O ριψοκίνδυνος καπετάν Μιλτιάδης Χούμας που ξέφευγε από τα περίπολα των Γερμανών με το καΐκι του. Η θρυλική «Ευαγγελίστρια» διέσωσε δεκάδες Βρετανούς και πατριώτες και τους μετέφερε στη Μικρασία και τη Μέση Ανατολή

Ένας απ΄τους πιο γενναίους καπετάνιους την περίοδο της Κατοχής ήταν ο Μιλτιάδης Χούμας. Γεννημένος στη Σάμο το 1913 έγινε θαλασσόλυκος και σπουδαίος αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης.
Μετά τη μάχη της Κρήτης, Έλληνες και Σύμμαχοι, κυρίως Βρετανοί, βρέθηκαν αποκλεισμένοι στην κατεχόμενη Ελλάδα και προσπάθησαν να διαφύγουν με κάθε τρόπο προς τη Μέση Ανατολή.
Τα καΐκια ήταν το βασικό μέσο μεταφοράς.

Η «Ευαγγελίστρια» μπαίνει στον αγώνα

Το 1941 ο καπετάν Χούμας έφτασε στη Λεμεσό. Εκεί το καΐκι του επιτάχθηκε απ΄ το ελληνικό προξενείο και ο Άγγλος φιλέλληνας Michael Woodbine Parish τον μύησε στη Συμμαχική Οργάνωση Άλφα (Force A) που είχε έδρα το Κάιρο και ναυτικές βάσεις σε νησιά και τη μικρασιατική ακτή.
Ο Parish, είχε πάρει εντολή από την οργάνωση Force A του Καΐρου να σχηματίσει μια συμμαχική οργάνωση με ελληνικά καΐκια για να μπορέσουν να διαφύγουν από την Ελλάδα οι Άγγλοι που είχαν αποκλειστεί από τη μάχη της Κρήτης.
Ο καπετάν Χούμας εντάχτηκε στην οργάνωση με το το καϊκι του την «Ευαγγελίστρια» για τις ανάγκες του αγώνα. Πρώτα όμως έγιναν οι αναγκαίες μετατροπές του από ψαράδικο σε μεταφορικό.

Έτσι αντικαταστάθηκε η μηχανή με μεγαλύτερη και δημιουργήθηκαν κρύπτες για τα όπλα του πληρώματος για τα έγγραφα και για τον ασύρματο.

Τον Ιανουάριο του 1942 δημιουργήθηκε και η ΜΙ-9, μια οργάνωση διαφυγής που διέθετε ήδη 16 καϊκια και με βάση κυρίως τον Τσεσμέ, Έλληνες και Άγγλοι εκτελούσαν τις αποστολές.

Μόνιμο πλήρωμα στην Ευαγγελίστρια ήταν ο Γ. Κατσουλάκης και οι Σ. Καραμπλάκας και Ν. Αναγνώστου. Με αυτούς τους τρεις και με την εικόνα του Αγίου Ελευθερίου μόνιμο συνοδοιπόρο, ο ηρωικός καπετάνιος πραγματοποίησε συνολικά 65 πετυχημένες αποστολές.

Οι δύο οικογένειες, Χούμα και Κατσουλάκη, είχαν σχέση καθώς ο καπετάν Μιχάλης, είχε παντρευτεί την κόρη της οικογένειας Κατσουλάκη, την Ελένη.
Ο πατέρας της, Γεώργιος Κατσουλάκης, ήταν καραβομαραγκός από τη Σάμο και βρέθηκε μαζί με τους γιους του στον Τσεσμέ, όταν κλήθηκαν να μεταφέρουν με το καΐκι τους, τον «Ταξιάρχη», έναν Βρετανό πρόξενο.
Τη μεταφορά έκαναν οι δύο γιοι, αλλά σύντομα τους ακολούθησε και ο πατέρας, ο οποίος αργότερα, έφερε στον Τσεσμέ και τις γυναίκες της οικογένειας.
Εκεί, η Ελένη γνώρισε τον καπετάνιο που έγινε σύζυγός της.
Ο καπετάν Χούμας κατάφερε να διασώσει 48 άνδρες των βρετανικών δυνάμεων και μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών και 100 Ιταλούς. Οι Γερμανοί τον συνέλαβαν τρεις φορές αλλά κατάφερε να γλυτώσει. Μια από τις σπουδαιότερες αποστολές του Χούμα ήταν η φυγάδευση απ΄την Κεφαλλονιά στη Σμύρνη του Βρετανού John Capes, ο οποίος είχε διασωθεί από τη βύθιση του υποβρυχίου Περσέας.
Από την οικογένεια Κατσουλάκη, ο πατέρας Γιώργος, ως καραβομαραγκός, είχε αναλάβει τις επισκευές και τις μετατροπές που έκαναν τα καΐκια της Οργάνωσης.
Στις αποστολές δεν είχε καμία ανάμειξη παρά μόνο στις επισκευές και τις μετατροπές καϊκιών.

Η συγκλονιστική διάσωση του John Capes

Ο Βρετανός ήταν ο μοναδικός επιζών απ΄ τα 61 μέλη πληρώματος του υποβρυχίου Περσέας που βυθίστηκε το 1941 μετά από πρόσκρουση σε νάρκη.
Ο John Capes αναδύθηκε με ειδική συσκευή διαφυγής. Είναι η μοναδική περίπτωση στα παγκόσμια ναυτικά χρονικά που ένας ναυτικός κατάφερε να βγει από χτυπημένο υποβρύχιο και να αναδυθεί στην επιφάνεια της θάλασσας.
Φυσικά ήταν και ο μοναδικός επιζών του ναυαγίου.
Ο John Capes έφτασε σε μια ακτή στην Κεφαλονιά και σώθηκε. Εξαντλημένο και λιπόθυμο τον περισυνέλεξαν οι ντόπιοι που τον έκρυψαν και τον περιέθαλψαν για 18 μήνες, μέχρι να βρεθεί ασφαλής τρόπος για να φυγαδευτεί στη Μέση Ανατολή.
Η ριψοκίνδυνη αποστολή ανατέθηκε στον καπετάνιο του “Ευαγγελίστρια” Μιλτιάδη Χούμα που διέσχισε τον Μάιο του 1943 τις επικίνδυνες ελληνικές θάλασσες, που ήταν γεμάτες εχθρικά πλοία.
Παρέλαβε τον John Capes μαζί με άλλους πατριώτες και παρά τις εχθρικές περιπολίες που συνάντησε, κατάφερε να τους φυγαδεύσει με ασφάλεια, στη Μέση Ανατολή σε χρόνο ρεκόρ.

Ο θρυλικός καπετάνιος τιμήθηκε απ’την ελληνική κυβέρνηση με τον Πολεμικό Σταυρό και το Χάλκινο Σταυρό του Ναυτικού Αγώνα.
Στις 14 Μαϊου 1946 ο βρετανός υποναύαρχος Arthur Talbot του απένειμε το παράσημο των Διακεκριμένων Υπηρεσιών. Η Βρετανία τον τίμησε με τις ανώτερες διακρίσεις D.S.O και Ο.B.E.

Ο γιος του καπετάν- Μιχάλη, Γιάννης Χούμας μαζί με τον Τάκη Κωνσταντακόπουλο έγραψαν ένα τραγούδι που μιλάει για το ιστορικό καΐκι.