Γιουνιβέρσιτι Παρκ, Πενσιλβάνια
Οι Νεάντερταλ ζούσαν για δεκάδες χιλιάδες έτη στην Ευρώπη χωρίς προβλήματα μέχρις ότου έκανε την εμφάνισή του ο σύγχρονος άνθρωπος. Οι Νεάντερταλ εξαφανίσθηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα με πολλές θεωρίες να έχουν διατυπωθεί για το τι συνέβη. Μια επιφανής αμερικανίδα ανθρωπολόγος διατυπώνει μια νέα θεωρία για το τι συνέβη. Όπως υποστηρίζει ο καθοριστικός παράγοντας για την εξαφάνιση των Νεάντερταλ δεν είναι ο άνθρωπος αλλά οι… σκύλοι.
Η συμμαχία
Η καθηγήτρια Πατ Σίπμαν του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνιας στο βιβλίο, «Οι επιδρομείς: Πώς οι άνθρωποι και οι σκύλοι τους οδήγησαν στην εξαφάνιση τους Νεάντερταλ», διατυπώνει την θεωρία της. Η Σίπμαν εκτιμά ότι οι εξημερωμένοι λύκοι που βοηθούσαν τους προγόνους μας να κυνηγάνε, τους έδωσαν σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όχι μόνο έναντι των θηραμάτων τους, αλλά και έναντι των Νεάντερταλ, με τους οποίους οι Homo sapiens επίσης έπρεπε να ανταγωνιστούν για εδάφη, στέγη και τροφή.
«Συνάψαμε μια συμμαχία με τον λύκο και αυτό θα υπήρξε το τέλος των Νεάντερταλ», δήλωσε η Πατ Σίπμαν. Η θεωρία της αμφισβητεί την κυρίαρχη αντίληψη ότι οι λύκοι εξημερώθηκαν μόλις πριν από 10.000 χρόνια, σχεδόν παράλληλα με τη δημιουργία σταθερών καταυλισμών από τους πρώην κυνηγούς-συλλέκτες και την ανάπτυξη της γεωργίας. Η αμερικανίδα ανθρωπολόγος πιστεύει ότι οι λύκοι έμαθαν να τρέφονται από τους ανθρώπους ήδη πριν από 70.000 χρόνια, μόλις οι πρόγονοι μας άρχισαν να μεταναστεύουν από την Αφρική προς την Ευρώπη, όπου έφθασαν τελικά πριν από περίπου 45.000 χρόνια, πράγμα που σταδιακά οδήγησε στην εμφάνιση των σκύλων.
Λείπουν οι αποδείξεις
Η νέα θεωρία, που ασφαλώς είναι δύσκολο να αποδειχθεί, αποτελεί πάντως μια εναλλακτική εξήγηση, πέρα από την κλιματική αλλαγή, γιατί οι κυρίαρχοι έως τότε Νεάντερταλ (επί τουλάχιστον 200.000 χρόνια) εξαφανίστηκαν λίγες χιλιάδες χρόνια μετά την συνάντησή τους με τον σύγχρονο άνθρωπο.
Η Πατ Σίπμαν, εκτιμά ότι τα πρώτα λυκόσκυλα μαζί με τα ανώτερα όπλα και τις μεγαλύτερες κυνηγετικές δεξιότητες, επέτρεψαν στους ανθρώπους να «σβήσουν» τους Νεάντερταλ από τον χάρτη και να γίνουν αυτοί οι κυρίαρχοι στην Ευρώπη.
Τα λυκόσκυλα θα εντόπιζαν και μετά θα κυνηγούσαν τα μεγάλα ζώα (π.χ. ελάφια, βίσονες κ.α) έως ότου αυτά να εξαντληθούν από την κούραση. Τελικά, οι άνθρωποι θα έδιναν με τα δόρατα και τα βέλη τους την χαριστική -και σχετικά ξεκούραστη- βολή στα θηράματά τους. Ήταν μια παραγωγική συνέργεια και κατανομή δραστηριοτήτων, καθώς τα μεν λυκόσκυλα δεν χρειαζόταν να κάνουν το δύσκολο μέρος της «δουλειάς», δηλαδή να πλησιάσουν πολύ κοντά τα μεγάλα ζώα – θηράματα, για να τα σκοτώσουν, ενώ οι άνθρωποι δεν χρειαζόταν να χαλάνε άσκοπα την ενέργειά τους στο κυνήγι.
«Ήταν μια κατάσταση αμοιβαία επωφελής για τους ανθρώπους και τους σκύλους, που μπορούσαν να μοιραστούν το κρέας από το κυνήγι», σύμφωνα με την καθηγήτρια της Πενσιλβάνιας. Επιπλέον, οι λύκοι – σκύλοι μπορούσαν να διώχνουν τα άλλα επικίνδυνα σαρκοβόρα ζώα, όπως τα λιοντάρια και οι ύαινες, που έσπευδαν να εκμεταλλευθούν την κατάσταση, μόλις οι άνθρωποι σκότωναν κάποιο ζώο.
Φονικό δίδυμο
Μετά την εξαφάνιση των Νεάντερταλ, ακολούθησε σταδιακά η εξαφάνιση από την Ευρώπη των λιονταριών, των μαμούθ, των υαινών και των βισόνων. Οι άνθρωποι και οι λύκοι – σκύλοι αποτελούσαν -και ακόμη αποτελούν- ένα φονικό δίδυμο, σύμφωνα με την Πατ Σίπμαν.
Οι έως τώρα μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι και οι Νεάντερταλ συνυπήρξαν στην Ευρώπη για περίπου 4.000 χρόνια, ανταλλάσσοντας ιδέες και γονίδια, μέσω και σεξουαλικών επαφών. Στην Ασία αυτή η συνύπαρξη μπορεί να κράτησε πολύ περισσότερο, ίσως και 20.000 χρόνια, καθώς στην ήπειρο αυτή οι Homo sapiens (που είχαν εμφανιστεί στην Αφρική πριν από περίπου 200.000 χρόνια) είχαν φθάσει πολύ νωρίτερα από ό,τι στην Ευρώπη.
Οι πρώτοι Νεάντερταλ ήλθαν στην Ευρώπη πριν από 250.000 χρόνια και οι τελευταίοι φαίνεται πως έζησαν σε σπηλιές στο Βέλγιο και στην Ισπανία. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι τα «ξαδέρφια» μας είχαν αποκτήσει οποιαδήποτε σχέση με τους λύκους (καθώς συνέχιζαν να κυνηγούν μόνοι τους τα μαμούθ και τα άλλα μεγάλα ζώα) και αυτό ίσως υπήρξε τελικά το μοιραίο λάθος τους.
ΠΗΓΗ: in.gr / ΒΗΜΑ Science
