To 1900 o αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας ανακάλυψε έναν από τους μεγαλύτερους προϊστορικούς οικισμούς της Ευρώπης και απέδειξε την ύπαρξη νεολιθικού πολιτισμού στην Ελλάδα.
Βρισκόταν στη Θεσσαλία, κοντά στον Παγασητικό Κόλπο και στη λίμνη Κάρλα.
Αργότερα οι ανασκαφές συνεχίστηκαν από τον καθηγητή Δημήτρη Θεοχάρη, ο οποίος διαπίστωσε ότι ο οικισμός ήταν μεγαλύτερος απ’ όσο πίστευε ο Τσούντας.
Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν επάλληλα στρώματα, τα οποία μαρτυρούσαν όλες τις φάσεις κατοίκησης του.
Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα κατοικήθηκε επί πέντε χιλιετίες. Ερημώθηκε μόνο για μισό αιωνα εξαιτίας πυρκαγιάς που είχε ξεσπάσει στην περιοχή καταστρέφοντας μεγάλο μέρος των κτισμάτων.
Σέσκλο
Ο οικισμός ονομάζεται Σέσκλο από το φυτό σέσκουλο, το οποίο φυτρώνει στην περιοχή.
Αναπτύχθηκε πάνω στο λόφο «Καστράκι» και κάλυπτε έκταση 100 στρεμμάτων.
Η περιοχή όπου βρίσκεται, έχει βαθιά ρέματα, λόφους και καλλιεργήσιμες εκτάσεις.
Οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν εκεί την 7η χιλιετία π.Χ. και ασχολήθηκαν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Υπολογίζεται ότι υπήρχαν 500- 800 σπίτια, τα οποία κατασκευάστηκαν από διαφορετικά υλικά, όπως ξύλο, πλίνθοι και λίθοι.
Ανάμεσα στα σπίτια υπήρχαν στενά δρομάκια και πλατείες που περιβάλλονταν από μεγάλους τοίχους.
Σήμερα διασώζονται μόνο τα αβαθή ορύγματα, οι τάφροι και τα λίθινα θεμέλια των σπιτιών.
Τα πιο καλοδιατηρημένα κτίσματα είναι η «Οικία 50» και το «Σπίτι του Κεραμέα», το οποίο καταστράφηκε από τη φωτιά και το ονόμαστε έτσι ο Τσούντας επειδή είχε βρει στο εσωτερικό του πολλά αγγεία.
Κάτω από τα δάπεδα των σπιτιών υπήρχαν τάφοι, όπου έθαβαν τους νεκρούς σε συνεσταλμένη στάση.
Το Σέσκλο κατοικήθηκε μέχρι τη Μέση Εποχή του Χαλκού και θεωρείται από τους σημαντικότερους νεολιθικούς οικισμούς της Ευρώπης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Έτσι ήταν η Θεσσαλονίκη στη ρωμαϊκή εποχή. Φωτογραφίες και τρισδιάστατες εικόνες… 
