Ξημερώματα 8ης Απριλίου 1896. Στα μεταλλεία του Λαυρίου 1.800 εργάτες ανέβηκαν από το μεταλλευτικό φρέαρ – βάθους 182 μέτρων όπου δούλευαν, έκλεισαν όλες τις εισόδους, περικύκλωσαν τον χώρο και κήρυξαν απεργία.
Διεκδικούσαν από τον Ιταλό εργοδότη τους, τον αδίστακτο Σερπιέρι, το αυτονόητο: Ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και έγκαιρη μεταφορά τους στο νοσοκομείο όταν τραυματίζονταν για να μην πεθαίνουν στο δρόμο. Αύξηση του μισθού τους και κατάργηση των λεγόμενων εργολάβων.
Οι εργολάβοι ήταν μεσάζοντες που έπαιρναν το έργο μιας στοάς από τη διεύθυνση της εταιρείας και φρόντιζαν να βάζουν τους εργάτες να δουλεύουν για λογαριασμό τους.
Η εταιρεία τους έδινε και το μεροκάματο των εργατών, αλλά εκείνοι έδιναν ψίχουλα στους μεταλλωρύχους.
Η δολοφονία δύο εργατών
Οι απεργοί θέλησαν από την πρώτη στιγμή να διαπραγματευτούν ειρηνικά τα αιτήματα τους με τη διεύθυνση.
Όταν όμως πλησίασαν τα γραφεία της εταιρείας δέχτηκαν πυροβολισμούς από τους φύλακες. Εξαγριωμένοι οι εργάτες άρχισαν να τους λιθοβολούν.
Τα ορυχεία του Λαυρίου μετατράπηκαν σε πεδίο μάχης, ώσπου δύο εργάτες σκοτώθηκαν από τους φύλακες.
Οργισμένοι οι μεταλλωρύχοι μπροστά στη θέα των δολοφονημένων συναδέλφων τους, όρμηξαν και έσπασαν τα γραφεία, έσκισαν τα έγγραφα και έβαλαν φωτιά στο κτίριο με δυναμίτες, με αποτέλεσμα να εξοντωθούν όλοι οι φύλακες εκτός από έναν.
Ο Σερπιέρι που κρυβόταν στην πολυτελή βίλα του, λίγα μέτρα πιο μακριά από τα μεταλλεία, φυγαδεύτηκε και σώθηκε την τελευταία στιγμή, μεταμφιεσμένος σε παπά.
Η αιματηρή καταστολή της απεργίας
Τις επόμενες μέρες έφτασαν ενισχύσεις της αστυνομίας για να υπερασπιστούν τα συμφέροντα του Ιταλού επιχειρηματία. Οι απεργοί όμως δεν έκαναν πίσω.
Τότε η κυβέρνηση έστειλε στρατό για να καταστείλει την απεργία και ένα πολεμικό πλοίο για να τους τρομοκρατήσει!
Στις νέες συμπλοκές που ακολούθησαν σκοτώθηκαν άλλοι δύο εργάτες, τραυματίστηκαν πολλοί, ενώ συνελήφθησαν και δικάστηκαν δεκαπέντε απεργοί. Υπήρχαν εντάλματα για άλλους δέκα, αλλά πρόλαβαν και έφυγαν.
Έτσι στις 21 Απριλίου, μετά από 14 μέρες έληξε βίαια η απεργία.
Το μόνο που πέτυχαν οι εργάτες ήταν μια μικρή αύξηση του μεροκάματου από 2.5 δραχμές σε 3.5 ενώ όλα τα υπόλοιπα αιτήματα ξεχάστηκαν από την εργοδοσία.
Μετά την απεργία, εγκαταστάθηκε μόνιμα στα μεταλλεία του Λαυρίου στρατιωτικό σώμα, προκειμένου να αποτρέψει τους εργάτες από νέες εξεγέρσεις.
Οι εργάτες δούλευαν κάτω από καθεστώς στρατιωτικής τρομοκρατίας.
Παρόλα αυτά ο Σερπιέρι αντιλήφθηκε ότι το εργατικό δυναμικό είχε πλέον απαιτήσεις και η ηρεμία στην τάξη των μεταλλωρύχων πολύ εύκολα μπορούσε να ανατραπεί.
