Την περίοδο της Μεγάλης Πείνας στα μέσα του 19ου αιώνα, εκατομμύρια Ιρλανδοί εγκατέλειψαν την πατρίδα τους για να επιβιώσουν και να αναζητήσουν το μέλλον τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, σύμφωνα με στοιχεία που φέρνει στην επιφάνεια ένα νέο ντοκιμαντέρ, με τίτλο, “Ireland’s Great Hunger and the Irish Diaspora”.
Τα αίτια ήταν ότι «αρρώστησαν» οι καλλιέργειες και δεν υπήρχαν κατάλληλα φυτοφάρμακα με αποτέλεσμα τον υποσιτισμό, τους χιλιάδες θανάτους και τελικά τη μαζική μετανάστευση.
Η σοδειά της πατάτας χτυπήθηκε από ένα μικρόβιο με άμεση συνέπεια την επισιτιστική κρίση του πληθυσμού, ο οποίος ήταν απόλυτα εξαρτημένος από τη συγκεκριμένη καλλιέργεια.
Πέρα όμως από την επέλαση του περονόσπορου και τον ιρλανδικό λοιμό, οι ιστορικοί επιμένουν ότι το μαζικό μεταναστευτικό ρεύμα είχε ταυτόχρονα ιστορικές, κοινωνικές και πολιτικές αιτίες που συνέβαλλαν άλλωστε και στη διάρκειά του.
Δεν είναι τυχαίο ότι η ίδια ασθένεια χτύπησε με μεγαλύτερη ένταση τη σοδειά της πατάτας στη Σκωτία, αλλά η κυβέρνηση και οι γαιοκτήμονες φρόντισαν ώστε να μην υπάρξει μαζική επίπτωση στον πληθυσμό.
Οι Ιρλανδοί φαίνεται πως πλήρωσαν την προσήλωσή τους στον καθολικισμό και την αντιδραστική συμπεριφορά τους στη βρετανική διοίκηση. Κάθε προσπάθεια των τοπικών αρχών να εξασφαλίσουν τροφή για τον πληθυσμό, συνάντησε εμπόδια από τις βρετανικές αρχές που μπλόκαραν την αγορά.
Το σκεπτικό ήταν πως ο πληθυσμός των 8 εκατομμυρίων ήταν υπερβολικός για το νησί και έπρεπε να μειωθεί κατά περίπου 1 με 2 εκατομμύρια. Αν αυτό ήταν το σχέδιο, τότε πέτυχε καθώς οι Ιρλανδοί για να επιβιώσουν εγκατέλειπαν το νησί.
Οι Ιρλανδοί που πήγαιναν στον Καναδά έπρεπε να περάσουν από καραντίνα στον σταθμό που υπήρχε στο νησί Grosse Ile, στο Κεμπέκ, όπως συνέβαινε στο Staten Island της Νέας Υόρκη.
Κατά την περίοδο του μεγάλου λιμού πολλοί Ιρλανδοί έχασαν τη ζωή τους σε αυτό το νησί, ειδικά κατά την επιδημία του τύφου το 1847, έτος που έχει μείνει στην ιρλανδική ιστορία ως το «Μαύρο ’47», αφού τότε κορυφώθηκε η επιδημία.
Το νησί είναι γνωστό ως «L’Ile des Irlandais» (Το Νησί των Ιρλανδών), καθώς στη γη του υπάρχουν ομαδικοί τάφοι χιλιάδων Ιρλανδών πέθαναν εκεί. Είχαν καταφέρει να γλιτώσουν από τον λιμό στην πατρίδα τους, διέσχισαν τον Ατλαντικό, αλλά εκεί τους περίμενε η πανώλη.
Μόνο το 1847, 100.000 Ιρλανδοί προσπάθησαν να φτάσουν εκεί για να γλιτώσουν από την πείνα της χώρας τους, χωρίς να γνωρίζουν τις κακουχίες που επρόκειτο να αντιμετωπίσουν.
Είναι ενδεικτικό ότι από το 1832 έως το 1837 καταγράφηκαν 7 480 ταφές στο νησί, ενώ μόνο το 1847 ο αριθμός έφθασε τις 5.424 δίχως να υπολογίζονται οι νεκροί που ρίχτηκαν στη θάλασσα.
Οι νύφες της Ιρλανδίας
Λίγο αργότερα, από το 1849 έως το 1852 περισσότερες από 4.000 νεαρές Ιρλανδέζες και κορίτσια από πτωχοκομεία, επιβιβάστηκαν σε καράβια με προορισμό τις αποικίες της Αυστραλίας και έφθασαν στο Σίδνεϊ, τη Μελβούρνη και την Αδελαΐδα.
Αυτό ήταν το περίφημο σχέδιο «Earl Grey», που πήρε το όνομά του από τον Γενικό Γραμματέα της βρετανικής κυβέρνησης αρμόδιο για τον πόλεμο και τις αποικίες κατά την περίοδο της Μεγάλης Πείνας.
Πολλά από τα «ορφανά της πατάτας» όπως αναφέρονται ενίοτε, παντρεύτηκαν με κατάδικους που είχαν επίσης μεταφερθεί με πλοία στην Αυστραλία.
Οι κοπέλες είχαν γλιτώσει από τον λιμό, αλλά είτε είχαν χάσει τους συγγενείς τους είτε οι γονείς τους δεν μπορούσαν να τις συντηρήσουν και κατέληγαν στα πτωχοκομεία. Μετά από λίγο καιρό τα πτωχοκομεία ήταν υπερπλήρη και η πείνα επιδεινώθηκε.
Έτσι, καραβιές με 200 — 300 κοπέλες έφευγαν από την Ιρλανδία για να ανακουφίσουν τις οικογένειές τους, να διασχίσουν σε 124 ημέρες τον ωεκανό και να φτάσουν στην Αυστραλία για να δουλέψουν με εξευτελιστική αμοιβή που ήταν 11 λίρες τον χρόνο.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Jane McDonald, η οποία έφυγε από την Ιρλανδία σε ηλικία 18 ετών το 1848, αφού είχε χάσει τους γονείς της και παντρεύτηκε έναν κατάδικο.
Την πορεία της ζωής της ανακάλυψε η τρισέγγονή της, Gail Newman, η οποία είχε δηλώσει στην αυστραλιανή έκδοση της βρετανικής Daily Mail ότι αγνοούσε παντελώς την ιστορία της προγόνου της προτού αρχίσει την έρευνα.
πηγές: irish central, daily mail
