Όταν η μικρή εκστρατευτική δύναμη των Ισπανών με επικεφαλής τον Φρανσίσκο Πιζάρο κατευθύνθηκε το 1532 από τις ακτές του Ειρηνικού προς το εσωτερικό, στο σημερινό Περού, βρήκε μια σύνθετη και ιδιαίτερα οργανωμένη κοινωνία.
Τον προηγούμενο αιώνα, διαδοχικές γενιές της άρχουσας δυναστείας των Ίνκας είχαν καταφέρει μέσω κατακτήσεων και πολιτικών συμμαχιών να ελέγξουν μια αυτοκρατορία που εκτεινόταν από την Κολομβία στα βόρεια, μέχρι τη Χιλή στα νότια.
Η δύναμη των Ισπανών ήταν μικρή. Λιγότεροι από 170 άνδρες και περίπου 27 άλογα.
Ο στόχος τους ήταν να καταλάβουν την αυτοκρατορία των Ίνκας στο όνομα του βασιλιά Καρόλου Α’ της Ισπανίας. Εμφανίστηκαν την πιο κατάλληλη στιγμή.
Μετά τον θάνατο του πρώην ηγεμόνα των Ίνκας, πέντε χρόνια νωρίτερα, ο έλεγχος της αυτοκρατορίας είχε μοιραστεί στους δύο γιους του, τον Αταχουάλπα στον βορρά και τον Ουάσκαρ στον νότο, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος.
Το μεγαλύτερο μέρος των στρατευμάτων του Αταχουάλπα, μαζί με δύο από τους καλύτερους στρατηγούς του, βρισκόταν ακόμη στην περιοχή του Κούσκο, πολύ μακριά από τον νότο.
Επιπλέον, μερικές από τις φυλές στις παρυφές της αυτοκρατορίας είχαν αρχίσει να επαναστατούν κατά της κεντρικής εξουσίας και οι Ίνκας ίσως είχαν αρχίσει να νιώθουν τις πρώτες επιπτώσεις από μια επιδημία ευλογιάς στις βορειότερες περιοχές.
Ο Αταχουάλπα είχε μόλις νικήσει τον αδερφό του και είχε στρατοπεδεύσει με ένα τμήμα του στρατού του κοντά στην πόλη Καχαμάρκα, όχι πολύ μακριά από τις ακτές.
Μόλις έμαθε πως ένα απόσπασμα ξένων κατευθυνόταν προς την ενδοχώρα, έστειλε έναν από τους ευγενείς του για να βρει τους ξένους και να τους προσκαλέσει να τον συναντήσουν στην Καχαμάρκα.
Ο ευγενής έμεινε με τους Ισπανούς για δύο μέρες και αφού εντυπωσιάστηκε αναμφίβολα από τις πανοπλίες, τα όπλα και τα άλογα των Ισπανών, τα οποία έβλεπε για πρώτη φορά στη Νότια Αμερική, επέστρεψε και έδωσε αναφορά στον Αταχουάλπα.
Ο Πιζάρο και η ομάδα του δέχθηκαν την πρόσκληση και μπήκαν στην άδεια πόλη στις 15 Νοεμβρίου.
Ο Πιζάρο είχε καταστρώσει ένα σχέδιο για να αιχμαλωτίσει τον αντίπαλο αρχηγό, με τη βία αν χρειαζόταν.
Έστειλε έναν απεσταλμένο στον Αταχουάλπα για να του ζητήσει να έρθει στην πλατεία της πόλης την επόμενη μέρα.
Πριν από την καθορισμένη ώρα, ο Πιζάρο τοποθέτησε τους άνδρες του σε τρία μεγάλα κτίρια, γύρω από την κύρια πλατεία, έτσι ώστε να βρίσκονται εκτός οπτικού πεδίου, μαζί με τα άλογά τους και το πυροβολικό.
Ο Αταχουάλπα έφτασε στην ώρα του μεταφερόμενος από 80 βάσταζους και συνοδευόμενος από αρκετές χιλιάδες στρατιώτες του, πιθανότατα άοπλους.
Σίγουρα αισθανόταν κύριος της κατάστασης και όχι αναίτια, αφού είχε παρασύρει τους Ισπανούς στην καρδιά της περιοχής του και είχε τοποθετήσει 80.000 στρατιώτες σε υπερυψωμένα σημεία γύρω από την πόλη.
Εντός της πλατείας συνάντησε μια μικρή ομάδα Ισπανών, μεταξύ των οποίων και ο Πιζάρο ή σύμφωνα με άλλες περιγραφές, μόνο τον ισπανό ιεραπόστολο Βιθέντε ντε Βαλβέρδε, ο οποίος του αποκάλυψε την αλήθεια του Χριστιανισμού και απαίτησε οι Ίνκας να ασπαστούν τον Καθολικισμό.
Ο καλόγερος του έδωσε μια Βίβλο, την οποία ο Αταχουάλπα πέταξε στο έδαφος χωρίς να αντιληφθεί τη σημασία της χειρονομίας. Ο Πιζάρο έτσι βρήκε την αφορμή και διέταξε τον στρατό του να επιτεθεί.
Οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ με τα μουσκέτα τους και τέσσερα μικρά κανόνια, σημαδεύοντας τον κύριο όγκο των αντίπαλων μαχητών.
Πολλοί από τους Ίνκας σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν από τους πυροβολισμούς ή κατακρεουργήθηκαν από την έφοδο του ισπανικού ιππικού.
Λέγεται ότι οι βάσταζοι του Αταχουάλπα συνέχισαν να τον προστατεύουν και να τον υποβαστάζουν ακόμα και με κομμένα τα χέρια τους από τα σπαθιά των Ισπανών.
Όταν ο αυτοκράτορας έπεσε στο έδαφος, οι Ίνκας έκλεισαν τον δρόμο με τα κορμιά τους, αλλά τελικά ο Πιζάρο κατάφερε να τον πλησιάσει.
Άρπαξε τον αυτοκράτορα τη στιγμή που ένας ισπανός στρατιώτης προσπαθούσε να τον σκοτώσει με το σπαθί του, με αποτέλεσμα να τραυματιστεί ο ίδιος αποκρούοντας το χτύπημα με το χέρι του. Χρειαζόταν τον ηγεμόνα των Ίνκας αιχμάλωτο, αλλά όχι νεκρό.
Οι Ισπανοί φυλάκισαν τον Αταχουάλπα, αλλά του φέρθηκαν καλά και μέσω αυτού, ο Πιζάρο είχε ουσιαστικά τον έλεγχο της αυτοκρατορίας των Ίνκας.
Τις επόμενες μέρες οι Ισπανοί λεηλάτησαν το εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο έξω από την πόλη και άρπαξαν μεγάλες ποσότητες χρυσού και ασημιού, αλλά πλέον ήξεραν ότι αυτή η γη έκρυβε σημαντικούς θησαυρούς.
Ο Αταχουάλπα διαπραγματεύτηκε μαζί τους και συμφώνησε να γεμίσει μια συγκεκριμένη αίθουσα στην Καχαμάρκα με χρυσό μέχρι τη μέση και να τους δώσει το τετραπλάσιο ασήμι με αντάλλαγμα την ελευθερία ή καλύτερα, τη ζωή του.
Με δική του εντολή, συγκεντρώθηκαν έργα τέχνης και θρησκευτικά κειμήλια από ναούς και παλάτια όλης της αυτοκρατορίας, και μέχρι τον Μάιο του 1533, είχε εκπληρώσει τους όρους της συμφωνίας.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το βάρος του χρυσού ήταν περισσότερο από 11 τόνοι και το βάρος του ασημιού πάνω από το διπλάσιο.
Ο Πιζάρο έλιωσε τα πολύτιμα κειμήλια και τα έκανε ράβδους.
Έστειλε το ένα πέμπτο από τα λάφυρα στον βασιλιά της Ισπανίας και μοίρασε τα υπόλοιπα στους στρατιώτες.
Όταν ο Πιζάρο αποφάσισε πως ο Αταχουάλπα δεν ήταν πια χρήσιμος τον κατηγόρησε για αδερφοκτονία, αλλά και για πολυγαμία, ειδωλολατρία και συνωμοσία κατά των Ισπανών.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο αυτοκράτορας των Ίνκας κρίθηκε ένοχος και καταδικάστηκε να καεί στην πυρά.
Αυτός ο τρόπος ήταν αντίθετος με τα πιστεύω των Ίνκας για τη μεταθανάτια ζωή, όπου το σώμα έπρεπε να μείνει άθικτο.
Έτσι, ο Αταχουάλπα δέχτηκε να βαφτιστεί Χριστιανός αν τον σκότωναν με στραγγαλισμό.
Στις 29 Αυγούστου 1533 εκτελέστηκε, αφού βαπτίστηκε και πήρε το όνομα Φρανσίσκο.
Ο θάνατός του σφράγισε τη μοίρα της αυτοκρατορίας των Ίνκας.
Αν και έγιναν αρκετές εξεγέρσεις κατά των Ισπανών, τα επόμενα 60 χρόνια, οι κονκισταδόροι είχαν υποτάξει και εκχριστιανίσει τους λαούς της Νότιας Αμερικής με τη βία και μόνο.
ΠΗΓΗ: «ΤΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΛΑΘΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ», IAN WHITELAW. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΑΡΙΜΟΣ
