Πηγή: 24 γράμματα
«…Τρέξατε, τρέξατε, απόψε στο θέατρο το ρόλο της γυναίκας θα παίξει αληθινή γυναίκα…». Αυτή η άκρως «σοκαριστική» είδηση ακουγόταν από τον ντελάλη στους δρόμους της Αθήνας του 1840.
Οι νοικοκυραίοι σταυροκοπιόνταν και οι καθώς πρέπει κυρίες και δεσποινίδες έκλειναν τα αυτιά τους για να μην το ακούσουν.
Την ίδια εποχή, περίπου, η Ιταλιδούλα ηθοποιός του μελοδράματος, Ρίτα Μπάσο, ξεσήκωνε το ανδρικό κοινό της Αθήνας.
Η Μπάσο ήταν πρώτη γυναίκα που αντίκριζαν οι Αθηναίοι και άφηναν περιουσίες στα πόδια της. Αυτά είδε η Ηπειρωτοπούλα Αικατερίνη Παναγιώτου και τόλμησε να βγει στο σανίδι παρ’ όλη τα αυστηρά ήθη της εποχής της.
Η Παναγιώτου είναι η πρώτη Ελληνίδα επαγγελματίας ηθοποιός. Πριν βγει στο θέατρο εργαζόταν ως κορδελιάστρα, αλλά το Νοέμβριο του 1840 πείστηκε από τη Φιλοδραματική Εταιρεία που ζητούσε «κοράσια κόσμια και ευειδή» για τις ανάγκες της παράστασης της πεντάπρακτης τραγωδίας «Αριστόδημος» του Ιταλού δραματουργού Μόντι.
Ο θεατρικός συγγραφέας και ιστορικός του θεάτρου Ν.Ι.Λάσκαρης αναφέρει ότι «…προς μεγάλην έκπληξιν των Αθηναίων, οίτινες μόλις έμαθαν ότι θα εμφανισθεί γυνή ηθοποιός, κατέκλυσαν το θέατρον, το οποίο παρ’ ολίγον να καταρρεύσσει εκ της συρροής».
Η Παναγιώτου εργάστηκε μόνο τέσσερα χρόνια ως ηθοποιός και στη συνέχεια αποχώρησε απογοητευμένη.
Πάντως ως πρωταγωνίστρια της «Εταιρείας του εν Αθήναις Θεάτρου» πληρωνόταν με το αστρονομικό ποσό των 50 δραχμών μηνιαίως.
Ίσως γι αυτό, μόλις το 1842 εμφανίστηκε η δεύτερη επαγγελματίας ηθοποιός, η Αθηνά Φαρμάκη και στη συνέχεια ακολούθησαν η Μαριγώ Δευτερίδη και η Μαριγώ Δομεστίνη. Πάντως, για την Ιστορία, είναι καλό να αναφερθεί ότι πριν την Παναγιώτου, καταγράφεται η Αικατερίνη Βιαγκίνη στη Ζάκυνθο και αρκετές κυρίες και δεσποινίδες στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.
Αυτές, όμως, οι γυναίκες συμμετείχαν σε ερασιτεχνική παράσταση, όταν ακόμα ελληνικό κράτος δεν υπήρχε.
Το 1833 επίσης, αναφέρονται σε ερασιτεχνικό θίασο στη Λευκάδα η Ακριβούλα Σταύρου και η Αικατερίνη Καμπατσίνη.
