Στον πίνακα απεικονίζεται η βασίλισσα Ζηνοβία καθώς στέκεται μπροστά από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Αυρηλιανό. Ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε το 1717 από τον Βενετσιάνο ζωγράφο Τζιοβάνι Μπατίστα Τιέπολο και εκτίθεται στο Μουσείο Ντελ Πράδο της Μαδρίτης. Η Ζηνοβία είναι η πιο γνωστή βασίλισσα της Ανατολής, η οποία βασίλεψε στην Παλμύρα μετά τη δολοφονία του συζύγου της.
Στην αραμαϊκή γλώσσα, το όνομά της σημαίνει «κόρη του Ζαμπάι» και στα ελληνικά ότι η ζωή της προερχόταν από τον θεό Δία.
Σύμφωνα με ιστορικό βιβλίο των ρωμαϊκών χρόνων που περιέχει βιογραφίες μεγάλων αυτοκρατόρων, η Ζηνοβία ήταν πανέμορφη.
Ήταν μελαχρινή, μαύρα μάτια και τα δόντια της ήταν τόσο λευκά που πολλοί πίστευαν ότι ήταν μαργαριτάρια.
Οι πληροφορίες για την καταγωγή της δεν είναι γνωστές. Η Ζηνοβία υποστήριζε ότι καταγόταν από την Κλεοπάτρα της Αιγύπτου και είχε συγγενικούς δεσμούς με τη δυναστεία των Πτολεμαίων. Το σίγουρο είναι ότι διέθετε ευγενική καταγωγή και μορφώθηκε όπως άρμοζε στα κορίτσια της υψηλής κοινωνίας.
Έμαθε να μιλάει αιγυπτιακά, λατινικά, ελληνικά και αραμαϊκά και σε ηλικία 14 ετών έγινε η δεύτερη σύζυγος του ηγεμόνα της Παλμύρας, Λούσιου Σεπτίμιου Οδαίναθου με τον οποίο απέκτησε έναν γιο, τον Ουαμπαλάτ.
Ο Οδαίναθος κέρδισε εδάφη από τους Πέρσες για λογαριασμό των Ρωμαίων και είχε την εύνοια τους. Πήρε τον τίτλο του αυτοκράτορα πάση Ανατολής, αλλά δολοφονήθηκε μαζί με τον γιο που απέκτησε με την πρώτη του σύζυγο, όταν ετοιμαζόταν να εκστρατεύει εναντίον των Γότθων.
Δράστης ήταν ο ανιψιός του Μαιόνιος και πολλοί υποψιάστηκαν ότι η δολοφονία υποκινήθηκε από τους Ρωμαίους.
Ρωμαίος συγγραφέας υποστήριξε ότι η Ζηνοβία συνωμότησε εναντίον του, ώστε να είναι πρώτος στη σειρά διαδοχής ο γιος της, αλλά η επικρατέστερη άποψη είναι ότι ο Μαιόνιος τον εκδικήθηκε επειδή τον είχε φυλακίσει στο παρελθόν.
Μετά τον θάνατο του Οδαίναθου, η Ζηνοβία ανέλαβε την ηγεμονία της Παλμύρας, μέχρι να μεγαλώσει ο γιος της, που ήταν διάδοχος του θρόνου.
Τον πρώτο καιρό άσκησε φιλορωμαϊκή πολιτική, όπως ο σύζυγος της. Όταν απέκτησε επιρροή στο στράτευμα αποφάσισε να κάνει την Παλμύρα ανεξάρτητη και στράφηκε εναντίον των Ρωμαίων.
Κατέκτησε τη Συρία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο και επέκτεινε τα σύνορα του βασιλείου της στην Ανατολή.
Παρόλο που η αυτοκρατορία της αποτελείτο από διαφορετικές φυλές και θρησκείες, κατάφερε να κυβερνήσει επιτυχώς με τη υποστήριξη μερικών εβραϊκών κοινοτήτων.
Δέχτηκε στο βασίλειο της άρχοντες της Ανατολής και αυτοανακηρύχτηκε Αυγούστα, δηλαδή αυτοκράτειρα.
Την περίοδο της βασιλείας της, η Παλμύρα άκμασε και μετατράπηκε σε αυτόνομο βασίλειο.
Η Ζηνοβία έδωσε ιδιαίτερη σημασία στη μόρφωση του λαού, στο θέατρο και στην προώθηση των τεχνών. Πολλοί φιλόσοφοι εγκαταστάθηκαν στην Παλμύρα ενώ η πόλη αναπτύχθηκε και οικονομικά. Οι Αιγύπτιοι και οι κάτοικοι της Αντιόχειας αφαίρεσαν από τα νομίσματα το πρόσωπο του αυτοκράτορα Αυρηλιανού και το αντικατέστησαν με την κεφαλή της Ζηνοβίας.
Η αφαίρεση της κεφαλής του Αυρηλιανού από το νόμισμα, θεωρήθηκε σφετερισμός της ρωμαϊκής ηγεσίας και οι Ρωμαίοι, με επικεφαλής τον αυτοκράτορα, εκστράτευσαν εναντίον της.
Το 272 μ.Χ. οι πόλεις της Ανατολής άρχισαν να πέφτουν, χωρίς αντίσταση, στα χέρια των Ρωμαίων.
Όταν ο Αυρηλιανός επιτέθηκε στην Αντιόχεια, στρατιώτες από την Παλμύρα τον καθυστέρησαν και η Ζηνοβία υποχώρησε προς την Έμεσα, γνωστή σήμερα ως Χομς, η πόλη απ’ όπου ξεκίνησε ο αιματηρός εμφύλιος στη Συρία.
Όταν οι Ρωμαίοι πλησίασαν τον στρατό της, διέφυγε με καμήλα, προκειμένου να ζητήσει βοήθεια από τους Πέρσες.
Ο Αυρηλιανος την κυνήγησε, ώστε να μην προλάβει να διασχίσει τον Ευφράτη και την αιχμαλώτισε.
Η Παλμύρα συνθηκολόγησε με τους Ρωμαίους και η Ζηνοβία πέρασε από δίκη. Σύμφωνα με πηγές, ανέφερε ότι για όλες τις αποφάσεις που πήρε έφταιγαν οι σύμβουλοί της.
Παρόλο που ο Αυρηλιανός συνήθιζε να εκτελεί τους αιχμαλώτους, αποφάσισε να την πάρει στην πορεία θριάμβου που θα πραγματοποιούσε στη Ρώμη.
Από τότε τα ίχνη της εξαφανίστηκαν. Μερικοί υποστηρίζουν ότι οι Ρωμαίοι την διαπόμπευαν στις πόλεις από τις οποίες περνούσαν και πέθανε στον δρόμο για τη Ρώμη από ασιτία και κακουχίες.
Ωστόσο, πολλοί ιστορικοί θεωρούν ότι στην πορεία θριάμβου ήταν στολισμένη με ακριβά κοσμήματα και δεμένη με χρυσές αλυσίδες πίσω από το άρμα του αυτοκράτορα, ο οποίος από σεβασμό και θαυμασμό για την ομορφιά της την ελευθέρωσε. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, παντρεύτηκε ευγενή και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής της σε βίλα στο Τίβολι.
