Πηγή: Ιστορίες από την δεκαετία του ΄40
Η επίσκεψη του ηγέτη της Μεγάλης Βρετανίας Ουίνστον Τσόρτσιλ, ανήμερα των πιο αιματηρών Χριστουγέννων στη νεότερη ελληνική Ιστορία, σημαδεύτηκε από τη μη ολοκληρωμένη επιχείρηση της ανατίναξης του ξενοδοχείου «Μεγάλη Βρετανία» που οργανώθηκε από τον ΕΛΑΣ Αθηνών.
Ο Τσόρτσιλ επισκέφθηκε ξανά την Αθήνα δύο μέρες μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας, στις 12 Φεβρουαρίου 1945. Η επίσκεψη αυτή συνέπεσε με τη διάσκεψη της Γιάλτας που επικύρωσε την προσάρτηση της Ελλάδας στο «άρμα» της Δύσης.
Εκείνο το απόγευμα του Φλεβάρη, πλήθος απλών πολιτών που ήλπιζαν το οριστικό τέλος της εμφύλιας διαμάχης, αλλά και εθνικόφρονες, μαζί με υποστηρικτές της μοναρχίας, συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Συντάγματος για να υποδεχθούν θερμά τον ηγέτη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Ο Τσόρτσιλ είχε ταξιδέψει από την Κριμαία προκειμένου να ενημερώσει τον αντιβασιλέα-αρχιεπίσκοπο Δαμασκηνό, τον στρατηγό Νικόλαο Πλαστήρα κι άλλους αξιωματούχους του αστικού καθεστώτος και να καθορίσει τις εξελίξεις στη μετα-δεκεμβριανή περίοδο, με γνώμονα το συμφέρον της πατρίδας του.
Το ρεπορτάζ αναφέρει ότι 20.000 έως 25.000 Αθηναίοι δεν άφηναν επί τρία λεπτά τον ηγέτη των συμμαχικών δυνάμεων να «ομιλήσει εκ της εκρήξεως του πλήθους».
Μιλώντας στο μικρόφωνο ο Ουίνστον Τσόρτσιλ – και μέσω μεγαφώνου ο διερμηνέας – ανέφερε ότι «η αυγή είναι λαμπρή και το σκοτάδι κυλά μακριά. Μέγα μέλλον απλώνεται πάνω από τη χώρα σας».
Δήλωσε υπερήφανος για τον αγώνα που έδωσαν οι Βρετανοί στρατιώτες τον Δεκέμβρη του ’44, «προστατεύοντας την αθάνατη πόλη από τη βίαν και την αναρχίαν».
Μίλησε για «παρεξήγηση» και «κακή ερμηνεία του ό,τι συνέβη εις Αθήνας», όμως «η κατάσταση καθαρίζει δια να φανεί ο μεγάλος ρόλος που θα παίξει η Ελλάς».
Και συνέχισε: «Η ελευθερία, η ευδαιμονία, η ευτυχία του ελληνικού έθνους είναι προσφιλής σε όλα τα έθνη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.[…] Εκ βάθους καρδιάς ελπίζω η Ελλάς θα λάβει την πρέπουσα θέση της μεταξύ των νικητών και μεταξύ των εθνών τα οποία υπέφεραν κατά τον παρόντα πόλεμο.
Ας επικρατήσει το δίκαιον, ας πεθάνουν όλοι οι αγώνες οι ενδοκομματικοί, ας σιγήσουν τα πάθη, ας επικρατήσει η ενότης. Η Ελλάς να ζήσει αιωνίως».
Αυτή η ιστορική ομιλία ξεχάστηκε στο πέρασμα του χρόνου επειδή οι ευχές και οι προβλέψεις του Ουίνστον Τσόρτσιλ για το μέλλον της Ελλάδας διαψεύστηκαν σύντομα με τον χειρότερο τρόπο.
Στις εικόνες εμφανίζεται και ο αρχιστράτηγος των αγγλικών και ελληνικών ενόπλων δυνάμεων Ρόναλντ Σκόμπι να συνομιλεί με τον Τσόρτσιλ. Πιο πέρα, στέκεται η κόρη Τσόρτσιλ, Σάρα, φορώντας στρατιωτική στολή.
Στην βρετανική αποστολή συμμετείχε και ο, επί τρεις δεκαετίες, υπουργός εξωτερικών Άντονι Ήντεν ο οποίος είχε επισκεφθεί την Αθήνα για πρώτη φορά, τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
