ΠΗΓΗ: 50 Φιλοσοφικές Θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα, Βarry Loewer, Εκδόσεις Κλειδάριθμος
Έλεγαν ότι ο Σωκράτης ήταν ο σοφότερος άνθρωπος στην Αθήνα επειδή «αυτό που γνώριζε ήταν ότι δεν γνώριζε τίποτα».
Στους διαλόγους του Πλάτωνα, ο Σωκράτης επιχειρούσε να διαδώσει τη σοφία αυτή ρωτώντας όσους συναντούσε στο δρόμο του τη γνώμη τους για ένα θέμα, στη συνέχεια τους έκανε ερωτήσεις-παγίδες έως ότου τους οδηγήσει σε αντίφαση με τον εαυτό τους.
Για παράδειγμα, στον διάλογο Πολιτεία, ρωτάει τι είναι «δικαιοσύνη» και ο Κέφαλος απαντά ότι είναι να λες την αλήθεια και να πληρώνεις τα χρέη σου.
Οπότε ρωτάει ο Σωκράτης, αν δανειστείς από κάποιον ένα σπαθί του το χρωστάς και πρέπει να του το επιστρέψεις έτσι δεν είναι;
Τι γίνεται όμως αν ξέρεις ότι εκείνος που θέλει πίσω το σπαθί του έχει παραφρονήσει;
«Πρέπει να υπάρχουν εξαιρέσεις», παραδέχεται ο Κέφαλος. Οπότε, στην προκειμένη περίπτωση, η δικαιοσύνη απαιτεί να μην δώσεις κάτι που οφείλεις.
Ο Κέφαλος υπονόμευσε το επιχείρημα του, αποκαλύπτοντας ότι δεν ξέρει όσα νόμιζε ότι ήξερε για τη δικαιοσύνη. Ο Σωκράτης σταματάει εκεί τη συζήτηση και αρχίζει να συζητάει με άλλον. Η μέθοδος αυτή μπορεί να φανεί πολύ αρνητική, αν όμως θέλετε να καταλήξετε με αληθινές πεποιθήσεις πρέπει να ελέγξετε πολύ διεξοδικά αυτές που πιστεύετε, και ο ισχυρισμός του Σωκράτη ήταν ότι αν το κάνετε αυτό θα ανακαλύψετε ότι τα περισσότερα απ’όσα πιστεύετε είναι εσφαλμένα.
Πολλοί έχουν υιοθετήσει μια μέθοδο που την ονομάζουν «σωκρατική» αν και συχνά αυτή ελάχιστα μοιάζει με την έντονα αρνητική προσέγγιση του ίδιου του Σωκράτη.
Μερικές φορές ο όρος χρησιμοποιείται με την ευρεία έννοια για να αναφερθεί σε μια ενδελεχή εξέταση ιδεών με ερωτήσεις και απαντήσεις. Άλλοι, στο κίνημα της πρακτικής φιλοσοφίας έχουν αναπτύξει τον σωκρατικό διάλογο, στον οποίο η συζήτηση είναι πολύ δημοκρατική και συνεργατική – εντελώς αντίθετα με τον τρόπο που χρησιμοποιούσε ο Σωκράτης για να συντρίβει τα επιχειρήματα των αντιπάλων του.
ΠΗΓΗ: 50 Φιλοσοφικές Θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα, Βarry Loewer, Εκδόσεις Κλειδάριθμος
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: «Ο Σωκράτης προκάλεσε τον θάνατο του. Η δίκη του αποτελούσε πρότυπο ελεύθερης σκέψης. Οι κατηγορίες ήταν αρκετές για να καταδικαστεί σε θάνατο». Πώς το πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ δικαιώνει τους δικαστές του Σωκράτη
