Μέχρι το τέλος του Πολέμου των Μπόερς, σχεδόν 50 χιλιάδες άμαχος πληθυσμός έχασε τη ζωή του. Οι περισσότεροι ήταν παιδιά. Ήταν η πρώτη φορά που στον 20ο αιώνα, ένα ολόκληρο έθνος με συστηματικό τρόπο, περιορίστηκε, φυλακίστηκε και εξολοθρεύτηκε.
Και όμως, η γενοκτονία των Μπόερς της Αφρικής, ξεκίνησε με καλούς σκοπούς. Οι Βρετανοί, δημιούργησαν προσφυγικούς καταυλισμούς για τους Μπόερς και τον γηγενή πληθυσμό, με στόχο να τους προστατεύσουν από τις φρικαλεότητες του πολέμου.
Οι Βρετανοί, ωστόσο, αποδείχτηκαν χειρότεροι.
Ο δεύτερος πόλεμος και οι τακτικές της Βρετανικής Αυτοκρατορίας
Μπόερς ονομάστηκαν αρχικά οι απόγονοι των πρώτων Ευρωπαίων αποίκων κτηνοτρόφων στη Νότια Αφρική, κυρίως γερμανόφωνοι, που ταξίδεψαν κατά τον 18ο αιώνα.
Αργότερα, το όνομα χρησιμοποιήθηκε και για όσους κατοίκησαν στο Ελεύθερο Κράτος της Οράγγης, το Τράνσβααλ.
Η επεκτατική πολιτική της Βρετανικής Αυτοκρατορίας σε συνδυασμό με τα αποθέματα χρυσού που ανακαλύφθηκαν στο Τράνσβααλ, οδήγησαν Βρετανούς και Ολλανδρού σε δύο πολεμικές συγκρούσεις, τον Πρώτο και τον Δεύτερο Πόλεμο των Μπόερς.
Αν και ο πρώτος πόλεμος βρήκε νικητές τους Μπόερς, μετά τον δεύτερο πόλεμο οι λευκοί αγρότες και κτηνοτρόφοι παρά τη σθεναρή αντίστασή τους, αποδέχτηκαν την ήττα και δήλωσαν υποταγή στο Στέμμα τον Μάιο του 1902.
Οι Βρετανοί για να προστατεύσουν τον άμαχο πληθυσμό κατά τη διάρκεια των αιματηρών συγκρούσεων, δημιούργησαν αρχικά στρατόπεδα προσφύγων, όπου μετεγκαταστάθηκαν γυναίκες και παιδιά.
Στην πραγματικότητα, όμως, ήταν τα πρώτα στρατόπεδα συγκέντρωσης, που 40 χρόνια αργότερα τελειοποίησε η Ναζιστική Γερμανία.
Μέχρι το τέλος του πολέμου, υπήρχαν πάνω από 100 στρατόπεδα συγκέντρωσης, 40 για τους Ολλανδούς Μπόερς και 60 για τον αφρικανικό πληθυσμό.
Με την πρακτική της «Καμένης Γης», οι Βρετανοί κατέστρεψαν καλλιέργειες με χοντρό αλάτι, πυρπόλησαν φάρμες, έσφαξαν ζώα και δηλητηρίασαν κάθε πηγάδι.
Γηγενείς απομακρύνθηκαν, η περιουσία τους περιφράχτηκε με συρματοπλέγματα και κατέληξαν να εργάζονται στα χωράφια για τους Βρετανούς εποίκους.
Η αναγκαστική μετακίνηση των πληθυσμών ήταν γεγονός και η πλειοψηφία των Μπόερς που έμειναν στα στρατόπεδα ήταν γυναίκες και παιδιά, καθώς οι περισσότεροι άνδρες αιχμάλωτοι πολέμου στάλθηκαν στο εξωτερικό.
Λιμός , επιδημίες και θάνατος
Η Βρετανική Αυτοκρατορία φυλάκισε πάνω από 120 χιλιάδες Μπόερς και Νοτιοαφρικανούς, και τουλάχιστον 50 χιλιάδες από αυτούς πέθαναν.
Στην πραγματικότητα, οι θάνατοι ήταν περισσότεροι από τους νεκρούς στα μέτωπα του πολέμου κατά τον Δεύτερο Πόλεμο των Μπόερς μεταξύ 1899 και 1902.
Χιλιάδες παιδιά και γυναίκες πέθαναν από την ασιτία και από τις ασθένειες που πήραν μορφή επιδημίας, εξαιτίας του τόσο μεγάλου πληθυσμού που ήταν στοιβαγμένος σε ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα.
Οι λίγες νοσοκόμες που είχαν απομείνει δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι για να αντιστρέψουν την τραγική κατάσταση, ούτε με κάποιον τρόπο να απαλύνουν τις τελευταίες ώρες των ετοιμοθάνατων παιδιών.
Τα παιδιά ήταν και αυτά που υπέφερε περισσότερο.
Υπολογίζεται από τους 28 χιλιάδες Μπόερς που πέθαναν, οι 22 χιλιάδες ήταν ανήλικα αγόρια και κορίτσια.
Μάλιστα, πολλοί έκαναν λόγο, ότι άφησαν εσκεμμένα νηστικά τα παιδιά των ανδρών που πολέμησαν εναντίον των Βρετανών, με τις μικρές καθημερινές μερίδες φαγητού να διανέμονται άνισα.
Η θηριωδία των Βρετανών έγινε γνωστή στην Ευρώπη, όταν η ακτιβίστρια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Έμιλυ Χομπάους, επισκέφτηκε τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, και κατά την επιστροφή της στο Λονδίνο, δημοσίευσε ένα άρθρο- καταπέλτη για την σκληρότητα της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
«Η συνέχιση της λειτουργίας των Στρατοπέδων Συγκέντρωσης ισοδυναμεί με τη δολοφονία παιδιών», ανέφερε μεταξύ άλλων και πρόσθεσε πως » δεν μπορώ να περιγράψω πώς είναι να βλέπεις αυτά τα παιδιά ξαπλωμένα σε μια κατάσταση πλήρους κατάρρευσης.
Μοιάζουν όπως τα μαραμένα λουλούδια που πετάγονται στα σκουπίδια. Και κάποιος πρέπει να τους βλέπει να αγωνιούν μέσα στη μιζέρια τους, και να είναι ικανός να μην κάνει σχεδόν τίποτα».
Οι Βρετανοί, προς το τέλος του 1901 προσπάθησαν να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης στα φριχτά στρατόπεδα συγκέντρωσης, αλλά ήταν ήδη πολύ αργά.
Η γενοκτονία Μπόερς και ιθαγενών είχε ήδη συντελεστεί.
Δείτε μερικές φωτογραφίες από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Νότια Αφρική:
- Στην αρχική φωτογραφία, η ετοιμοθάνατη Lizzie Van Zyl. Νόσησε από τυφοειδή πυρετό, δεν μπορούσε να μιλήσει και οι νοσηλευτές που προσπαθούσαν να τη βοηθήσουν, εμποδίστηκαν από τους υπεύθυνους του στρατοπέδου, λέγοντας τους «να μην ασχοληθούν με το κορίτσι, γιατί είναι τρελό». «Bloemfontein Camp», Νότια Αφρική, 1901/Wikimedia Commons
Διαβάστε στη «ΜτΧ»: «Μοιάζει σχεδόν θαύμα πως μπορεί κάποιος να επιβιώσει, όταν οι σφαίρες πέφτουν σαν χαλάζι». Ο πόλεμος για το χρυσάφι στη Ν. Αφρική που οδήγησε στην αιματηρή σύγκρουση των λευκών αποίκων Μπόερς με τον πανίσχυρο βρετανικό στρατό …
