Το βράδυ της 18ης Ιουλίου του 64 μ.Χ., η Ρώμη τυλίχτηκε στις φλόγες.
Η πυρκαγιά έκαιγε για πέντε μέρες και πέντε νύχτες, καταστρέφοντας το μεγαλύτερο μέρος της πόλης.
Οι ιστορικοί Σουητώνιος και Δίων Κάσσιος έγραψαν ότι ενώ η πυρκαγιά μαινόταν, ο Αυτοκράτορας Νέρωνας έπαιζε στη λύρα του, έναν ύμνο για την πτώση της Τροίας.
Σύμφωνα με τον ιστορικό Τάκιτο όμως, που θεωρείται πιο έγκυρος, ο Νέρωνας δεν βρισκόταν καν στην Ρώμη, όταν ξεκίνησε η πυρκαγιά.
Παραθέριζε στα θερινά του ανάκτορα, 56 χιλιόμετρα μακριά από την πόλη.
Όταν ενημερώθηκε για την καταστροφή, έσπευσε να επιστρέψει στη Ρώμη και ηγήθηκε της προσπάθειας πυρόσβεσης.
Μάλιστα, φιλοξένησε πολλούς απ’ τους πυρόπληκτους στα ανάκτορα και τους κήπους του.
Η στάση του σχετικά με την πυρκαγιά, μάλλον δεν συμφωνεί καθόλου με το μύθο του πυρομανή που έπαιζε την άρπα του.
Η παραφροσύνη του Νέρωνα εκδηλώθηκε σε άλλους τομείς της βασιλείας του.
Ο Νέρωνας σχεδιάζει το «ατύχημα» σε βάρος της μητέρας του
Όταν γεννήθηκε, ο Νέρωνας δεν είχε πολλές ελπίδες να γίνει αυτοκράτορας.
Μητέρα του ήταν η Αγριππίνα, η αδελφή του αυτοκράτορα Καλιγούλα, η οποία είχε στόχο στη ζωή της να βασιλέψει.
Αφού οι γυναίκες δεν μπορούσαν να κυβερνήσουν, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το γιο της.
Μετά τη δολοφονία του Καλιγούλα από τους φρουρούς του, αυτοκράτορας στέφθηκε ο φιλήσυχος και αδέξιος Κλαύδιος.
Η φιλόδοξη Αγριππίνα κατάφερε να γοητεύσει τον Κλαύδιο και έγινε η τέταρτη και τελευταία σύζυγός του.
Ο Κλαύδιος είχε ήδη ένα γιο, τον Βρετανικό, αλλά η Αγριππίνα τον έπεισε να παραβλέψει το γιο του και να χρήσει τον Νέρωνα ως διάδοχό του.
Το 54 μ.Χ, ο αυτοκράτορας πέθανε ξαφνικά και πολλοί υποπτεύθηκαν ότι δηλητηριάστηκε από την πανούργα σύζυγό του.
Είτε είχε βάλει το χέρι της η Αγριππίνα είτε όχι, το αποτέλεσμα ήταν το ίδιο.
Ο 17χρονος γιος της, Νέρωνας, στέφθηκε αυτοκράτορας.
Εντυπωσιακό είναι ότι τα νομίσματα που κόπηκαν μετά τη στέψη του, απεικόνιζαν όχι μόνο τον αυτοκράτορα Νέρωνα, αλλά και τη μητέρα του.
Γιος και μητέρα κυβερνούσαν μαζί και η Αγριππίνα επιτέλους κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρό της.
Όμως γρήγορα η κατάσταση πήρε άσχημη τροπή.
Ο Νέρωνας ήταν ανικανοποίητος με το μοίρασμα της εξουσίας και προσπαθούσε να διώξει τη μητέρα του.
Γι’ αυτό η Αγριππίνα χρησιμοποίησε τον άσσο στο μανίκι της για να τον εκβιάσει.
Είπε στον Νέρωνα ότι αν δεν συμμορφωνόταν, θα έβαζε στον θρόνο τον άλλο γιο του Κλαύδιου, τον Βρετανικό.
Όμως η απειλή λειτούργησε αντίθετα από ότι ήλπιζε η Αγριππίνα.
Αντί να τρομάξει, ο Νέρωνας αποφάσισε να ξεμπερδέψει με μια και καλή μαζί της.
Επιχείρησε να τη δολοφονήσει έτσι ώστε ο θάνατός της να φανεί σαν ατύχημα.
Κάλεσε τη μητέρα του σε μια λαμπρή παραθαλάσσια γιορτή και της αφιέρωσε μία βασιλική σχεδία.
Η Αγριππίνα έκατσε στο ανάκλιντρο που είχαν ετοιμάσει για εκείνη, χωρίς να υποψιαστεί το παραμικρό.
Όμως οι μηχανικοί του Νέρωνα είχαν τοποθετήσει ένα σκίαστρο πάνω από το ανάκλιντρο, το οποίο άφησαν να πέσει και να την πλακώσει.
Νέρωνας: μητροκτόνος και συζυγοκτόνος
Η Αγριππίνα τραυματίστηκε ελαφριά στον ώμο, αλλά η ζωή της δεν κινδύνευσε ούτε στιγμή.
Υποψιάστηκε αμέσως τον γιο της και απέδρασε στα ανάκτορά της.
Ο Νέρωνας όμως είχε πάρει την απόφασή του και τίποτα δεν τον σταματούσε.
Έστειλε εκτελεστές στο ανάκτορο της μητέρας του και αυτή τη φορά, η Αγριππίνα δεν ξέφυγε.
Πλέον ο Νέρωνας ήταν ελεύθερος να ακολουθήσει κάθε του επιθυμία.
Και πρώτη στη λίστα, ήταν η απόκτηση καινούριας συζύγου.
Ο μεγάλος έρωτας του αυτοκράτορα ήταν μία απελευθερωμένη σκλάβα, η Ποππαία Σαβίνα, την οποία δεν μπορούσε ποτέ να παντρευτεί.
Αντίθετα, η Αγριππίνα τον είχε αναγκάσει να παντρευτεί την Οκτάβια, που καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια.
Με το θάνατο της μητέρας του όμως, ο Νέρωνας έδιωξε την Οκτάβια απ’ το παλάτι και για περισσότερη ασφάλεια, διέταξε να την εκτελέσουν.
Έτσι, ανενόχλητος πια, παντρεύτηκε την αγαπημένη του Ποππαία Σαβίνα, το 62 μ.Χ.
Βέβαια ούτε η δεύτερη σύζυγός του είχε καλό τέλος.
Το 65 μ.Χ., μετά από ένα άγριο καβγά, ο Νέρωνας ξυλοκόπησε την ετοιμόγεννη γυναίκα μέχρι θανάτου.
Σύμφωνα με τον Σουητώνιο και τον Δίων Κάσσιο, ο αυτοκράτορας θρήνησε το χαμό της και το 67 μ.Χ, παντρεύτηκε ένα νεαρό αγόρι, που πίστευε ότι της έμοιαζε εμφανισιακά.
Ο Νέρωνας ρίχνει τους Χριστιανούς στα θηρία
Κανείς δεν γνωρίζει πώς προκλήθηκε η μεγάλη πυρκαγιά του 64 μ.Χ.
Όμως ο λαός της Ρώμης έριξε όλες τις ευθύνες στον αυτοκράτορα και ο Νέρωνας, με τη σειρά του, κατηγόρησε τους Χριστιανούς.
Ο χριστιανικός πληθυσμός της Ρώμης ήταν ακόμα πολύ περιορισμένος και δεν έχαιρε μεγάλης εκτίμησης.
Αντίθετα, προκαλούσαν αντιδράσεις, γιατί αρνούνταν να δεχτούν τους παραδοσιακούς Θεούς.
Υπήρχαν μάλιστα πολλές περιπτώσεις που προειδοποιούσαν τους Ρωμαίους ότι θα καούν στη φωτιά της κολάσεως, αν δεν αλλαξοπιστούσαν.
Ήταν, επομένως, οι κατάλληλοι αποδιοπομπαίοι για τον Νέρωνα.
Η τιμωρία που τους επιφύλασσε ο αυτοκράτορας ήταν φρικιαστική.
Τους μαστίγωσε δημόσια, τους έκαψε ζωντανούς και τους πέταξε στην αρένα για να τους ξεσκίσουν τα άγρια θηρία.
Το θέαμα ήταν τόσο άγριο, που ακόμα και οι Ρωμαίοι του ζήτησαν να δείξει έλεος.
Ο Νέρωνας ηθοποιός: ταξιδεύει στην Ελλάδα για θεατρικούς διαγωνισμούς
Ο Νέρωνας, αντίθετα με τη μητέρα του, δεν θέλησε ποτέ να γίνει αυτοκράτορας.
Το δικό του πάθος ήταν η μουσική, το θέατρο και η τέχνη.
Όμως το θέατρο στην Αρχαία Ρώμη ήταν υπόθεση των κατώτερων κοινωνικών τάξεων και αντιμετωπιζόταν με περιφρόνηση και κοροϊδίες.
Σίγουρα δεν άρμοζε σε έναν αυτοκράτορα.
Βέβαια ο Νέρωνας δεν νοιαζόταν για τέτοιους περιορισμούς.
Μετά το θάνατο της μητέρας του, αφοσιώθηκε στο θέατρο του και έδινε συχνές παραστάσεις, πρώτα στον στενό του κύκλο και αργότερα μπροστά σε όλη τη Ρώμη.
Ταξίδεψε μέχρι την Ελλάδα, για να συμμετάσχει σε θεατρικούς αγώνες.
Κέρδισε όλα τα βραβεία, ακόμα και από διαγωνισμούς που δεν είχε πάρει μέρος.
Η συμπεριφορά του τον έκανε αρκετά αγαπητό στο λαό, αλλά έγινε περίγελος των ανώτερων τάξεων.
Η ανοικοδόμηση της νέας Ρώμης με πέτρα και μάρμαρο
Η πυρκαγιά κατέστρεψε ολοσχερώς τη Ρώμη, που μέχρι τότε χαρακτηριζόταν από πολεοδομική αναρχία.
Τα κτίρια ήταν ως επί το πλείστον ξύλινα, οι δρόμοι φοβερά στενοί και υπήρχαν ελλείψεις σε δημόσια έργα, όπως λουτρά, γυμναστήρια και θέατρα.
Ο Νέρωνας αποφάσισε ότι ήταν χρέος του, μετά την καταστροφή, να χτίσει μία καινούρια, βελτιωμένη πόλη.
Έτσι ξεκίνησε ένα από τα ακριβότερα και πιο μεγαλεπήβολα έργα στην ιστορία, την ανοικοδόμηση της Ρώμης.
Θα υπήρχε μόνο πέτρα και μάρμαρο, μεγάλοι δρόμοι και πλήθος δημόσιων κτιρίων.
Ασφαλώς, και τα δικά του ανάκτορα θα πολλαπλασιάζονταν σε μέγεθος.
Όμως τα ταμεία της αυτοκρατορίας ήταν σχεδόν άδεια και δεν υπήρχε τρόπος να χρηματοδοτηθούν τα έργα.
Γι’ αυτό ο Νέρωνας προχώρησε στην πρώτη υποτίμηση του ρωμαϊκού δηναρίου.
Μέχρι τότε, τα νομίσματα της Ρώμης ήταν φτιαγμένα από καθαρό ασήμι και σε αυτό βάσιζαν όλη τους την αξία.
Ο Νέρωνας, για να εξοικονομήσει χρήματα, νόθευσε το ασήμι με ευτελέστερα μέταλλα, πράξη που θεωρούνταν σχεδόν βλάσφημη για τους Ρωμαίους.
Φυσικά, αυτό έγινε κρυφά από το ρωμαϊκό λαό, που θα αν το μάθαινε θα ξεσηκωνόταν.
Το τέλος του Νέρωνα
Πέρα από την υποτίμηση του δηναρίου, ο Νέρωνας αποφάσισε να αυξήσει τη φορολογία των επαρχιών για να χρηματοδοτήσει τα έργα στη Ρώμη.
Αποτέλεσμα ήταν να ξεσπάσει επανάσταση στην Ισπανία, που γρήγορα έφτασε στη Ρώμη.
Συγκλητικοί και φρουροί εγκατέλειψαν τον αυτοκράτορα, με το πρόσχημα ότι ο Νέρωνας έβλαπτε την αυτοκρατορία.
Οι δυνάμεις εναντίον του ήταν τόσο μαζικές, που δεν υπήρχε καμία ελπίδα για σωτηρία.
Η Σύγκλητος τον ονόμασε εχθρό της αυτοκρατορίας και η μόνη λύση που του απέμενε, ήταν η αυτοκτονία.
Αλλά ακόμα και εκεί, ο Νέρωνας ήταν μόνος του.
Έψαχνε κάποιο φρουρό ή μονομάχο για να τον βοηθήσουν να σκοτωθεί, αλλά είχαν όλοι εγκαταλείψει τις θέσεις τους.
Βρήκε μόνο μερικούς απελεύθερους σκλάβους, ανάμεσα τους και τον έμπιστο γραμματέα του, Επαφρόδιτο.
Αυτός ήταν που σκότωσε τον αυτοκράτορα, όταν ο Νέρωνας αποδείχτηκε ανίκανος να δώσει τέλος στη ζωή του.
Έχει γραφτεί ότι λίγο πριν ξεψυχήσει, είπε: «Τι καλλιτέχνης πεθαίνει με μένα!»
Ήταν η 9η Ιουνίου του 37 μ.Χ.
Ο Αυτοκράτορας Νέρωνας αποτελεί μία από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της ιστορίας.
Οι ιστορικοί που κατέγραψαν τη ζωή του έζησαν πολλά χρόνια μετά το θάνατό του και ήταν επηρεασμένοι από το αρνητικό κλίμα που υπήρχε για αυτόν.
Ο Νέρωνας μισήθηκε από τους αριστοκράτες και τους Συγκλητικούς, αλλά ήταν αρκετά δημοφιλής στις κατώτερες τάξεις και στις ανατολικές επαρχίες.
Μεταγενέστεροι ιστορικοί τείνουν να τον αντιμετωπίζουν ως μία παρεξηγημένη μορφή, που δυσφήμησαν οι σύγχρονοί του.
Της Αθηνάς Τζίμα
