έτσι ώστε όλοι να ξέρουν πού ξοδεύονταν τα δημόσια χρήματα και τι καταμερισμός γινόταν.
Γίνονταν ακόμα και διαγωνισμοί, για να αναθέσουν τα έργα σε εργολάβους, οι οποίοι αποζημιώνονταν για το ταξίδι που έκαναν, ακόμα και αν δεν έπαιρναν τη δουλειά.
Θεοδόσης Τάσιος
Ο καθηγητής Θεοδόσης Τάσιος γεννήθηκε στην Καστοριά και σπούδασε πολιτικός μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.
Συνέχισε τις σπουδές του στη Γαλλία, πριν αγορευτεί διδάκτωρ του Ε.Μ.Π. το 1958.
Έκτοτε έχει διδάξει σε όλο τον κόσμο, από τη Βαγδάτη και τη Σαγκάη, μέχρι τη Νανκίν και την Ιταλία.
Έχει δημοσιεύσει δεκάδες εργασίες και βιβλία, με εκτενείς μελέτες στην εδαφομηχανική, την τεχνολογία του σκυροδέματος, τα αντισεισμικά έργα και την προστασία μνηεμείων.
Παράλληλα αρθρογραφεί για την εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ», όπου επεξεργάζεται κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της χώρας.
Τον Θεοδόση Τάσιο φιλοξενεί η νέα εκπομπή του ΟΤΕ ΤV, «Κορυφές», στο επεισόδιο που θα προβληθεί την Τρίτη, 30 Αυγούστου, στις 22.00 στο κανάλι OTE HISTORY.
Στη νέα πρωτότυπη τηλεοπτική παραγωγή του ΟΤΕ ΤV, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, συνομιλεί, σε μία σειρά συνεντεύξεων ελεύθερης θεματολογίας, με κορυφαίους στο αντικείμενό τους και διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες.
Οι «Κορυφές» εγκαινιάζουν έναν πλούσιο κύκλο εκπομπών και σειρών ντοκιμαντέρ παραγωγής ΟΤΕ TV με καλεσμένους σπουδαίες προσωπικότητες από την ελληνική επιστημονική, επιχειρηματική και καλλιτεχνική κοινότητα.
Μείνετε συντονισμένοι από αυτή την Τρίτη και κάθε Τρίτη στις 22.00 αποκλειστικά στον ΟΤΕ ΤV.
