Στο Ειδικό Δικαστήριο των Δοσίλογων, υπουργοί των κατοχικών κυβερνήσεων κατηγορούσαν άλλους υπουργούς των κατοχικών κυβερνήσεων, για τη συνεργασία με τους κατακτητές.
Κυρίως εκείνους που είχαν προλάβει να διαφύγουν στο εξωτερικό και δεν κάθισαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Στο στόχαστρο βρέθηκαν πολλάκις ο Έκτορας Τσιρονίκος και ο Σωτήριος Γκοτζαμάνης οι οποίοι το 1945 καταδικάσθηκαν ερήμην στην εσχάτη των ποινών για τη διευκόλυνση του έργου της Κατοχής, αλλά οι ποινές δεν εκτελέστηκαν ποτέ. Ο δεύτερος μάλιστα πολιτεύτηκε το 1954 διεκδικώντας τη δημαρχία Θεσσαλονίκης.
Ο πρώτος συνελήφθη από τον αμερικανικό στρατό τον Ιούνιο του 1945, αλλά παραδόθηκε στις ελληνικές αρχές τον Αύγουστο του 1946 και επικρατεί ένα μυστήριο για την τύχη του στο διάστημα που μεσολάβησε. Ένα ισχυρό σενάριο είναι πως τον έστειλαν οι Αμερικανοί στη Συνδιάσκεψη των Παρισίων να δώσει στοιχεία για την οικονομική κατάσταση της χώρας την περίοδο της κατοχής.
«Παραμύθια» ότι ο ΕΛΑΣ έσωσε την Αθήνα
Ένα δημοσίευμα της εποχής απαθανάτισε τη στιγμή της επιστροφής του Έκτορα Τσιρονίκου ο οποίος δικαιολόγησε τη συμμετοχή του στις κατοχικές κυβερνήσεις και την επιλογή να διαφύγει στο εξωτερικό μετά την αποχώρηση των Γερμανών.
Η επιχειρηματολογία που χρησιμοποίησε είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατούσε εκείνη τη ζοφερή περίοδο.
Το καλοκαίρι του 1946 ο ανταποκριτής της εφημερίδας «Εμπρός» περιγράφει την επιστροφή του «οικονομικού δικτάτορα» Έκτορα Τσιρονίκου στο αεροδρόμιο Χασανίου, μετέπειτα Ελληνικού.
Ο δημοσιογράφος αναφέρει: «Είναι αδύνατος και πολύ γερασμένος. Φοράει καπαρντίνα χρώματος μολυβί και άρβυλα του αμερικανικού στρατού. Καπέλο «πομπέ», υποκάμισον λερωμένο και σχισμένο και γραβάτα μαύρη».
Ο Τσιρονίκος συνοδευόταν από Αμερικανό αξιωματικό και έναν Αρμένιο ονόματι Μπατεβιάν, ο οποίος στη λεζάντα έχει την ιδιότητα του καταδότη Ελλήνων.
Οι αμερικανικές αρχές τον παρέδωσαν στη Γενική Ασφάλεια και κατά τη διάρκεια της διαδικασίας οι δημοσιογράφοι πρόλαβαν να του θέσουν κάποια ερωτήματα.
Ο Τσιρονίκος δηλώνει ότι έπραξεν το καθήκον του απέναντι των Ελλήνων και ότι επανειλλημένως ζήτησε να έλθει δια να δώση λόγον των πράξεών του. Ισχυρίζεται ότι αγνοεί τον νόμο περί δοσιλόγων και ρωτά τους δημοσιογράφους αν πρέπει να ετοιμάζεται για το απόσπασμα.
Ο πρώην υπερυπουργός ισχυρίστηκε πως μπήκε στην κυβέρνηση Ράλλη, γνωρίζοντας ότι η Γερμανία είχε χάσει τον πόλεμο, αφού τον παρότρυναν πρόσωπα υψηλής κοινωνικής θέσης, οι οποίοι τον διαβεβαίωσαν πως θα πατούσαν επί πτωμάτων για να τον υποστηρίξουν σε περίπτωση που κάποιοι τον αποκαλούσαν προδότη.
Αποδίδει τη φυγή του σε εθνική αποστολή με τη συνεργασία των Άγγλων, αφού όπως λέει: «Όταν επρόκειτο να αποχωρήσουν τα γερμανικά στρατεύματα, ήρθε και με είδε ένα πρόσωπο της Ιντέλιτζεντ Σέρβις στις 28 Αυγούστου 1944 το οποίο μου είπε ότι πρέπει να φύγω για το Βελιγράδι για να συναντήσω τον Νόιμπάχερ και τους άλλους Γερμανούς ηγήτορες για να σώσω την Αθήνα που απειλείτο με καταστροφή.»
Προσέθετε πως είχε υπονομευθεί το φράγμα του Μαραθώνα και πολλά άλλα σημαντικά έργα υποδομής, καθώς και το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής.
Ο Τσιρονίκος υποστήριξε ότι συνάντησε τον Νόιμπάχερ στο Γερμανικό Στρατηγείο στο Βελιγράδι και ο Γερμανός αξιωματούχος τον βοήθησε να εκδοθεί διαταγή που θα προέβλεπε την τμηματική εκκένωση της Αθήνας.
Τόνισε ότι είχε συμφωνήσει και με τον άνθρωπο της Ιντέλιτζεντ Σέρβις να μη γίνει καμιά αεροπορική επιδρομή κατά των Αθηνών και να δημιουργηθεί μια ουδέτερη ζώνη μεταξύ Γερμανών και Άγγλων οι οποίοι εισήλθαν στην Αθήνα 24 ώρες μετά την αποχώρηση των Γερμανών.
Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο Τσιρονίκος είναι πως «αυτά που ελέχθησαν ότι το ΕΑΜ έσωσε τας Αθήνας είναι παραμύθια».
Ο φανατικός αντικομμουνιστής με τις ισχυρές διασυνδέσεις
Ο Έκτωρ Τσιρονίκος ήταν υπουργός Οικονομικών και Οικονομίας στην κατοχική κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη και ανέλαβε στη συνέχεια τα υπουργεία Γεωργίας και Πρόνοιας, ενώ έγινε και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
Είχε σπουδαίο βιογραφικό σημείωμα ως οικονομολόγος και προτού ξεσπάσει ο πόλεμος ήταν σημαίνων στέλεχος της ελληνικής ομογένειας στην Ευρώπη. Αυτό που τον χαρακτήριζε όμως ήταν το άσβεστο αντικομμουνιστικό του μένος γιατί θεωρούσε υπεύθυνη την Οκτωβριανή επανάσταση για την προσωπική οικονομική του θύελλα.
Γεννήθηκε στην Αράχοβα Αρκαδιας το 1882 και αποφοίτησε από την Ανωτάτη Εμπορική Σχολή στη Γαλλία όπου ξεκίνησε να δουλεύει σε τράπεζα. Το 1903 πήγε στον Ροστόβ της Ρωσίας όπου σταδιακά ίδρυσε μια τράπεζα και άλλες βιομηχανικές επιχειρήσεις.
Ταυτόχρονα, δημιούργησε δεσμούς με τους Έλληνες του εξωτερικού και έγινε πρόεδρος της τοπικής κοινότητας, αλλά και πρόξενος της Αγγλίας! Όμως, το 1917 ξέσπασε η Οκτωβριανή Επανάσταση και ο Τσιρονίκος σταμάτησε τη δραστηριότητά του στη Ρωσία και πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου ασχολήθηκε με εφοπλιστικές επιχειρήσεις. Το 1928 πήγε στις Βρυξέλλες όπου ίδρυσε επενδυτική και κατασκευαστική εταιρία. Το 1934 διορίσθηκε εμπορικός σύμβουλος της ελληνικής πρεσβείας των Βρυξελλών και το 1940, όταν το Βέλγιο κατελήφθη, απελάθηκε και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα.
Η γνωριμία με τον απεσταλμένο του Χίτλερ
Σε αυτή την πολυετή διαδρομή στο εξωτερικό, ο Τσιρονίκος έκανε πολλές γνωριμίες. Μεταξύ των ανθρώπων με τους οποίους είχε αναπτύξει στενές σχέσεις στο Βέλγιο ήταν ο προσωπικός απεσταλμένος του Χίτλερ στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια, Χέρμαν Νοϊμπάχερ. Ο Νοϊμπάχερ διορίστηκε ειδικός οικονομικός πληρεξούσιος της Γερμανίας στην Ελλάδα και λίγο καιρό αργότερα άλλαξε η σύνθεση της κατοχικής κυβέρνησης και μπήκε ο Τσιρονίκος, αν και όπως υποστηρίζει ο Ράλλης, η προώθηση του Τσιρονίκου δεν έγινε με υπόδειξη των Γερμανών, αλλά των οικονομολόγων Δ. Μάξιμου, Αθ. Σμπαρούνη και Δ. Φιλάρετου.
Από τον Μάρτιο του 1944 ο Τσιρονίκος ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ράλλη και τον Ιούνιο του 1944 στηλίτευε την απόβαση της Νορμανδίας λέγοντας ότι «οι Αγγλοαμερικανοί δεν ηννόησαν ακόμη τον τρομερόν κίνδυνο τον οποίον διατρέχει ο ευρωπαϊκός πολιτισμός και αι ηθικαί αυτού αξίαι, και έγιναν τυφλά όργανα του Στάλιν και της εβραϊκής κλίκας η οποία τους περιστοιχίζει».
Υπάρχει μια φημολογία ότι το κατά το συγκεκριμένο διάστημα ο Τσιρονίκος συμμετείχε σε χρηματιστηριακά παιχνίδια με οικονομικό αντίκρισμα. Πάντως, είναι δεδομένο ότι πέθανε φτωχός και έχοντας χάσει όλη την περιουσία που είχε πριν από τον πόλεμο. Δεν είναι ωστόσο σαφές πότε χάθηκαν αυτά τα χρήματα, αν δηλαδή εξανεμίστηκε η περιουσία του μετά τον πόλεμο. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Μακεδονία» (4.6.1964) οι οικείοι του μετά το θάνατό του εκποίησαν αμέσως τα προσωπικά του αντικείμενα και τα βιβλία του.
Ο Έκτωρ Τσιρονίκος υποστήριξε μεταπολεμικά ότι δεν είχε την πρόθεση να διαφύγει από την Ελλάδα. Είναι δεδομένο ότι εγκαταστάθηκε στη Βιέννη, ενδεχομένως από έννοια να αποφύγει τυχόν επικράτηση των κομμουνιστών στην Ελλάδα ή και πίστη για την τελική νίκη των Γερμανών. Άλλωστε, στις 20 Νοεμβρίου 1944 μίλησε από τον ραδιοφωνικό σταθμό Βερολίνου υπέρ της Γερμανίας φυσικά και μεταξύ άλλων καταγγέλλοντας τον βασιλιά Γεώργιο Β΄ ότι φεύγοντας από την Αθήνα πήρε τον χρυσό και το προϊόν του εράνου κοινωνικής πρόνοιας.
Στην Αυστρία, τον Ιανουάριο 1945 σχημάτισε με τους Ιω. Πασσαδάκη (πρώην υπουργό γενικό διοικητή Κρήτης επί Κατοχής και προπολεμικά βουλευτή) και Κων. Γούλα (δικηγόρο της Θεσσαλονίκης, αρχηγό της κατοχικής οργάνωσης ΕΕΕ) εξόριστη κυβέρνηση γερμανόφιλων, η έδρα της οποίας μεταφέρθηκε στο Κίτσιμπουελ όταν πλησίαζαν συμμαχικά στρατεύματα.
Μετά την απελευθέρωση καταδικάσθηκε ερήμην σε θάνατο από το Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων τον Μάϊο 1945, παραδόθηκε στους Αμερικανούς και τελικά τον Αύγουστο 1946 μεταφέρθηκε στην Ελλάδα, όπου και φυλακίσθηκε μέχρι το 1952. Του δόθηκε χάρη και πέθανε στο Γηροκομείο Αθηνών το 1964.
