Οι πολιτικές της Μάργκαρετ Θάτσερ των ιδιωτικοποιήσεων, της απορρύθμισης της αγοράς και της φορολόγησης των χαμηλών εισοδημάτων απέτυχαν να τονώσουν την ανάπτυξη, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που αμφισβητεί τα οφέλη των οικονομιών της ελεύθερης αγοράς.
Σε μια βαθιά ανάλυση των επιδόσεων της βρετανικής οικονομίας πριν και μετά το 1979, οικονομολόγοι του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, υποστηρίζουν ότι οι φιλελεύθερες πολιτικές που εφήρμοσε η Θάτσερ, συνοδεύτηκαν από ένταση της ανεργίας και των ανισοτήτων.
Ταυτόχρονα, αντίθετα με ότι πιστεύεται, το ΑΕΠ και η παραγωγικότητα αναπτύσσονταν με χαμηλότερο ρυθμό σε σχέση με την περίοδο των 30 χρόνων πριν από το 1979.
Φιλελεύθερες πολιτικές όπως η μείωση των δασμών και των φόρων εισοδήματος, απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, ο περιορισμός της νομικής ασυλίας για τα συνδικάτα, οι ιδιωτικοποιήσεις και η χαλαρή εποπτεία επιχειρήσεων «δεν έφεραν παραγωγή αγαθών» με τη μορφή της αύξησης του ΑΕΠ και της παραγωγικότητας, σύμφωνα με τους Ken Coutts και Graham Gudgin στο Κέντρο Επιχειρήσεων Ερευνών στο Cambridge Judge Business School.
«Όσοι πιστεύουν στην ελεύθερη οικονομία της αγοράς θα πρέπει να είναι σε θέση να αποδείξουν ότι οι οικονομικές επιδόσεις μετά το 1979 ήταν καλύτερες από εκείνες της περιόδου των συντεχνιακών οικονομικών πολιτικών που προηγήθηκαν», υποστηρίζουν οι Coutts και Gudgin.
Η μελέτη δείχνει πως οι σημαντικότεροι οικονομικοί δείκτες, όπως η ανάπτυξη και το κατά κεφαλήν εισόδημα δεν βελτιώθηκαν σε σχέση με την περίοδο πριν από το 1979.
Μία μόνο πτυχή των πολιτικών που εφαρμόστηκαν μετά το 1979 ενίσχυσε πραγματικά την ανάπτυξη, αλλά προκάλεσε σοβαρές συνέπειες μετά από λίγες δεκαετίες με τη μορφή της οικονομικής κρίσης.
Η απελευθέρωση αποτελεί τη μόνη από τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις η οποία αύξησε σημαντικά τον ρυθμό της οικονομικής ανάπτυξης. Ωστόσο, η απελευθέρωση της χρηματοδότησης οδήγησε σε μια τεράστια και τελικά μη βιώσιμη επέκταση του δανεισμού των νοικοκυριών.
Προσωρινά, οι αποκρατικοποιήσεις επιτάχυναν την ανάπτυξη των καταναλωτικών δαπανών και ως εκ τούτου το ΑΕΠ και τις τιμές των κατοικιών. Όμως, ήταν η αιτία που οδήγησε το 2008 στην κρίση του τραπεζικού συστήματος και τη μεγαλύτερη ύφεση που γνώρισε η χώρα για πάνω από έναν αιώνα.
Οι οικονομολόγοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός αύξησης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ μειώθηκε από 2,6% ανά έτος στις τρεις δεκαετίες πριν από το 1980, σε 2,2% ανά έτος, κατά τις επόμενες δεκαετίες έως το 2007, καθώς και σε μείωση κατά 0,2% ετησίως από το 2007.
Η πτώση της παραγωγικότητας ήταν εντονότερη. Από 2,9% το έτος, κατά τις τρεις δεκαετίες πριν από το 1980, σε 1,7% από το 1980 έως το 2007 και με περαιτέρω ετήσια μείωση κατά 0,2% από το 2007.
Παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός και η βιομηχανική αναστάτωση μειώθηκαν μετά το 1980, η ανεργία και η ανισότητα ήταν υψηλότερη, όπως έδειξε η συγκεκριμένη ανάλυση.
Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι ακόμη και αν συνυπολογιστούν παράγοντες όπως η επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου του παγκόσμιου εμπορίου, οι ενδείξεις που περιγράφουν μια βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων μετά το 1979, είναι στην καλύτερη περίπτωση αμφιλεγόμενες. Επίσης, καταρρίπτουν τα επιχειρήματα ότι η επίδοση της Μεγάλης Βρετανίας αποτελεί υπόδειγμα που υποστηρίζει την εφαρμογή φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων της αγοράς.
Η έκθεση με τίτλο «Μακροοικονομικές Επιπτώσεις των Φιλελεύθερων Οικονομικών Πολιτών στο Ηνωμένο Βασίλειο», τεκμηριώνει ότι η σχετική βελτίωση που εμφανίστηκε ήταν αποτέλεσμα της μείωσης της παραγωγικότητας των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών και όχι οποιασδήποτε βελτίωσης των οικονομικών επιδόσεων στην Αγγλία.
Με βάση αυτό το συμπέρασμα, η μελέτη απευθύνει έκκληση για μια ευρύτερη συζήτηση γύρω από το είδος του οικονομικού μοντέλου που θα πρέπει να ακολουθήσει το Ηνωμένο Βασίλειο, επισημαίνοντας ότι υπάρχει ένα ευρύ φάσμα ποικιλιών του καπιταλισμού που είναι διαθέσιμες για τη χάραξη πολιτικής και δεν υπάρχει μόνο ένας τρόπος.
